Ιστορίες Καύσωνα ΙΙ

Διάφορες υποχρεώσεις με ανάγκασαν, εν μέσω καύσωνα, να εγκαταλείψω τη δροσιά του βουνού και να ταξιδέψω στην Αθήνα. Μετά τις πρώτες κρίσεις πανικού, άγχους και άρνησης, κατάφερα να συνέλθω και να αναθεωρήσω αρκετά πράγματα αντιμετωπίζοντας πιο ψύχραιμα και ώριμα την κατάσταση.

Ανακάλυψα, λοιπόν, ότι η Αθήνα -μετά το βουνό, εννοείται- είναι ένα από τα καλύτερα μέρη σε περιόδους καύσωνα. Μπορεί στους περισσότερους να φαίνεται τρελό κάτι τέτοιο αλλά είμαι εδώ για να το αναλύσω.

Με πλήθος μουσείων, εκθέσεων, κλειστών πολιτιστικών χώρων γενικότερα, η Αθήνα αποτελεί προορισμό, όταν η θερμοκρασία χτυπάει κόκκινο. Οι συναντήσεις και οι υπόλοιπες υποχρεώσεις κανονίζονται και ολοκληρώνονται το πρωί, πριν η ζέστη αρχίσει να λιώνει την άσφαλτο, να προκαλεί ζαλάδες, παραισθήσεις, θερμοπληξίες, ημικρανίες και άλλα δεινά για τον άνθρωπο. Αμέσως μετά, μπορεί κάποιος να επισκεφτεί διάφορους χώρους πολιτισμού, οι οποίοι κλιματίζονται επαρκώς και, κάποτε, περισσότερο επαρκώς από το κανονικό. Οι συγκεκριμένοι χώροι προσφέρουν, εκτός από ανάσες δροσιάς - κρύου, και ανάσες πολιτισμού. Δύο σε ένα. Και δροσίζεσαι και βελτιώνεσαι αισθητικά.

Έχω φτάσει, πλέον, σε σημείο να ανησυχώ ότι κινδυνεύω όχι από θερμοπληξία αλλά από πολιτισμοπληξία. Τι τέχνη, τι ιστορία, τι επιστήμη, τι φυσικό περιβάλλον. Τις τελευταίες μέρες, έχω δεχτεί υπέρμετρες δόσεις πολιτισμού. Φοβάμαι ότι θα μεταλλαχτώ και από χωρικός θα μετατραπώ σε άνθρωπο που επιζητά την αισθητική, την κουλτούρα και την επικοινωνία, σε καθημερινή βάση. Τέλος πάντων, θα δω τι θα κάνω μπροστά σε αυτή την απειλή.

Το πρόβλημα είναι ότι, κάποια στιγμή, και έπειτα από την επίσκεψη σε αρκετούς χώρους πολιτισμού, τον οποίο διαθέτω την κουλτούρα να αντιληφθώ, οι επιλογές περιορίζονται και βρίσκομαι στην ανάγκη να επισκεφτώ χώρους σύγχρονης τέχνης. Εκεί η κατάσταση δυσχεραίνει, αφού, συχνά, δυσκολεύομαι να κατανοήσω τι "θέλει να πει ο καλλιτέχνης με το έργο του".

Κάτι τέτοιο έπαθα κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στο ΕΜΣΤ. Ήταν χώρος, τον οποίο δεν είχα επισκεφτεί ποτέ και, μάλλον, κάτι ήξερα και δεν το είχα κάνει. Η ανάγκη-ζέστη, όμως, καθιστά την ανάγκη φιλοτιμία και κάπως έτσι βρέθηκα στο συγκεκριμένο σημείο.

Οι πρώτες εντυπώσεις εξαιρετικά θετικές. Υπόγειο πάρκινγκ, δίπλα στο μουσείο, πράγμα που σήμαινε ότι κατά την αναχώρησή μας δεν θα νιώθαμε σαν κρουασάν που ψήνονται μπαίνοντας στο αυτοκίνητο. Κτήριο υψηλής αισθητικής, δροσιά, λίγοι επισκέπτες, μουσική του Ξενάκη, ωραίος καφές και ποικιλία εδεσμάτων, μας περίμεναν κατά την είσοδό μας στον χώρο, κατακλύζοντάς μας με θετική διάθεση.

Μέχρι εκεί, όμως. Η περιήγηση στις αίθουσες του ΕΜΣΤ έκρυβε εκπλήξεις αλλά και τη βεβαιότητα ότι δεν το πολυέχω με τη μοντέρνα τέχνη.

Βρίσκομαι στον πρώτο όροφο του μουσείου και μεγάλη έκταση καταλαμβάνει έργο που αποτελείται από σκουριασμένες δεξαμενές, εξίσου σκουριασμένα και ξεχαρβαλωμένα ερμάρια και ράφια, ντενεκέδες από εκείνους που χρησιμοποιούμε για αποθήκευση λαδιού ή τυριού, χωνιά μετάγγισης υγρών. Καλώδια και γλόμποι του περασμένου αιώνα συμπλήρωναν το έργο ενώ ένας αυξομειούμενος βόμβος, που θύμιζε τον ήχο από λάμπες φθορισμού που βρίσκονται στα τελευταία τους, ολοκλήρωνε την αισθητική εμπειρία. Η αταξία που βασίλευε έδινε την αίσθηση ότι από στιγμή σε στιγμή θα εμφανιζόταν ο παλιατζής και θα διαπραγματευόταν την τιμή για να τα μαζέψει και να τα πετάξει στη χωματερή. Το μόνο που έδινε την αίσθηση ότι επρόκειτο για έργο τέχνης ήταν το διαχωριστικό που είχε τοποθετηθεί οριοθετώντας τη σύνθεση καθώς και η ταμπελίτσα με το όνομα του καλλιτέχνη και του έργου. Οι συγκεκριμένες επισημάνσεις, όμως, δεν στάθηκαν αρκετές και ικανές να πείσουν τη γηραιά κυρία που στεκόταν δίπλα μου ότι επρόκειτο περί έργου τέχνης. Με βλέμμα γεμάτο απορία με κοίταξε και αναρωτήθηκε: "Μα, δεν βρήκαν άλλο μέρος να τα πετάξουν αυτά;". 

Συνάντησα την κυρία λίγο πιο κάτω και αποφάσισα να παρατηρώ τις αντιδράσεις της και να αδιαφορήσω για τα έργα. Είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον αυτό. Τώρα στεκόταν μπροστά σε μια μεγάλων διαστάσεων κατασκευή, την οποία παρατηρούσε με αμείωτη απορία. Σε τεράστια και ψηλά μεταλλικά ράφια ήταν τοποθετημένα τυλιγμένα συρματοπλέγματα. Τόσο τα ράφια όσο και οι κουλούρες των συρματοπλεγμάτων λαμποκοπούσαν, σε αντίθεση με το προηγούμενο έργο. Η προσπάθειά της να αγγίξει τα σύρματα εμποδίστηκε από τη φυλακίδα (θηλυκό του φύλακα), η οποία την προέτρεψε να μην το κάνει. Η κυρία την κοίταξε με χαμόγελο δηλώνοντάς της: "Είχαμε και εμείς στα Φιλιατρά τέτοια σύρματα".

Στο υπόγειο του κτηρίου αναπτυσσόταν μια έκθεση για την αγάπη. Ανάμεσα στα άλλα έργα είχε στηθεί κι ένα μεγάλο μακρόστενο τραπέζι χαμηλού ύψους. Πάνω του υπήρχε μεγάλος αριθμός γυάλινων ποτηριών κάθε είδους και χρήσης. Γύρω από το τραπέζι ήταν τοποθετημένα αρκετά, άβολα μεταλλικά σκαμπό. Παρατηρώντας από μακριά, είχα την αίσθηση ότι επρόκειτο για μπουφέ, με σκοπό να προσφέρει μια ανάσα χαλάρωσης στους επισκέπτες της έκθεσης. Πλησιάζοντας, βέβαια, παρατήρησα το ταμπελάκι με το όνομα του καλλιτέχνη και του... έργου, οπότε κατάλαβα ότι είχα να κάνω με μια ακόμη έκφραση σύγχρονης τέχνης. Αυτό δεν ήταν αρκετό για να το αντιληφθεί και η κυρία της ιστορίας, η οποία, καταπονημένη από την πολύωρη περιήγηση, προσπάθησε να τραβήξει ένα σκαμπό για να ξαποστάσει. Πριν προλάβει να το κάνει, ένας φύλακας (αρσενικό του φύλακα), εκτελώντας το καθήκον του, την προειδοποίησε ότι δεν μπορούσε να το κάνει. Όλο ευγένεια της υπέδειξε μια πολυθρόνα, στην οποία επιτρεπόταν να ξεκουραστεί. Η κυρία κάθισε και ανακουφισμένη, πλέον, αναρωτήθηκε φωναχτά: "Γιατί τα έχουν βάλει εκεί, αν ο κόσμος δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει;". Ούτε περνούσε από το μυαλό της ότι επρόκειτο για τέχνη.

Κατάλαβα δύο πράγματα. α) Ήταν λάθος μου το ότι δεν απαθανάτισα σε βίντεο την εξαιρετική εμπειρία, η οποία είχε αρκετά ακόμη επεισόδια. β) Η μοντέρνα τέχνη μπορεί να είναι και διασκεδαστική.

Ιστορίες Καύσωνα

Ο καύσωνας, έχω αποφασίσει, δεν μου ταιριάζει. Δεν μου ταιριάζει καθόλου. Πείτε με περίεργο, ιδιότροπο, ιδιόρρυθμο, δύστροπο ή όπως αλλιώς θέλετε αλλά είμαι αμετακίνητος σε αυτό.

Το θέμα είναι, μάλλον, κατασκευαστικό. Βλέπεις κάποιους -ελάχιστους- ανθρώπους και τους χαίρεται η ψυχή σου. Τους λιμπίζεσαι. Κυκλοφορούν σε θερμοκρασίες 40+ και είναι σαν καινούριοι. Του κουτιού. Δεν ιδρώνουν, δεν χάνουν το χαμόγελο και τη διάθεσή τους. Ούτε καν γυαλίζουν.

Δεν ανήκω σε αυτή την κατηγορία. Το αντίθετο, μάλιστα. Παθαίνω όσα άσχημα μπορεί να πάθει κανείς από τη ζέστη.

Σε μια προσπάθεια να καταλάβω πού οφείλεται αυτό, κατέληξα στο ότι η ρίζα του κακού βρίσκεται, κατά κύριο λόγο, στην παιδική ηλικία μου και τις τραυματικές εμπειρίες εκείνης της περιόδου.

Από μικρός, λοιπόν, δεν τον είχα τον ιδρώτα για τίποτε. Είπαμε ότι έτσι κατασκευάστηκα, άλλωστε. Η καημένη η μάνα μου, με το που έπιανε η Άνοιξη, δεν προλάβαινε να πλένει μπλούζες. Και, φυσικά, ήταν μέσα στο νεύρο. Με κοίταζε σαν να ήμουν κόκκινο πανί. Αγρίευε το βλέμμα της. Ολέ ο ταύρος. 

Τα άλλα παιδάκια έτρεχαν, έπαιζαν, κυνηγιούνταν, ποδοπατιούνταν, κοπανιούνταν, πετούσαν πέτρες στα υπόλοιπα, ξυλοφορτώνονταν (σήμερα, παρόμοια παιχνίδια έρχονται σε σύγκρουση με τους κανόνες της πολιτικής ορθότητας), σαν μη συνέβαινε το παραμικρό. Εγώ, με την πρώτη κίνηση, μούσκεμα. Να στάζει ο ιδρώτας από παντού, να μπαίνει στα μάτια μου (τι τσούξιμο!), να κολλάνε τα ρούχα πάνω μου. Όσο κι αν προσπαθούσα να εξηγήσω στη μάνα μου ότι έτσι με έκανε ο Θεός, τίποτε. Στου κουφού την πόρτα. Με πλησίαζε με ύφος... μάνας, έβαζε το χέρι της στον λαιμό μου και, φυσικά, "Πάλι ίδρωσες;". Και τι να έλεγα εγώ; Ότι δεν ίδρωσα; Μα ήταν τόσο εμφανές. Χαμός. Μαύρο φίδι που με έφαγε.

Όσο κι αν προσπαθούσα να μην ιδρώσω, δεν τα κατάφερνα. Όσο καλή διάθεση κι αν έδειχνα, τόσο χειρότερα γίνονταν τα πράγματα. Όσο είχα στο μυαλό μου να τελειώσω το παιχνίδι στεγνός, τόσο περισσότερο ίδρωνα. Ποτάμι. Από τα πρώτα δευτερόλεπτα του παιχνιδιού, από τις πρώτες κινήσεις γινόμουν λούτσα. Τα περισσότερα παιδάκια, μετά το παιχνίδι, κάθονταν και έτρωγαν τα σουβλάκια τους, τον κορνέ τους, έπιναν τη βυσσινάδα τους. Κύριοι και κυρίες. Κι εγώ; Εγώ να τρέχω να αλλάξω για να μην κρυώσω και "έχουμε πάλι τα ίδια". Η αλήθεια είναι ότι ούτε εγώ ήθελα να "έχουμε πάλι τα ίδια", γιατί αυτό σήμαινε κρεβάτωμα, ενέσεις και άστα να πάει.

Με τέτοια βιώματα, πώς να μην με τρομοκρατούν οι ζέστες; Πώς να μη νιώθω εφιαλτικά από τις πρώτες, κιόλας, μέρες του καλοκαιριού; Αλλά ποιος σε καταλαβαίνει; Κανείς.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έχουμε να αντιμετωπίσουμε, πλέον, και την απειλή της κλιματικής αλλαγής. Όλο και πιο υψηλές θερμοκρασίες, όλο και πιο παρατεταμένοι καύσωνες. Και οι επιστημονικές προβλέψεις; Όλο και πιο εφιαλτικές. Όλο και πιο δυσοίωνες. Θα αναγκαστούμε να φοράμε κελεμπίες. Θα γίνουμε έρημος, θα μεταλλαχτούμε σε καμήλες. Και επειδή και η πιο ήπια δραστηριότητα θα είναι δυσχερής, μας βλέπω να το ρίχνουμε στην απόλυτη αδράνεια και το κισμέτ.

Μετά, βέβαια, αναρωτιόμαστε γιατί ο κόσμος έχει χάσει το κέφι του, γιατί οδηγεί σαν τρελός, γιατί είναι διαρκώς μουτρωμένος, ευέξαπτος, αγενής, εριστικός, γιατί παθαίνει κρίσεις πανικού, γιατί στήνει καβγά με την παραμικρή ή με καμία αφορμή. 

Εμ, πώς να μη συμβαίνουν όλα αυτά και ακόμη χειρότερα; Από τη μια, το ζαβλάκωμα από τον ήλιο και τον καύσωνα. Από την άλλη, οι ζοφερές προοπτικές. Πολύ θέλει; 

Με τη νέα γενιά έξω από τις αίθουσες

Θερμοκρασία 22 βαθμοί. Νύχτα χωρίς φεγγάρι. Οι πυγολαμπίδες έχουν στήσει χορό, δίνοντας τη δική τους παράσταση και χαρίζοντας απόκοσμη ατμόσφαιρα στην καλοκαιρινή βραδιά. Όπως και να έχει, είναι τύχη να βρίσκομαι μακριά από τις συνθήκες καύσωνα του κάμπου. Κάθομαι στο μπαράκι του χωριού. Μουσική σε χαμηλή ένταση, ευχάριστα ακούσματα, λίγος κόσμος. Συνθήκες ιδανικές.

Τίποτε δεν μαρτυρούσε την εξέλιξη. Ξεκίνησα για ένα ποτό. Μόνος. Γι αυτό, άλλωστε, είχα μαζί και το βιβλίο μου για συντροφιά. Η τυχαία συνάντηση με πρώην μαθητή μου -φοιτητή, πλέον, στους Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς- και τη μικρή παρέα του, άλλαξε τα δεδομένα, καθιστώντας την έξοδό μου λίγο πιο κοινωνική από ό,τι είχα σχεδιάσει.

Η κουβέντα είχε αποκτήσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον εστιάζοντας, πού αλλού, στο μέλλον. Τους άκουγα με προσοχή. Ξαφνικά, είχα την αίσθηση ότι βρισκόμουν σε ένα πολύ γνώριμο κλίμα και ρόλο. Χαιρόμουν την αστείρευτη ενέργειά τους, διασκέδαζα με τα όνειρά τους, το χιούμορ με το οποίο αντιμετώπιζαν τα προβλήματα της ελληνικής εκπαίδευσης και πραγματικότητας, απολάμβανα τα πειράγματα μεταξύ τους, τις απόψεις τους για τις προοπτικές. Έδειχναν ότι αντιμετωπίζουν σοβαρά την ιδιότητα του φοιτητή συνδέοντάς τη όχι με περίοδο καλοπέρασης αλλά με ευκαιρία για απόκτηση σημαντικών εφοδίων.

Τη συζήτηση διέκοψε τηλεφώνημα υποψήφιας, η οποία ήθελε να με ενημερώσει για τις επιλογές της στο Μηχανογραφικό. Απομακρύνομαι λίγο. Επιστροφή στην πραγματικότητα. Η μαθήτρια δεν είχε συμπεριλάβει στο Μηχανογραφικό της σχολές, τις οποίες πίστευε ότι δεν «πιάνει» με κριτήριο τις βάσεις της προηγούμενης χρονιάς! Της εξήγησα ότι οι φετινές βάσεις μπορεί να είναι χαμηλότερες και άρα να χάσει την ευκαιρία εισαγωγής σε μια σχολή που πραγματικά την ενδιαφέρει. Την ενημέρωσα ότι δεν έχει σημασία η θέση της σχολής, την οποία θα «πιάσει» τελικά. Σημασία έχουν τα μόρια και όχι η σειρά επιλογής… . Την παρέπεμψα στις αναλυτικές οδηγίες που έχω στείλει στη διαδικτυακή ομάδα των μαθητών μου. Είπε ότι τις έχει δει. Σκέφτηκα ότι τις έχει δει αλλά δεν τις κατανόησε. Την προέτρεψα να ξαναδεί το Μηχανογραφικό και, πριν το οριστικοποιήσει, να μιλήσουμε πάλι.

Επιστροφή στην παρέα. Το τηλεφώνημα πρόσφερε νέο υλικό για συζήτηση θέτοντας στο επίκεντρο τον ρόλο του σχολείου αλλά και της οικογένειας στις επιλογές των νέων. Συμφωνήσαμε ότι, εξαιτίας του συντηρητισμού των συγκεκριμένων θεσμών, για πολλούς νέους τα αναγκαία, σύγχρονα εφόδια είναι δυσδιάκριτα έως τελείως άγνωστα. Αρκετοί ακολουθούν λαθεμένη πορεία σπαταλώντας χρόνο, χρήμα και ενέργεια σε ξεπερασμένες επιλογές και δρόμους. Οδηγούνται σε αδιέξοδα.

Η κουβέντα υπήρξε καταλυτική για κάποιους. Όπως και ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, αρκετοί νέοι έχουν την πεποίθηση ότι το πτυχίο και μόνο αποτελεί εγγύηση για το μέλλον. Με τη βοήθεια του Διαδικτύου, επιστράτευσα πρόσφατα άρθρα, τις συνεντεύξεις ορισμένων «γκουρού» της σύγχρονης τεχνολογίας αλλά και απόψεις ατόμων με σημαντικές θέσεις σε επιχειρήσεις, στις οποίες πολλοί από την ομήγυρη ονειρεύονται να εργαστούν στο μέλλον. Το πτυχίο υπήρξε βασικό εφόδιο στο παρελθόν. Πλέον, η σημασία του αρχίζει να χάνει τη λάμψη της ενώ, σε αρκετές περιπτώσεις, δεν είναι απαραίτητο για την επιτυχία.

Τα πάντα συγκλίνουν στο ότι ο κόσμος αλλάζει με ρυθμούς, οι οποίοι δυσχεραίνουν και την απλή παρακολούθησή τους. Όσοι δεν το αντιλαμβάνονται είναι τυφλοί. Κι ενώ αρκετοί νιώθουν άβολα με ό,τι εμφανίζεται και εδραιώνεται ταχύτατα, δεν συμβαίνει το ίδιο με τα δεδομένα της αγοράς, τα οποία εξελίσσονται με ιδιαίτερα ανατρεπτικό τρόπο.

Αρκετοί από την παρέα συνειδητοποίησαν ότι, πλέον, εκείνο που μετράει ουσιαστικά και γίνεται κριτήριο ατομικής εξέλιξης και επιτυχίας δεν είναι το πτυχίο -το οποίο αποκτούν όλο και περισσότεροι- αλλά οι δεξιότητες που διαθέτει κάποιος. Συγκεκριμένες γνώσεις σε νέους κλάδους αλλά και γνωρίσματα προσωπικότητας, τα οποία δεν εξασφαλίζει κανένα πτυχίο ή μεταπτυχιακό, αποτελούν στοιχεία από τα οποία εξαρτάται η πορεία του καθενός σε έναν κόσμο που μισεί τη στασιμότητα και κάνει τα πάντα για να εξολοθρεύσει σχήματα, αντιλήψεις και πρακτικές του παρελθόντος.

Όταν ζήτησαν τη γνώμη μου, προσπάθησα να καταλαγιάσω τις αγωνίες τους τονίζοντας τον ρόλο της δικής τους ευθύνης. Κατάλαβαν -τουλάχιστον, αυτό φάνηκε- ότι είναι εξαιρετικά δύσκολη, για ανθρώπους που γαλουχήθηκαν σε προηγούμενα δεδομένα, η προσαρμογή στην καινούρια και μονίμως ασαφή πραγματικότητα που διαμορφώνεται. Συνειδητοποίησαν πόσο δύσκολο είναι η προηγούμενη γενιά να αντιληφθεί ότι πρέπει να προσφέρει στους νέους όσα εκείνοι πρέπει να μάθουν και όχι όσα γνωρίζει αυτή. Η απάντηση-λύση βρίσκεται στη συνεχή ενημέρωση, την προσπάθεια αποκωδικοποίησης της εξέλιξης και την αξιοποίησή της χωρίς αγκυλώσεις.

Η θερμοκρασία, στο μεταξύ, είχε πέσει αρκετά. Τσουγκρίσαμε τα ποτήρια, ανανεώσαμε το ραντεβού μας και, φυσικά, δημιουργήσαμε μια διαδικτυακή ομάδα, για «να τα λέμε συχνά». Η ομάδα ονομάστηκε "Οι τυφλοί", αποδεικνύοντας ότι το χιούμορ και η διάθεση αυτοσαρκασμού δεν λείπουν από τη νέα γενιά. Ευτυχώς.

Επιστολή προς τους μαθητές που συμπληρώνουν το Μηχανογραφικό τους

Τόπος, Χρόνος

Αγαπητά παιδιά,

Επειδή από τηλεφωνήματα και μηνύματα, γονιών και μαθητών, διακρίνω ένα... άγχος για τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού, επισημαίνω τα εξής:

1) Ακόμη κι αν πατήσετε, κατά λάθος (Θεέ μου, τι νροπή!!!) το κουμπί της οριστικοποίησης, έχετε τη δυνατότητα να αναιρέσετε το μηχανογραφικό σας με μια επίσκεψη στο σχολείο σας (ως 17 Ιουλίου) και να το συμπληρώσετε εξαρχής!

2) Δηλώστε τις σχολές με ΜΟΝΑΔΙΚΟ, επαναλαμβάνω ΜΟΝΑΔΙΚΟ, κριτήριο τη σειρά που τις επιθυμείτε. Μπορεί, για παράδειγμα, να σας ενδιαφέρει πρώτα η Φαρμακευτική και έπειτα η Ιατρική. Να τις δηλώσετε με αυτή ακριβώς τη σειρά, αδιαφορώντας για τα μόριά τους, ώστε να μη βρεθείτε σε σχολή που δεν είναι η πραγματική προτεραιότητα και επιλογή σας!

3) ΠΡΟΣΟΧΗ: Ακόμη κι αν βάλετε μια σχολή (για την οποία διαθέτετε τα μόρια) σε χαμηλή σειρά, εσείς θα εισαχθείτε και όχι εκείνος που μπορεί να την έχει τοποθετήσει σε υψηλότερη θέση αλλά έχει λιγότερα μόρια από εσάς!

4) Μην παρασύρεστε από γονείς, παρέες, σχέσεις, γείτονες, άσχετους και, κάποτε, κακοπροαίρετους. Η συμπλήρωση του Μηχανογραφικού πρέπει να αντικατοπτρίζει τα δικά σας «θέλω» και όχι τις επιθυμίες και τα στερεότυπα της κοινωνίας. Επίσης, μην υποκύψετε στα κελεύσματα φροντιστών σας, οι οποίοι σας πιέζουν να δηλώσετε αναγνωρίσιμες σχολές, χωρίς να είναι και δική σας επιλογή. Το μόνο που θέλουν αυτοί, εννοείται για διαφημιστικούς λόγους, είναι να ανακοινώσουν ότι πολλοί μαθητές τους «πέρασαν» σε… περιζήτητες σχολές. Να θυμάστε ότι υπάρχουν επαγγέλματα με μέλλον, τα οποία συνδέονται με σχολές που δεν διαθέτουν το... «κύρος» κάποιων άλλων. Να θυμάστε ότι το μέλλον σας θα το διαμορφώσετε εσείς με μακροχρόνια προσπάθεια και επιλογές και όχι η σχολή που θα επιλέξετε τη συγκεκριμένη στιγμή. Να θυμάστε, επίσης, ότι καλείστε να κάνετε μια επιλογή όχι για τα επόμενα τέσσερα χρόνια των σπουδών αλλά για ολόκληρη τη ζωή σας!

5) ΤΕΛΟΣ, και επειδή το ακούω συχνά και το βρίσκω εξαιρετικά χωριάτικο, άθλιο, ηλίθιο και ενοχλητικό. Για όσες και όσους έχουν λίιιγο ψηλά τη μύτη, είναι βαθιά νυχτωμένες/οι ή έχουν πιστέψει ότι αξίζουν περισσότερα από αυτά που πέτυχαν στις πανελλαδικές, θέλω να επισημάνω το εξής: Δεν υπάρχουν «δασκαλίτσες». Δεν υπάρχουν σχολές, οι οποίες πρέπει να υποτιμώνται από τον τίτλο τους. Στο μέλλον θα ανακαλύψετε ότι η γενιά σας θα βγάλει «δασκάλες» που θα εμπνέουν σεβασμό αλλά και «δασκαλίτσες» που θα γίνονται ο περίγελος των μαθητών τους. Θα βγάλει «γιατρούς» αλλά και «γιατρουδάκια» που δεν θα ξέρουν τι τους γίνεται. Θα βγάλει δυναμικούς σε σύγχρονες ειδικότητες «δικηγόρους» αλλά και «χασοδίκες», οι οποίοι θα περιμένουν να επιβιώσουν με το επίδομα του συλλόγου τους (και πλέον αυτό δεν είναι μεγάλο). Θα βγάλει «δημοσιογράφους» αλλά και «σούργελα» που, απλώς, θα εκτίθενται στο σύμπαν ολόκληρο. Θα βγάλει «επιστήμονες» που θα προχωρήσουν σε επαναστατικά επιτεύγματα αλλά και ανθρώπους με «καλά» πτυχία, τα οποία δεν θα μπορούν να αξιοποιήσουν. Θα βγάλει άτομα -τεχνικούς, επιστήμονες, υπαλλήλους, εργοδότες...- αξιοπρεπή αλλά και άτομα που δεν θα γνωρίσουν την παραμικρή αναγνώριση.

ΥΣ: Οι πανελλαδικές ήταν για τους περισσότερους η πιο σημαντική, μέχρι στιγμής, δοκιμασία. Με εξαίρεση κάποιες περιπτώσεις αποτέλεσαν έναν καθρέφτη. Έναν καθρέφτη της προσπάθειας, της αυτοπειθαρχίας, της οργάνωσης, των ορίων-αντοχών αλλά και της ποιότητας της σκέψης σας. Ορισμένοι υπήρξατε άτυχοι! Κάποιοι φάγατε τα μούτρα σας! Άλλοι πάλι, πετύχατε πράγματα που δεν πιστεύατε ότι είστε ικανοί να κατακτήσετε!

Είτε καταφέρατε όσα σχεδιάζατε είτε όχι, καλό είναι να αξιοποιήσετε τα αποτελέσματά σας με σκοπό την αυτογνωσία. Από τη μια, εντοπίστε λάθη, βρείτε παραλείψεις και προσπαθήστε να τα βελτιώσετε. Από την άλλη, συνειδητοποιήστε τα θετικά σας, τις δυνατότητές σας και χρησιμοποιήστε τα ως βάση για να πιστέψετε στον εαυτό σας και να τονώσετε την αυτοπεποίθησή σας.

Με πολλή αγάπη,

ο... Δασκαλάκος σας

 

Οι Πανελλαδικές της υστερίας

Γονείς, κάθιδροι, χλωμοί, με μαύρους κύκλους στα μάτια, κρέμονται από τα κάγκελα των εξεταστικών κέντρων προσπαθώντας, απελπισμένα, να δώσουν τις τελευταίες, λίγο πριν την εξέταση, συμβουλές στα καμάρια τους. Υποψήφιοι άυπνοι, πανιασμένοι, απεγνωσμένοι, βουτηγμένοι στο άγχος και την ανασφάλεια, εισέρχονται και -ακόμη πιο συχνά- εξέρχονται από τα εξεταστικά κέντρα με δάκρυα στα μάτια, με λυγμούς, αναζητώντας τη θαλπωρή της γονεϊκής αγκαλιάς και κάποιες λέξεις παρηγοριάς, λυτρωτικές. Πρωτοσέλιδα με προβλέψεις, εκτιμήσεις, προτεινόμενες λύσεις, στατιστικά για τις βάσεις, οι οποίες «θα πέσουν», «θα ανέβουν», «θα κινηθούν στα ίδια με τα περσινά επίπεδα». Η Κυβέρνηση επιχαίρει για την άψογη διαδικασία. Η αντιπολίτευση εντοπίζει κενά, παραβλέψεις, παγίδες, κακοδιατυπωμένα θέματα ενώ ενοχοποιεί «ένα σύστημα ταξικό, που καταδικάζει τα παιδιά των ασθενέστερων στρωμάτων στην αποτυχία, που τιμωρεί τους νέους της χώρας μας».

Εικόνες γνωστές, κουραστικά επαναλαμβανόμενες, εδώ και δεκαετίες. Εικόνες ταυτισμένες με τη φυσιογνωμία της κοινωνίας μας. Μιας κοινωνίας βουτηγμένης στα στερεότυπα, που πιστεύει ότι η καταξίωση, η επιτυχία, η ευτυχία, μάλλον και η ίδια η ύπαρξη, είναι ταυτισμένες με την εισαγωγή σε μια «περιζήτητη» -όπως την εννοεί ο καθένας- σχολή. Μια κοινωνία που αρνείται να δει τις εξελίξεις, τις προοπτικές που ανοίγονται διάπλατα και θέτει ασφυκτικά όρια στα παιδιά της, εγκλωβίζοντάς τα στην προοπτική μιας σχολής που εξασφαλίζει θέσεις στη σιγουριά, τη μονιμότητα και, συνήθως, τη στασιμότητα του δημόσιου τομέα.

Εικόνες που θυμίζουν Τρίτο Κόσμο. Σε καμιά περίπτωση εικόνα μιας ανεπτυγμένης κοινωνίας και χώρας. Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι φέτος τα πράγματα κινήθηκαν σε πιο φυσιολογικά και... ανθρώπινα επίπεδα. Το γεγονός ότι οι Πανελλαδικές βρέθηκαν μεταξύ δυο εκλογικών αναμετρήσεων έστρεψε το ενδιαφέρον και αλλού, αφήνοντας ανεκτά περιθώρια ηρεμίας στους γονείς (κυρίως σε αυτούς) και τους υποψηφίους. Είναι, λοιπόν, να παρακαλούμε να συμβαίνουν διάφορα κοσμοϊστορικά, ώστε οι Πανελλαδικές να μην αποτελούν το κυρίαρχο θέμα.

Και μετά; Μετά χιλιάδες άτομα να ασφυκτιούν σε επετηρίδες, να περιμένουν τον διορισμό, να εργάζονται σε θέσεις που δεν έχουν την παραμικρή σχέση με το αντικείμενο των σπουδών τους, που παρακαλούν για μια σύμβαση, που εκλιπαρούν για μια λύση. Δράμα.

Πόσο διαφορετική θα ήταν η κατάσταση, αν γονείς και υποψήφιοι απέφευγαν τον σκοταδισμό της τηλεόρασης, απομακρύνονταν από τα θλιβερού περιεχομένου μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι αποφάσιζαν να ενημερωθούν σοβαρά. Θα συνειδητοποιούσαν, τότε, ότι πράγματι οδηγούν σε αδιέξοδα δρόμοι που, κάποτε, πρόσφεραν ευκαιρίες αλλά ανοίγονται νέες λεωφόροι που περιμένουν τη νέα γενιά να τις διασχίσει οδηγώντας σε επαγγέλματα, τα οποία δεν μπορούσε να φανταστεί ούτε το πιο ανοιχτό μυαλό, ακόμη και ελάχιστα χρόνια πριν.

Η άγνοια γεννάει την αγωνία, το άγχος, την απόγνωση, τον κρύο ιδρώτα και το… εκρού του νεκρού (προσφιλές χρώμα αρκετών υποψηφίων). Η επαφή με το τηλεοπτικό δράμα είναι κακή επιρροή και καταδίκη. Λειτουργεί περιοριστικά, εντείνει την απελπισία. Η ελληνική οικογένεια και κοινωνία στα χειρότερά τους. Μα πώς να επιλέξεις για το μέλλον με κριτήρια του παρελθόντος. Πώς να αποφασίσεις τι επάγγελμα θα ακολουθήσεις, όταν αγνοείς τα επαγγέλματα που... μπορείς να ακολουθήσεις; Σκοτάδι, μαύρη πίσσα, Μεσαίωνας.

Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, αν οι γονείς περιόριζαν την παρέμβασή τους και άφηναν τα παιδιά τους ελεύθερα. Αν τους έδειχναν εμπιστοσύνη και τους έδιναν την ευκαιρία να ανασάνουν, να αναζητήσουν, να ενημερωθούν, να αναλάβουν την ευθύνη της ζωής τους. Τα παιδιά διαθέτουν μηχανισμούς προσαρμογής, αρκεί κάποιος να τους δώσει το θάρρος και το έναυσμα να τους αξιοποιήσουν, να λειτουργήσουν με τα δικά τους κριτήρια, τις δικές τους ανάγκες. Να τους απαλλάξει από τα βαρίδια και την πίεση ανεκπλήρωτων ονείρων, από τη μέγγενη κατεστημένων αντιλήψεων.

Ας σκεφτούμε ότι καθετί καινούριο ξεκίνησε από νέους ανθρώπους. Οι υπολογιστές, το Διαδίκτυο και πλέον η Τεχνητή Νοημοσύνη, αποτέλεσαν επιτεύγματα νέων ανθρώπων, συχνά, αντισυμβατικών. Υπήρξαν δημιουργήματα που φαντάστηκαν και υλοποίησαν εκπρόσωποι της νέας γενιάς. Καινοτομίες συγκλονιστικές, ανατρεπτικές, οι οποίες δέχτηκαν την αμφισβήτηση, την ειρωνεία, την απαξίωση, τη λοιδορία και, τελικά εδραιώθηκαν μεταβάλλοντας τον τρόπο που σκεφτόμαστε, που επικοινωνούμε, που συναλλασσόμαστε, που οργανώνουμε τη ζωή μας.

Αν το αντιληφθεί αυτό η προηγούμενη γενιά, αν δείξει ελάχιστη εμπιστοσύνη και στηρίξει τους νέους, η κατάσταση θα αλλάξει. Μακρινό όνειρο. Πόσο εύκολο είναι να δούμε συντηρητικούς ανθρώπους να παραδέχονται τις αδυναμίες τους; Η λύση βρίσκεται αλλού.

Βρίσκεται στη στάση και τις επιλογές της νέας γενιάς. Αυτή καλείται να επαναστατήσει απέναντι στο παλιό, να διεκδικήσει την ελευθερία της, να αμφισβητήσει, να απεγκλωβιστεί από σχήματα και δεσμά του παρελθόντος, από νεκρές αντιλήψεις, να σχεδιάσει τους δικούς της δρόμους, να ακολουθήσει πορείες μακριά από ατραπούς προηγούμενων εποχών. Τότε, είναι πιθανό να αλλάξει η εικόνα και οι Πανελλαδικές να αποτελέσουν μια διαδικασία απαλλαγμένη από τα δράματα, τις υστερίες, τις γραφικές εντάσεις και οι επόμενες γενιές να αποτελέσουν τμήμα της διεθνούς πρωτοπορίας. Πλέον, υπάρχουν πολλές λύσεις και δεν συνδέονται αποκλειστικά με τέσσερις ή πέντε σχολές.

Με βεβαιότητα, οι νέοι μπορούν να το κάνουν και έχουμε αποδείξεις γι αυτό. Μένει και να το διεκδικήσουν δυναμικά. Το Μηχανογραφικό βρίσκεται μπροστά τους. Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.