Ανακάλυψα, λοιπόν, ότι η Αθήνα -μετά το βουνό, εννοείται- είναι ένα από τα καλύτερα μέρη σε περιόδους καύσωνα. Μπορεί στους περισσότερους να φαίνεται τρελό κάτι τέτοιο αλλά είμαι εδώ για να το αναλύσω.
Με πλήθος μουσείων, εκθέσεων, κλειστών πολιτιστικών χώρων γενικότερα, η Αθήνα αποτελεί προορισμό, όταν η θερμοκρασία χτυπάει κόκκινο. Οι συναντήσεις και οι υπόλοιπες υποχρεώσεις κανονίζονται και ολοκληρώνονται το πρωί, πριν η ζέστη αρχίσει να λιώνει την άσφαλτο, να προκαλεί ζαλάδες, παραισθήσεις, θερμοπληξίες, ημικρανίες και άλλα δεινά για τον άνθρωπο. Αμέσως μετά, μπορεί κάποιος να επισκεφτεί διάφορους χώρους πολιτισμού, οι οποίοι κλιματίζονται επαρκώς και, κάποτε, περισσότερο επαρκώς από το κανονικό. Οι συγκεκριμένοι χώροι προσφέρουν, εκτός από ανάσες δροσιάς - κρύου, και ανάσες πολιτισμού. Δύο σε ένα. Και δροσίζεσαι και βελτιώνεσαι αισθητικά.
Έχω φτάσει, πλέον, σε σημείο να ανησυχώ ότι κινδυνεύω όχι από θερμοπληξία αλλά από πολιτισμοπληξία. Τι τέχνη, τι ιστορία, τι επιστήμη, τι φυσικό περιβάλλον. Τις τελευταίες μέρες, έχω δεχτεί υπέρμετρες δόσεις πολιτισμού. Φοβάμαι ότι θα μεταλλαχτώ και από χωρικός θα μετατραπώ σε άνθρωπο που επιζητά την αισθητική, την κουλτούρα και την επικοινωνία, σε καθημερινή βάση. Τέλος πάντων, θα δω τι θα κάνω μπροστά σε αυτή την απειλή.
Το πρόβλημα είναι ότι, κάποια στιγμή, και έπειτα από την επίσκεψη σε αρκετούς χώρους πολιτισμού, τον οποίο διαθέτω την κουλτούρα να αντιληφθώ, οι επιλογές περιορίζονται και βρίσκομαι στην ανάγκη να επισκεφτώ χώρους σύγχρονης τέχνης. Εκεί η κατάσταση δυσχεραίνει, αφού, συχνά, δυσκολεύομαι να κατανοήσω τι "θέλει να πει ο καλλιτέχνης με το έργο του".
Κάτι τέτοιο έπαθα κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στο ΕΜΣΤ. Ήταν χώρος, τον οποίο δεν είχα επισκεφτεί ποτέ και, μάλλον, κάτι ήξερα και δεν το είχα κάνει. Η ανάγκη-ζέστη, όμως, καθιστά την ανάγκη φιλοτιμία και κάπως έτσι βρέθηκα στο συγκεκριμένο σημείο.
Οι πρώτες εντυπώσεις εξαιρετικά θετικές. Υπόγειο πάρκινγκ, δίπλα στο μουσείο, πράγμα που σήμαινε ότι κατά την αναχώρησή μας δεν θα νιώθαμε σαν κρουασάν που ψήνονται μπαίνοντας στο αυτοκίνητο. Κτήριο υψηλής αισθητικής, δροσιά, λίγοι επισκέπτες, μουσική του Ξενάκη, ωραίος καφές και ποικιλία εδεσμάτων, μας περίμεναν κατά την είσοδό μας στον χώρο, κατακλύζοντάς μας με θετική διάθεση.
Μέχρι εκεί, όμως. Η περιήγηση στις αίθουσες του ΕΜΣΤ έκρυβε εκπλήξεις αλλά και τη βεβαιότητα ότι δεν το πολυέχω με τη μοντέρνα τέχνη.
Βρίσκομαι στον πρώτο όροφο του μουσείου και μεγάλη έκταση καταλαμβάνει έργο που αποτελείται από σκουριασμένες δεξαμενές, εξίσου σκουριασμένα και ξεχαρβαλωμένα ερμάρια και ράφια, ντενεκέδες από εκείνους που χρησιμοποιούμε για αποθήκευση λαδιού ή τυριού, χωνιά μετάγγισης υγρών. Καλώδια και γλόμποι του περασμένου αιώνα συμπλήρωναν το έργο ενώ ένας αυξομειούμενος βόμβος, που θύμιζε τον ήχο από λάμπες φθορισμού που βρίσκονται στα τελευταία τους, ολοκλήρωνε την αισθητική εμπειρία. Η αταξία που βασίλευε έδινε την αίσθηση ότι από στιγμή σε στιγμή θα εμφανιζόταν ο παλιατζής και θα διαπραγματευόταν την τιμή για να τα μαζέψει και να τα πετάξει στη χωματερή. Το μόνο που έδινε την αίσθηση ότι επρόκειτο για έργο τέχνης ήταν το διαχωριστικό που είχε τοποθετηθεί οριοθετώντας τη σύνθεση καθώς και η ταμπελίτσα με το όνομα του καλλιτέχνη και του έργου. Οι συγκεκριμένες επισημάνσεις, όμως, δεν στάθηκαν αρκετές και ικανές να πείσουν τη γηραιά κυρία που στεκόταν δίπλα μου ότι επρόκειτο περί έργου τέχνης. Με βλέμμα γεμάτο απορία με κοίταξε και αναρωτήθηκε: "Μα, δεν βρήκαν άλλο μέρος να τα πετάξουν αυτά;".
Συνάντησα την κυρία λίγο πιο κάτω και αποφάσισα να παρατηρώ τις αντιδράσεις της και να αδιαφορήσω για τα έργα. Είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον αυτό. Τώρα στεκόταν μπροστά σε μια μεγάλων διαστάσεων κατασκευή, την οποία παρατηρούσε με αμείωτη απορία. Σε τεράστια και ψηλά μεταλλικά ράφια ήταν τοποθετημένα τυλιγμένα συρματοπλέγματα. Τόσο τα ράφια όσο και οι κουλούρες των συρματοπλεγμάτων λαμποκοπούσαν, σε αντίθεση με το προηγούμενο έργο. Η προσπάθειά της να αγγίξει τα σύρματα εμποδίστηκε από τη φυλακίδα (θηλυκό του φύλακα), η οποία την προέτρεψε να μην το κάνει. Η κυρία την κοίταξε με χαμόγελο δηλώνοντάς της: "Είχαμε και εμείς στα Φιλιατρά τέτοια σύρματα".
Στο υπόγειο του κτηρίου αναπτυσσόταν μια έκθεση για την αγάπη. Ανάμεσα στα άλλα έργα είχε στηθεί κι ένα μεγάλο μακρόστενο τραπέζι χαμηλού ύψους. Πάνω του υπήρχε μεγάλος αριθμός γυάλινων ποτηριών κάθε είδους και χρήσης. Γύρω από το τραπέζι ήταν τοποθετημένα αρκετά, άβολα μεταλλικά σκαμπό. Παρατηρώντας από μακριά, είχα την αίσθηση ότι επρόκειτο για μπουφέ, με σκοπό να προσφέρει μια ανάσα χαλάρωσης στους επισκέπτες της έκθεσης. Πλησιάζοντας, βέβαια, παρατήρησα το ταμπελάκι με το όνομα του καλλιτέχνη και του... έργου, οπότε κατάλαβα ότι είχα να κάνω με μια ακόμη έκφραση σύγχρονης τέχνης. Αυτό δεν ήταν αρκετό για να το αντιληφθεί και η κυρία της ιστορίας, η οποία, καταπονημένη από την πολύωρη περιήγηση, προσπάθησε να τραβήξει ένα σκαμπό για να ξαποστάσει. Πριν προλάβει να το κάνει, ένας φύλακας (αρσενικό του φύλακα), εκτελώντας το καθήκον του, την προειδοποίησε ότι δεν μπορούσε να το κάνει. Όλο ευγένεια της υπέδειξε μια πολυθρόνα, στην οποία επιτρεπόταν να ξεκουραστεί. Η κυρία κάθισε και ανακουφισμένη, πλέον, αναρωτήθηκε φωναχτά: "Γιατί τα έχουν βάλει εκεί, αν ο κόσμος δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει;". Ούτε περνούσε από το μυαλό της ότι επρόκειτο για τέχνη.
Κατάλαβα δύο πράγματα. α) Ήταν λάθος μου το ότι δεν απαθανάτισα σε βίντεο την εξαιρετική εμπειρία, η οποία είχε αρκετά ακόμη επεισόδια. β) Η μοντέρνα τέχνη μπορεί να είναι και διασκεδαστική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου