Παρασκευή 10 Αυγούστου 2018

Εκπαιδεύοντας Ανεύθυνους

Αν κάτι έχει αφήσει η πρόσφατη, πολύνεκρη και καταστροφική τραγωδία στη χώρα μας είναι πόνος, πικρία και, με βεβαιότητα, αρκετούς προβληματισμούς. Ο πόνος θα συνοδεύει για αρκετό διάστημα εκείνους που έχασαν οικείους, περιουσίες και σημεία αναφοράς. Η πικρία εκείνους που παρακολούθησαν την εξέλιξη ενός δράματος απέναντι στο οποίο, για πολλοστή φορά, ο κρατικός μηχανισμός στάθηκε ανίκανος να αμυνθεί. Οι προβληματισμοί όσους δε μένουν απλώς στα γεγονότα αλλά προσπαθούν να εξαγάγουν συμπεράσματα και να εντοπίσουν απαντήσεις.
                Εκείνο που παρατηρήθηκε, όμως, είναι η έλλειψη απαντήσεων. Στην ελληνική επικράτεια αποτελεί σύνηθες φαινόμενο. Όλοι οι άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενοι, ανεξάρτητα από τη θέση που βρίσκονται αλλά και το τι εκπροσωπούν, προσπαθούν αγωνιωδώς να διώξουν την ευθύνη από πάνω τους. Η ανάληψη -με ουσιαστικό και όχι θεατρικό τρόπο- οποιασδήποτε ευθύνης στη χώρα μας δείχνει να ισοδυναμεί με τη χειρότερη αμαρτία που οδηγεί στην κόλαση. Η συγκεκριμένη απαράδεκτη δειλία απέναντι στην ευθύνη είναι συνθήκη ικανή, ώστε να εξηγήσει την κατάσταση -οικονομική, πολιτική και κοινωνική- στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα.
                Η συγκεκριμένη ανευθυνότητα δεν είναι τυχαία και δεν έχει να κάνει με θεϊκές παρεμβάσεις και επιδιώξεις σκοτεινών δυνάμεων, οι οποίες φθονούν και ζηλεύουν τον περιούσιο λαό μας. Πρόκειται για στάση ζωής, την οποία προετοιμάζουν από πολύ πολύ νωρίς γονείς, σχολείο και φυσικά η εκάστοτε εξουσία. Δυστυχώς, η δομή της προσωπικότητάς, η κουλτούρα μας και άρα οι επιλογές ζωής μας καθορίζονται, σε μεγάλο βαθμό, από ένα σύνολο παραγόντων που νοσούν.
                Τα πάντα ξεκινούν από εκείνη την κατηγορία γονιών που θα ήθελαν -και συχνά το πιστεύουν- το παιδί τους να συνδυάζει κάτι από Αϊνστάιν (σε πνεύμα), Αντζελίνα Τζολί ή Μπραντ Πιτ (σε εμφάνιση) και Τζεφ Μπέζος (σε επιχειρηματικότητα). Οι συγκεκριμένοι γονείς, μακριά από κάθε ρεαλιστική προσέγγιση, αρνούνται να δουν την πραγματικότητα, γεγονός που τους οδηγεί σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να δικαιολογήσουν κάθε αδυναμία και, κυρίως αυτό, κάθε αποτυχία των παιδιών τους. Για ό,τι ατυχές συμβαίνει στη ζωή των... βλασταριών τους θα φταίει το σύστημα, οι εκπαιδευτικοί που δεν αναγνωρίζουν την -πολύ καλά κρυμμένη- αξία του μονάκριβού τους, το κακό το μάτι, η κοινωνία η ένοχη. Ακόμη κι όταν τα... γλυκά τους, στο τέλος του Λυκείου, δείχνουν ανημπόρια να συμπληρώσουν ένα απλό μηχανογραφικό επιλέγοντας τη σχολή στην οποία επιθυμούν να εισαχθούν, η συγκεκριμένη κατηγορία γονιών -είναι η πλειονότητα- έχουν έτοιμη τη δικαιολογία: «και πού να ξέρουν τα καημένα για τις σχολές;». Παράλληλα, και για να αποφευχθούν τα χειρότερα στήνουν ένα ωραίο υπερπροστατευτικό σκηνικό γύρω από τα… γλυκούλια τους, ώστε να ελέγχουν τα πάντα. Πόσες πιθανότητες έχει ένα παιδί που μεγαλώνει με αυτόν τον τρόπο να αναλάβει ποτέ ευθύνη για το οτιδήποτε κάποια στιγμή στη ζωή του; Είναι τουλάχιστον βλακώδες να θεωρεί κανείς ότι με την πάροδο των χρόνων ένα τέτοιο άτομο θα γίνει υπεύθυνο. Και πώς να γίνει άλλωστε; Με επιφοίτηση;
                Στο καταστροφικό έργο των γονιών έρχεται να προστεθεί και ένα νοσηρό, σε μεγάλο βαθμό, εκπαιδευτικό σύστημα που ισοπεδώνει τα πάντα. Μεγάλοι βαθμοί χωρίς το παραμικρό αντίκρισμα, απλοϊκά θέματα σε εξετάσεις που δεν αναδεικνύουν και δε διαχωρίζουν τους πραγματικά ικανούς, συνεχής μείωση της ύλης σε επίπεδα ντροπιαστικά. Η αποτυχία θεωρείται κάτι τραγικό, η πίεση στον μαθητή, ώστε να αναλάβει τις ευθύνες του, να οργανώσει την προσπάθειά του, να κοπιάσει για να κατακτήσει υψηλούς στόχους θεωρούνται καταστάσεις βάρβαρες και ανοίκειες για το ελληνικό πρότυπο διαπαιδαγώγησης. Το παιδί κάπως έτσι φτάνει στο τέλος της εφηβείας χωρίς να έχει μάθει τι σημαίνει ευθύνη ακόμη και απέναντι σε απλά ζητήματα της καθημερινότητας και χωρίς προοπτική να κατανοήσει τη σημασία της υπευθυνότητας ως στάσης ζωής.
                Και σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί ένα κράτος ανεύθυνο, ανοργάνωτο, λαϊκιστικό, στελεχωμένο, ως επί το πλείστον, από μετριότητες. Το κακό ολοκληρώνεται από μια ηγεσία που γνωρίζει έναν και μόνο τρόπο για να διεκδικεί την ψήφο των πολιτών(;). Και ο τρόπος που γνωρίζει δεν είναι η παραγωγικότητα της εξουσίας, δεν είναι η επίλυση προβλημάτων, δεν είναι η ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών ζωής, ούτε η εξυπηρέτηση των ανθρώπων και η παροχή αίσθησης ασφάλειας σε αυτούς. Όχι, δεν είναι τίποτε από αυτά. Είναι το ρουσφέτι, είναι η αιτιολόγηση παράνομων πράξεων, είναι η εύνοια των μέτριων με αντάλλαγμα ψήφους. Και όταν, βέβαια, η ηγεσία δεν αναλαμβάνει τις δικές της ευθύνες, λειτουργεί κι ως πρότυπο για τους υπολοίπους.
                Αν κάποιος αναρωτιέται για το ποιοι είναι οι υπεύθυνοι για την πρόσφατη τραγωδία, έχει την απάντηση. Η κοινωνία μας φταίει που ανέχεται τα αυθαίρετα, που αντιμετωπίζει τον κρατικό μηχανισμό ως χώρο για να βολεύονται οι κομματικές στρατιές των μετρίων, που επιλέγει πολιτικούς με κριτήριο το προσωπικό όφελος, που δείχνει ανοχή στην καθημερινή παραβατικότητα, που κατεβαίνει στους δρόμους για να φωνάξει ότι η Μακεδονία είναι ελληνική ή είναι Ελλάδα ή κάτι τέτοιο, τέλος πάντων, αλλά παρακολουθεί από τον καναπέ την καταστροφική μανία της φωτιάς και την προσπάθεια των υπευθύνων(;) να αποδείξουν ότι δεν έχουν την παραμικρή ευθύνη. 
Η κοινωνία μας φταίει, επειδή φοβάται να διδάξει υπευθυνότητα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: