Άριστοι και άχρηστοι

Στο παρελθόν είχε νόημα να είναι κάποιος καλός μαθητής. Σήμερα όχι.
Στο παρελθόν είχε νόημα να μπορεί κάποιος να αποστηθίζει ατελείωτες σελίδες, έστω κι αν δεν καταλάβαινε γρι από αυτές. Σήμερα όχι.
Στο παρελθόν είχε νόημα να είναι κάποιος απουσιολόγος ή σημαιοφόρος. Σήμερα όχι.
Στο παρελθόν είχε νόημα να γνωρίζει κάποιος τα δεδομένα. Σήμερα όχι.
Σήμερα δεν έχουν νόημα πράγματα που στο παρελθόν είχαν.

Τα δεδομένα, πλέον, αλλάζουν με ξέφρενους ρυθμούς. Αν, λοιπόν, κάτι έχει νόημα σήμερα, δεν είναι άλλο από το να αντιλαμβάνεται κάποιος την αλλαγή και να προσαρμόζεται σε αυτή. Αυτό ναι, έχει νόημα. 

Σήμερα, η πορεία κάποιου εξαρτάται από τελείως διαφορετικές δεξιότητες από εκείνες του παρελθόντος.

Κανείς δεν πρόκειται να ρωτήσει, σήμερα, έναν ευφυή προγραμματιστή αν ήταν καλός μαθητής. Αυτό μπορεί να το κάνει η θειούλα από το χωριό. Αλλά αυτή ελάχιστο ρόλο παίζει στις προσλήψεις των εταιρειών. Ο εργοδότης επιθυμεί να γίνεται η δουλειά του όμορφα κι ωραία και δεν τον ενδιαφέρει αν εκείνος που θα την κάνει ήταν καλός, μέτριος ή στούρνος ως μαθητής. Δεν τον απασχολεί αν κράτησε τη σημαία ή κατέγραφε προσεκτικά τις απουσίες των συμμαθητών του, νιώθοντας ότι είχε εξουσία επάνω τους. Το αποτέλεσμα μετράει. Κι αν το αποτέλεσμα είναι καλό, αυτός που το καταφέρνει δεν χρειάζεται διαπιστευτήρια επιδόσεων νηπιαγωγείου, δημοτικού ή γυμνασίου. Με λίγα λόγια, δεν ενδιαφέρεται κανείς πώς έφτασε ο εργαζόμενος στο συγκεκριμένο σημείο. Τον ενδιαφέρει, απλώς, το... συγκεκριμένο σημείο. Η ιστορία ελάχιστη σημασία έχει.

Καμιά εταιρεία δεν αναζητά εργαζομένους με... "ταλέντο" στην αποστήθιση δεδομένων. Αυτά είναι καταγεγραμμένα σε κάποια εγκυκλοπαίδεια που σκονίζεται, αχρείαστη, σε κάποιο ράφι ή αποθήκη και, πλέον, κάπου στο Διαδίκτυο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μπορεί κάποιος να τα αναζητά, να τα εντοπίζει, να τα επεξεργάζεται και να τα αξιοποιεί ή να τα εμπλουτίζει με νέα γνώση. Η αποστήθιση μπορεί να ήταν χρήσιμη και αξιέπαινος εκείνος που μπορούσε να αποστηθίζει στην εποχή του Ομήρου. Οι αοιδοί τότε ήταν αξιοσέβαστα πρόσωπα, εξαιτίας της ικανότητάς τους να απαγγέλουν από στήθους κατεβατά επικών ποιημάτων και να αυτοσχεδιάζουν. Ως επαγγελματίες, μάλιστα, οι αοιδοί γνώρισαν πιένες και ήταν περιζήτητοι σε πανηγύρια, σε μεγαλειώδη συμπόσια και ανάκτορα. Μετά εμφανίστηκε (όχι από θαύμα) η γραφή που σήμανε και το τέλος του επαγγέλματος.

Αρκετές επιχειρήσεις έχουν, εδώ και καιρό, αντιληφθεί την αλλαγή και προσαρμόστηκαν σε αυτή. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, αναλαμβάνουν οι ίδιες την εκπαίδευση των μελλοντικών εργαζομένων τους, έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη τους στην παραδοσιακή εκπαίδευση, η οποία κινείται με ρυθμούς βαλσαμωμένης χελώνας.

Δυστυχώς, όλα αυτά δεν τα έχει πάρει πρέφα η εκπαίδευση. Αυτή αρνείται πεισματικά την αλλαγή και την εξέλιξη κι ως άλλη "Ωραία Κοιμωμένη", συνεχίζει να κοιμάται βαθιά, αποκομμένη από τις εξελίξεις. Και δεν είναι δύσκολο να εντοπίσουμε τεκμήρια γι αυτό. Άλλωστε, οι Πανελλαδικές πλησιάζουν απειλητικά και θα επιβεβαιώσουν, για άλλη μια φορά, ότι ο θεσμός έχει ξεμείνει κάπου στο μακρινό παρελθόν, συμπαρασύροντας γονείς και μαθητές στην αδράνεια και τη διαιώνιση ξεπερασμένων στόχων, μεθόδων και κριτηρίων.

Πόσο δύσκολο θα ήταν, δηλαδή, να ζητηθεί από τους μαθητές να αξιοποιήσουν δημιουργικά τις γνώσεις τους, χωρίς ίχνος αποστήθισης; Μάλλον εύκολο είναι. Κι έτσι θα καταφέρναμε να εντοπίσουμε εκείνους που διαθέτουν σύγχρονες δεξιότητες, να τους αναδείξουμε και να τους δώσουμε ευκαιρίες για εξέλιξη. Θα ήταν εφικτό, έτσι, να εντοπίσουμε εκείνους που διαθέτουν ευστροφία, αναλυτικές ικανότητες, γενικές γνώσεις, κατανόηση της πραγματικότητας, γνώση της γλώσσας και, κυρίως, έχουν μάθει να μαθαίνουν.

Οι άριστοι του παρελθόντος πέφτουν σε αχρηστία. Τα αριστεία τους έχουν θέση πια σε
βαρετούς και κακοστολισμένους τοίχους παραδοσιακών σαλονιών. 

Οι νέοι άριστοι καταλαμβάνουν δυναμικά τον χώρο. Και διαπρέπουν. Όσο για τους υπόλοιπους; Καλά παιδιά, δεν λέω, αλλά ποιος προσλαμβάνει, πλέον, αοιδούς για τα πάρτι του;

Το πιο όμορφο λιτσάκι

Στη ζωή μου έχω βάλει πολλά -μα πάρα πολλά- λιτσάκια. Για πάνω από τριάντα χρόνια, τώρα. Λιτσάκια στο τέλος κάθε παρατήρησης στα γραπτά των μαθητών. Στο τέλος κάθε κειμένου, κάθε παραγράφου, κάθε περιόδου, στις ενδεικτικές απαντήσεις για τα παιδιά. Χιλιάδες λιτσάκια, αμέτρητα και ατελείωτα.

Και είναι ωραίο πράγμα το λιτσάκι, σε κάθε περίπτωση. Δείχνει ότι κάτι, που έχει αρχίσει, ολοκληρώνεται. Και κάτι που τελειώνει σημαίνει ότι κάτι άλλο θα αρχίσει. Και καθετί που αρχίζει είναι καλό. Μπορεί να συνοδεύεται από άγχος, προβληματισμό, σκέψη, ανάγκη σχεδιασμού και οργάνωσης αλλά πάντα το καινούριο είναι απαιτητικό, θετικό και, συχνά, αισιόδοξο.

Οπότε τα λιτσάκια, σηματοδοτώντας το τέλος και, συνάμα, την αρχή, κατέληξαν να αποτελούν, για μένα, το πιο όμορφο σημείο στίξης. Κάθε τελεία, τελίτσα, λίτσα, λιτσάκι, είναι ένα νόημα, μια ιστορία. Μικρή ή μεγάλη ελάχιστη σημασία έχει. Το λιτσάκι δεν παύει να είναι λιτσάκι.

Παρόλ' αυτά, ένα λιτσάκι ξεχωρίζει μεταξύ των άλλων. Το λατρεύω, κυριολεκτικά, το αγαπάω με όλο το είναι μου. Πρόκειται για το τελευταίο λιτσάκι που βάζω κάθε φορά, όταν πλησιάζει η φροντιστηριακή χρονιά στην ολοκλήρωσή της.

Είναι το λιτσάκι που βροντοφωνάζει ότι τα πάντα είναι έτοιμα. Τα θέματα που πρέπει να δοθούν ως το τέλος της χρονιάς, οι σημειώσεις που θα διευκολύνουν τους μαθητές, οι παρατηρήσεις που θα τους καθοδηγήσουν, τα κείμενα που θα τους βοηθήσουν να αντιληφθούν έννοιες, καταστάσεις, τρόπους προσέγγισης απαιτήσεων...

Το αγαπημένο λιτσάκι μου σιγοψιθυρίζει ότι φτάνει η στιγμή που ονειρεύομαι από τη στιγμή που ξεκινάει κάθε χρονιά και δεν είναι άλλο από το τέλος της.

Το αισθάνομαι, το νιώθω, το ζω. Και γνωρίζω, κάθε φορά, ποιο είναι το τελευταίο λιτσάκι, λίγο πριν πατήσω το πλήκτρο και το δω να καταλαμβάνει τη θέση του στην οθόνη του υπολογιστή. Ολοστρόγγυλο, κατάμαυρο, ζουμπουρλούδικο και σίγουρο γι αυτό που σημαίνει. Το κοιτάζω και αντιλαμβάνομαι το μήνυμα. Είναι σαν να μου λέει: "Ξεκίνα την αποφόρτιση, ετοιμάσου για διακοπές, εντόπισε τα βιβλία που θα διαβάσεις, επίλεξε τα μέρη που θα επισκεφθείς, διάλεξε τα άτομα με τα οποία επιθυμείς να συναντηθείς, σκέψου τα κείμενα που σχεδιάζεις να γράψεις, αποφάσισε ποια φυτά θα προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα, σχεδίασε όσα θέλεις να κάνεις χωρίς την παραμικρή πίεση...".

Κάπως έτσι και φέτος. Το τελευταίο λιτσάκι έχει ήδη καταλάβει τη θέση του, έχει ταχτοποιηθεί στο αρχείο του και περιμένει τη στιγμή της αποστολής του στους μαθητές. Κι εγώ νιώθω έτοιμος να κινηθώ ελεύθερα, μακριά από πιεστικά προγράμματα και υποχρεώσεις. Είμαι ελεύθερος να κινηθώ ήρεμα, να γεμίσω την κάθε μέρα μου με υπέροχη μουσική, με ευχάριστα αναγνώσματα και με ανθρώπους που με διδάσκουν, με διασκεδάζουν, με αποφορτίζουν...

Διακοπές λέγονται (λιτσάκι)

Στην εποχή της ΑΙ με εργαλεία του παρελθόντος

Διαβάζω ότι "Οι έρευνες δείχνουν ότι μόνο ένας στους δύο εκπαιδευτικούς ξέρει τι είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη (Α.Ι.). Κι από αυτούς που ξέρουν, μόνο ένας στους τρεις δηλώνει ότι κατανοεί τι πρέπει να κάνει" δήλωσε ο πρόεδρος του ΙΕΠ Σπύρος Δουκάκης στο 9o Οικονομικό  Φόρουμ των Δελφών.

Διαβάζω και αδυνατώ να το πιστέψω, γιατί, αν ισχύει ή έστω βρίσκεται κοντά στην αλήθεια, τότε "ζήτω που καήκαμε", ετοιμαστείτε για παρανάλωμα του πυρός.

Η λογική λέει ότι στόχο της εκπαιδευτικής διαδικασίας αποτελεί η ομαλή κοινωνικοποίηση του ατόμου και άρα η παροχή σε αυτό των κατάλληλων κοινωνικών, πνευματικών και συναισθηματικών εφοδίων, ώστε να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις που θα συναντήσει και να αποτελέσει στήριγμα στην προσπάθεια για πρόοδο.

Μια άλλη, επίσης λογική, λέει ότι, επειδή η εκπαίδευση δεν διαθέτει, ακόμη, μαγικές ικανότητες και αυτοματοποιημένες διαδικασίες για την επίτευξη του στόχου της, αξιοποιεί εργαλεία που μετατρέπουν τις -ωραίες είναι η αλήθεια- ιδέες της σε πράξη. Και τα εργαλεία, στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι οι εκπαιδευτικοί. Αν τα εργαλεία δουλεύουν καλά, χωρίς προβλήματα, τότε όλα είναι εντάξει. Σε κάθε άλλη περίπτωση, τα πράγματα είναι εξαιρετικά ανησυχητικά. Με εργαλεία του παρελθόντος δεν χτίζεται το μέλλον.

Αν ο εκπαιδευτικός στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης αγνοεί τι είναι η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, προς τα πού βαδίζει, ποιες δεξιότητες απαιτεί, ποιες οι εφαρμογές της, τότε πώς μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να την κατανοήσουν; Με ποιον τρόπο μπορεί, έστω, να τα καθοδηγήσει, να τα εισαγάγει στην πραγματικότητα που διαμορφώνεται, να τα βοηθήσει να κάνουν σωστές επιλογές; Μπορεί με κάποιον τρόπο; Αμ, δεν μπορεί.

Ο συγκεκριμένος εκπαιδευτικός (ο οποίος κάτι μου λέει ότι αρνείται και την αξιολόγηση) μπορεί να προετοιμάσει τους μαθητές του για την 1η, άντε και για τη 2η Β.Ε.. Μέχρι εκεί. Γιατί και από Διαδίκτυο -3η Β.Ε.- δεν πιστεύω ότι σκαμπάζει και πολλά. 

Οπότε αναρωτιέται κάποιος: Μας χρειάζεται ένας τέτοιος εκπαιδευτικός; Η απάντηση δεν απαιτεί ιδιαίτερη ευστροφία και είναι ένα βροντερό ΟΧΙ. Και δεν μας χρειάζεται, επειδή και η 1η και η 2η Β.Ε. μας έχουν αφήσει χρόνους και καιρούς και δεν κερδίζουμε κάτι προετοιμάζοντας νέους ανθρώπους για μια κατάσταση που έχει πεθάνει. 

Θα πει κάποιος: Δεν ξέρεις ποτέ. Και ίσως έχει ένα δίκιο. Σκεφτείτε τι ζήσαμε πρόσφατα με την κακοκαιρία Ντάνιελ. Άνθρωποι χάθηκαν, έχασαν το βιός τους, βίωσαν την καταστροφική μανία της φύσης και δεν ήταν έτοιμοι για την αντιμετώπισή της. Αν, όμως, κάποιοι εκπαιδευτικοί παλαιάς κοπής μας είχαν μάθει να φτιάχνουμε ωραίες και γερές Κιβωτούς σαν εκείνη του Νώε; Τότε τα πράγματα θα ήταν, σίγουρα, καλύτερα αλλά... Ούτε αυτό.

Οπότε δεν χρειάζεται να αναζητάμε λόγους που οδηγούν στην απαξίωση του εκπαιδευτικού, στην αδυναμία του να κερδίσει τον σεβασμό, να επιβάλει την Τάξη, να προκαλέσει το ελάχιστο ενδιαφέρον των μαθητών για τη διαδικασία, στην οποία συμμετέχει. Και δεν είναι ανάγκη να προστρέχουμε σε βαθυστόχαστες αναλύσεις, ώστε να αιτιολογήσουμε την αδιαφορία των μαθητών για το σχολείο, την ανία που νιώθουν, την καταπίεση που βιώνουν για αρκετές ώρες, καθημερινά, σε αίθουσες στις οποίες ασφυκτιούν. Όταν το παιδί γνωρίζει περισσότερα από τον εκπαιδευτικό, το παιχνίδι έχει χαθεί. Όταν το παιδί αξιοποιεί την ΑΙ για τις σχολικές εργασίες του αλλά ο εκπαιδευτικός του αγνοεί και τι είναι αυτό το πράγμα του διαβόλου, ας το κλείσουμε το μαγαζί.

Χρειάζεται μια μικρήηη, τόση δα αλλαγούλα κι αυτό ελάχιστοι θα το αμφισβητήσουν. Και η αλλαγή πρέπει να χτυπήσει το πρόβλημα στη ρίζα του. Δεν μπορεί να προσλαμβάνονται στην εκπαίδευση άνθρωποι που δεν έχουν διαβάσει στη ζωή τους ένα βιβλίο, που αδιαφορούν για την ενημέρωση, που, απλώς, επιδιώκουν τη μονιμότητα, την ασφάλεια, μια "ήσυχη" ζωή. Δεν μπορεί να έχουν θέση στο σχολείο άνθρωποι που δεν αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα για την οποία πρέπει να προετοιμάσουν τις επόμενες γενιές. Η ζωή μας, στο εξής, δεν θα είναι γαλήνια θάλασσα, θα είναι γεμάτη τρικυμίες. Και η λογική -και πάλι- λέει ότι για να τα καταφέρει κάποιος πρέπει να ξέρει καλό κολύμπι κι αυτό δεν θα του μάθει κάποιος που δεν ξέρει να κολυμπάει.

Ένας πολύ σοφός άνθρωπος έγραφε κάποτε ότι "Η εκπαίδευση πρέπει να προσφέρει στους νέους όσα εκείνοι πρέπει να μάθουν και όχι όσα γνωρίζουν οι προηγούμενες γενιές". Όσο περνούν τα χρόνια, φαίνεται ότι είχε απόλυτο δίκιο. Μόνο που για να επιτευχθεί αυτό, χρειαζόμαστε εργαλεία τελευταίας τεχνολογίας. Και, δυστυχώς, δεν διαθέτουμε πολλά.

 

Έθιμα εναντίον αυτοκτονίας

Δηλαδή, όλοι εκείνοι που, από τις πρώτες πρωινές ώρες, έχουν μετατρέψει την πόλη σε μια απέραντη χασαποταβέρνα, θέλουν να μας πείσουν ότι το κάνουν, επειδή είναι άνθρωποι της παράδοσης και τηρούν τα έθιμα απαρέγκλιτα; Κι αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, θα τηρήσουν και το έθιμο της πολυήμερης νηστείας της Σαρακοστής που ακολουθεί μέχρι το Πάσχα;

Σιγά και μην. Θα τουμπανιάσουν σήμερα από το πολύ φαΐ (λες και τις υπόλοιπες μέρες τους λείπει το κρέας), κάποιοι θα χρειαστεί να επισκεφτούν και τα επείγοντα, θα νταλακιάσουν από το πιοτό, θα χορέψουν και θα τραγουδήσουν και από αύριο θα συνεχίσουν την κρεατοφαγία, σαν μην τρέχει τίποτα.

Ναι αλλά είναι ωραίο να τηρούνται τα έθιμα. Για όλους; Σίγουρα όχι. Τα έθιμα είναι ωραίο πράγμα για όσους αδυνατούν να χαρούν τη ζωή τους καθημερινά. Για όσους πάσχουν από έλλειψη ενδιαφερόντων. Για εκείνους που αδυνατούν να γεμίσουν την καθημερινότητά τους με μικρές χαρές και διασκεδαστικά διαλείμματα. Για όσους, με απλά λόγια, βρίσκονται στα πρόθυρα αυτοκτονίας από τη βαρεμάρα. Γι αυτούς φτιάχτηκαν τα έθιμα που έρχονται και τους καθοδηγούν: "Σήμερα θα κάνετε κάτι διαφορετικό, κάτι που θα σας βγάλει από τη μίζερη καθημερινότητά σας, θα περάσετε όμορφα και θα το ευχαριστηθείτε. Και όλο αυτό χωρίς να πρέπει να σκεφτείτε το παραμικρό. Η παράδοση σας καθοδηγεί βήμα προς βήμα. Και, μάλιστα, αυτό που θα κάνετε εσείς, θα το κάνουν και πάρα πολλοί άλλοι, οπότε θα νιώσετε και κοινωνικοί. Τέλειο".

Συνδυασμός του τερπνού (φαΐ και πιοτό) με το ωφέλιμο (έλλειψη σκέψης).

Φτάσαμε σε σημείο να με ρωτούν μαθητές αν θα κάνουμε μάθημα σήμερα. Και κάποιοι άλλοι να δηλώνουν ότι σήμερα δεν θα παραστούν στο μάθημα, επειδή θα... ψήσουν. Και φαντάζομαι ότι όλο αυτό γίνεται με τη στήριξη και κάποτε την παρότρυνση των γονιών. Και μετά θα έρχεται ο συγκεκριμένος γονιός και θα ανησυχεί για το παιδί του, για τις απουσίες του, για τις αδυναμίες του... Μη χειρότερα να λες.

Φαίνεται τραγικά περίεργο σε κάποιους το ότι τα μαθήματα θα γίνουν κανονικά και υπάρχουν μαθητές που εκπλήσσονται από το γεγονός ότι δεν θα ψήσουμε. "Και, δηλαδή, τι θα κάνετε;". Τους φαίνεται παράλογο κάποιος να ξεφεύγει από το τυπικό. Τους τρελαίνει και τους αποσυντονίζει το διαφορετικό. Αδυνατούν να το διαχειριστούν και, πολύ περισσότερο, να το καταλάβουν και να το αποδεχτούν. Μα "όλοι...!". Είναι απίστευτο για αυτούς ότι υπάρχουν κάποιοι που δεν θα κάνουν ό,τι θα κάνουν οι (πολλοί) άλλοι.

Τέλος πάντων, ο καθένας όπως το βλέπει το πράγμα αλλά τι φταίμε κι εμείς οι υπόλοιποι; Να ξυπνάς το πρωί (όχι και πολύ πρωί, βέβαια) και να νομίζεις ότι βλέπεις εφιάλτη. Να πιστεύεις ότι βρίσκεσαι σε φλεγόμενο κτήριο κι ότι ψήνεσαι σε καμίνι χωρίς δυνατότητα διαφυγής. Να μην μπορείς να ανασάνεις από την κάπνα που έχει σκεπάσει τα πάντα. Να νομίζεις ότι ο καιρός άλλαξε απότομα και πλάκωσε λονδρέζικη ομίχλη. Να μην τολμάς να ανοίξεις την πόρτα για να αεριστεί ο χώρος. 

Και με όλα αυτά να πρέπει να πάω και για δουλειά. Και πώς να κυκλοφορήσω και πώς να βρω τον δρόμο μέσα στη σκοτεινιά του καπνού; Και η Πολιτεία; Πού είναι η Πολιτεία; Αλλά θα μου πείτε ότι η Πολιτεία δεν έκανε το παραμικρό για τα σχολεία, τα οποία έχουν μετατραπεί σε ψησταριές με την ανοχή εκπαιδευτικών, γονιών, υπουργείου... 

Μπορεί, βέβαια, να το σκέφτεται (η Πολιτεία) χρησιμοθηρικά. Αφού τα σχολεία αδυνατούν να προφέρουν κάτι άλλο στους μαθητές, τουλάχιστον ας τους μάθουν πώς να ανάβουν κάρβουνα.

Εντάξει, αλλά η Πολιτεία δεν θα έπρεπε να μεριμνήσει και για τον άμαχο πληθυσμό; Δεν θα έπρεπε οι υπηρεσίες πολιτικής προστασίας να έχουν βγει στους δρόμους και να μοιράζουν αντιασφυξιογόνες μάσκες, μπας και περιορίσουμε τα θύματα;

Αλλά τι λέω; Πιθανώς και οι υπάλληλοι της πολιτικής προστασίας θα ψήνουν εν ώρα εργασίας. Το λέει το  έθιμο άλλωστε.

Ιστορίες Προκάτ Έρωτα

"Γύρνα και δες. Σου έχω έτοιμο άρθρο."

Καθόμουν στο μπαρ με πλάτη στην πλατεία, απέναντι. Υπάκουσα στην προτροπή και γύρισα. Στο απέναντι πεζοδρόμιο βάδιζε η... δυστυχία. 

Ένα ζευγαράκι, φορώντας τα καλά του. Η κοπελίτσα κρατούσε αγκαζέ τον τύπο. Έδειχνε, περίπου, χαρούμενη. Κοίταζε τριγύρω. Αναζητούσε τα βλέμματα των άλλων και η αλήθεια είναι ότι, εκείνη την ώρα, δεν υπήρχαν και πολλά. Επιζητούσε απεγνωσμένα να τη δουν. Βάδιζε δίπλα στον καλό της, τον κρατούσε αγκαζέ και ήθελε να το (επι)δείξει. Άλλωστε, ήταν ξεχωριστή μέρα. Του Αγίου Βαλεντίνου. Η μέρα των ερωτευμένων.

Επέστρεφαν, μάλλον, από το κοντινό εστιατόριο. Είχαν... γιορτάσει. 

Μέχρι εδώ όλα καλά(;). "Μέχρι εδώ", όμως. Ο τύπος, δίπλα της, δεν έδειχνε να συμμερίζεται τη χαρά της καλής του. Έδειχνε, περίπου, μουτρωμένος, εξαντλημένος, αποκαμωμένος, απελπισμένος. Το σκοτεινό ύφος του έλεγε πολλά. Έσερνε τα βήματά του σαν βαμπίρ από ταινία τρόμου. Μάλλον, τον έσερνε η καλή του. Δεν φαινόταν να έχει περάσει ιδιαίτερα καλά. Είχε βγάλει, όμως, την υποχρέωση. Πιθανότατα σκεφτόταν τον αγώνα που δεν κατάφερε να παρακολουθήσει. Γι αυτόν δεν ήταν του Αγίου Βαλεντίνου. Γι αυτόν ήταν η μέρα που είχε σχεδιάσει να παρακολουθήσει τον αγώνα της ομάδας του. Ή δεν είχε σχεδιάσει τίποτε.

Το σκηνικό επαναλήφθηκε άλλες δυο-τρεις φορές. Τουλάχιστον, τόσες αντιληφθήκαμε. Χαρούμενες κοπελίτσες, δίπλα σε μουρτζούφληδες τύπους. Διαφορετικά συναισθήματα, διαφορετικοί κόσμοι. Παράλληλα σύμπαντα που συνυπάρχουν σε συγκεκριμένες στιγμές. Όχι αυθόρμητα. Σε καμιά περίπτωση. Συνυπάρχουν, επειδή πρέπει. Επειδή "το θέλει η μέρα". Και φέτος η μέρα δεν ήταν ιδιαίτερα βολική. Τετάρτη. Την επόμενη η δουλειά περιμένει. Οι υποχρεώσεις είναι εκεί και καραδοκούν. Η κατάρα των "Σαββατάδων". Το σύστημα επιτάσσει την έξοδο (άρα ο Σαββατάς είναι αδύνατον να αντισταθεί) αλλά αυτό τον βγάζει από το πρόγραμμα. Βραδινή έξοδος την Τετάρτη; Πού ακούστηκε; Ναι, αλλά το "καθώς πρέπει" το επιβάλλει.

Δηλαδή, όλοι αυτοί που αναγκάστηκαν να το γιορτάσουν, τι είχαν σημειώσει στο πρόγραμμά τους. "14 Φεβρουαρίου. Αγίου Βαλεντίνου. To do: Πρέπει να είμαι ή να δείχνω ερωτευμένος";

Μη χειρότερα να λες.  

Όμως, γι αυτό υπάρχουν οι επέτειοι. Να υπενθυμίζουν κάτι. Να επιβάλλουν συμπεριφορές. Να ρυθμίζουν έναν τρόπο ζωής. Προκάτ καταστάσεις για εκείνους που αδυνατούν να ζήσουν καθημερινά. Σχήματα, αυστηρά προκαθορισμένα για όσους δεν διαθέτουν τις δεξιότητες και τον αυθορμητισμό που απαιτεί η κοινωνική συνύπαρξη. 

Γιατί πρέπει να περιμένει κανείς τη μέρα του Αγίου Τάδε; Γιατί πρέπει να συμπεριφέρεται με βάση ανόητα και ξεπερασμένα (θα έπρεπε) κοινωνικά σχήματα τα οποία δεν εξυπηρετούν κάτι ουσιαστικό; 

Το σκηνικό μου θύμισε την πρόσφατη εξομολόγηση μαθήτριας. Ήταν ευτυχισμένη και δεν μπορούσε να το κρύψει. Είχαν συζητήσει με τον καλό της και είχαν αποφασίσει ότι θα είναι μαζί και ότι θα έκλειναν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσής τους, ώστε να μην "κάνουν παιχνίδι με άλλους"!!! Και του Αγίου Βαλεντίνου θα το γιόρταζαν.

Παιδιά που δεν έχουν ακόμη μάθει κώδικες συμπεριφοράς. Το παλεύουν, όμως. Ναι, αλλά είναι παιδιά. Έχουν την πλάκα τους. Ανάλογες συμπεριφορές από ενήλικες δεν έχουν πλάκα. Έχουν κάτι άλλο.

Η βραδιά κυλούσε με κουβέντα και αρκετές δόσεις γέλιου αλλά δεν είχε κλείσει ακόμη. Η συνέχεια ήταν ΟΛΑ ΤΑ ΛΕΦΤΑ.

Η πόρτα του μπαρ άνοιξε απότομα και ο τύπος μπήκε σε κατάσταση αλλοφροσύνης. Δεν τον είχαμε ξαναδεί. Χωρίς να μας δώσει ιδιαίτερη σημασία, παράγγειλε: 'Ένα σφηνάκι ρούμι. Γρήγορα, παρακαλώ"!

Οι κουβέντες σταμάτησαν. Ανταλλάξαμε ανήσυχα βλέμματα. Κάποιος από την παρέα τον ρώτησε "Όλα καλά, φίλε;", για να πάρει την απάντηση "Τι καλά; Μας τρέχουν να γιορτάσουμε τον έρωτα Τεταρτιάτικα! Και έπαιζε και η ομάδα. Δεν άντεχα άλλο. Είπα ότι πάω στο περίπτερο για τσιγάρα και ήρθα να πιω ένα σφηνάκι στα γρήγορα. Πήρα και μια lacta για ξεκάρφωμα."

Το σφηνάκι είχε σερβιριστεί. Το ήπιε σαν να ήταν το τελευταίο σφηνάκι του κόσμου. 

"Ευχαριστώ. Τι χρωστάω;" είπε. Εννοείται ότι δεν τον αφήσαμε να πληρώσει. Είχε κερδίσει τη συμπάθειά μας. Έφυγε βιαστικά, όπως ακριβώς εμφανίστηκε. Πήγαινε να συνεχίσει τη γιορτή... Από την τσέπη του μπουφάν του εξείχε το κόκκινο περιτύλιγμα της lacta. Ίσως γλίτωνε την κατσάδα.