Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου 2007

Το ελληνικό σχολείο είναι νεκρό! (Νεκρολογία)

Το ελληνικό σχολείο είναι νεκρό! Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας του Διεθνούς Προγράμματος για την Αξιολόγηση των Μαθητών (PISA) του 2006 που διενεργήθηκε από τον ΟΟΣΑ υπήρξε απλώς η ταφόπλακα. Για μια ακόμη φορά η θέση κατάταξης του ελληνικού σχολείου ήταν περίπου η ίδια με τις προηγούμενες. Στην τελευταία έρευνα η χώρα μας καταλαμβάνει την 28η θέση μεταξύ των 30 χωρών μελών του ΟΟΣΑ που πήραν μέρος. Ο θρήνος μεγάλος και οι δικαιολογίες από τους άμεσα εμπλεκομένους -εκπαιδευτικούς, συνδικαλιστές, υπουργείο- πολλές. Η ουσία, όμως, παραμένει, εδώ και πολλά χρόνια, η ίδια. Θαύματα στην εποχή μας δε γίνονται, οπότε δεν προσδοκώ ανάσταση νεκρού και το σχολείο θα παραμείνει έτσι, δηλαδή, νεκρό!
Στη συγκεκριμένη έρευνα οι μαθητές εξετάζονται σε τρία γνωστικά αντικείμενα: Κατανόηση Κειμένου, Μαθηματικά και Φυσικές Επιστήμες. Οι εξεταζόμενοι διαγωνίζονται στη δυνατότητά τους να συνδέσουν γνώσεις που έχουν αποκτήσει με δεδομένα της σύγχρονης πραγματικότητας. Και στα τρία ο πάτος κατακτήθηκε με χαρακτηριστική άνεση από τους μαθητές μας. Βέβαια, θα πει κάποιος ότι για την κατάντια μπορεί να έφταιγε το βιβλίο ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού και ότι τώρα που αποσύρθηκε θα πρέπει να περιμένουμε εκτόξευση των επιδόσεων τα επόμενα χρόνια. Αν μου το πει βέβαια αυτό κάποιος, εγώ θα του απαντήσω ότι λέει τη μεγαλύτερη βλακεία όχι μόνο του αιώνα που διανύουμε αλλά και του προηγουμένου και του προ προηγουμένου μαζί!
Βγαίνουν οι υπεύθυνοι (αυτοί πρέπει να διαθέτουν τόση ευθύνη όση … «καλότητα» διαθέτει και το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας) και λένε τα ίδια παραμύθια που ακούμε κάθε φορά που ένας εθνικός διασυρμός βλέπει το φως της παγκόσμιας δημοσιότητας είτε σε θέματα οικονομίας είτε εκπαίδευσης είτε εξωτερικής πολιτικής είτε περίθαλψης κ.τ.λ.. Για μια ακόμη φορά, λοιπόν, για τις κακές επιδόσεις των μαθητών φταίει η υποχρηματοδότηση της ελληνικής εκπαίδευσης, οι μισθοί των εκπαιδευτικών, η έλλειψη επιμόρφωσης, οι Πανελλαδικές Εξετάσεις και βέβαια η παραπαιδεία την οποία κι εγώ ο άθλιος υπηρετώ! Μάλιστα! Αυτά φταίνε για όσους δεν το είχαν καταλάβει! Τώρα εγώ και πάλι θα θεωρηθώ υβριστής και δε θυμάμαι τι άλλο μου έχουν προσάψει κατά καιρούς, αλλά κάποιες απλές (υβριστικές;) σκέψεις θα τις κάνω!
Θα παραδεχτώ ότι όλα τα παραπάνω φταίνε για αρκετά προβλήματα του ελληνικού σχολείου. Φταίει και η χρηματοδότηση, φταίνε και τα βιβλία, φταίνε και οι αμοιβές των εκπαιδευτικών, φταίμε κι εμείς της παραπαιδείας, φταίνε και οι Πανελλαδικές! Βέβαια, όλα αυτά έχουν τόση σχέση με τις επιδόσεις των μαθητών στα συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα και στην αδυναμία τους να αξιοποιήσουν τις γνώσεις τους στην καθημερινή ζωή τους, όση έχει και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η κρίση στη Μέση Ανατολή καθώς και το ότι ο Ερμής αυτή την περίοδο είναι ανάδρομος!
Εξηγώ στους αδαείς, γιατί οι γνωρίζοντες, όπως είναι φυσικό, γνωρίζουν κι ας μη θέλουν να το παραδεχτούν, βουτηγμένοι στην υποκρισία τους! Λοιπόν, το αν ένα παιδάκι θα μάθει να κατανοεί άρα και να αξιοποιεί ένα κείμενο, δηλαδή τη γλώσσα μας, έναν κανόνα στα Μαθηματικά ή τη Φυσική, τη Χημεία και τη Γεωγραφία καμιά σχέση έχει με την κίνηση του Ερμή και σίγουρα ελάχιστη σχέση έχει και με όλα τα υπόλοιπα σοφά που ακούγονται κατά καιρούς από … υπεύθυνα χείλη! Ένα παιδάκι μαθαίνει να διαβάζει, να αποκωδικοποιεί, να αντιλαμβάνεται και τελικά να αξιοποιεί στην καθημερινότητά του τις συγκεκριμένες γνώσεις από πολύ μικρή ηλικία. Κάτι τέτοιο συμβαίνει στο Νηπιαγωγείο, στο Δημοτικό, στο Γυμνάσιο! Μιλάμε για εκπαιδευτική διαδικασία διάρκειας τουλάχιστον μιας δεκαετίας πριν το παιδάκι φτάσει με το καλό(;) στο Λύκειο! Και μην πει κανείς ότι το παιδάκι στα νήπια, στο Δημοτικό, στο Γυμνάσιο δε μαθαίνει επειδή σκέφτεται τις Πανελλαδικές ή χάνει το χρόνο του προσπαθώντας να επιλέξει το Φροντιστήριο που θα παρακολουθήσει, όταν με το καλό φτάσει στη Β΄ ή τη Γ΄ Λυκείου!!!
Τι συμβαίνει, λοιπόν, σ’ αυτά τα δέκα χρόνια, στα οποία το παιδάκι και δεκτικό είναι και μπορεί να αφοσιωθεί αναπόσπαστο στη μάθηση; Ε, τι φταίει; Να σας πω εγώ τι φταίει, χωρίς να έχω την αίσθηση ότι ανακάλυψα την Αμερική! Φταίει το ότι δε διαθέτουμε αρκετούς εκπαιδευτικούς που να έχουν τη διάθεση και τη δυνατότητα να προσφέρουν ουσιαστική γνώση στο παιδάκι. Πριν λίγα χρόνια μια γνωστή μού είπε το εξής: «Καλά είναι δυνατόν στο σχολείο να απαιτούν από παιδιά Β΄ Δημοτικού να κάνουν περίληψη κειμένου; Εδώ ούτε εγώ δεν ξέρω! Πώς να βοηθήσω το γιο μου;»! Για να γίνει κατανοητό, πρέπει να προσθέσω ότι η συγκεκριμένη είναι δασκάλα και μάλιστα διορισμένη από χρόνια στην εκπαίδευση!!! Καταλάβατε τώρα τι συμβαίνει ή είστε «στουρνάρια» εξαιρετικής ποιότητας;
Συμβαίνει, λοιπόν, ότι αν ένας εκπαιδευτικός δεν έχει ασχοληθεί ουσιαστικά με το αντικείμενό του, δε θα μπορέσει ποτέ να το μεταδώσει έστω και επιφανειακά στους μαθητές του. Πώς μπορεί να διδάξει κανείς κατανόηση και σύνθεση κειμένου, αν ο ίδιος δεν είναι αναγνώστης και δεν έχει γράψει ούτε … εφηβικό ημερολόγιο; Πώς μπορεί να διδάξει στα παιδιά τη διαδικασία αποκωδικοποίησης και σύνθεσης κειμένου και να τα βοηθήσει να καταλάβουν ότι αυτό τους είναι αναγκαίο, ώστε αύριο να κατανοούν εφημερίδες, να εκφράζουν σωστά τις απόψεις τους, να συνειδητοποιούν τις λεπτομέρειες ενός συμβολαίου, αν το πιο ποιοτικό ανάγνωσμα του ίδιου είναι η αθλητική ή η κουτσομπολίστικη εφημερίδα;
Το ίδιο συμβαίνει και στις άλλες ειδικότητες. Πώς ένας μαθηματικός θα μεταδώσει στα παιδιά ουσιαστική γνώση και πώς θα τους διδάξει να χρησιμοποιούν πρακτικά τα μαθηματικά στην καθημερινή ζωή τους σήμερα και στην επιστήμη τους αύριο, αν ο ίδιος το μόνο που έχει κάνει είναι να ξεπατικώνει ασκήσεις από λυσάρια χωρίς περαιτέρω και ουσιαστική ενασχόληση; Αν δεν καθίσει να στύψει το μυαλό του για τη λογική ενός προβλήματος, μιας άσκησης, μιας εξίσωσης με τι προσόντα θα βοηθήσει τους κακόμοιρους μαθητές να το κάνουν; Ρωτήστε τους μαθηματικούς, τους φυσικούς, τους χημικούς των παιδιών σας αν έχουν διαβάσει βιβλία όπως το «E=mc2», «Ηλεκτρισμός» του David Bodanis ή τα «Θεώρημα του Παπαγάλου», «τα Αστέρια της Βερενίκης», το «Μηδέν» του Ντενί Γκετζ ή το «Πυθαγόρεια Εγκλήματα» του Τεύκρου Μιχαηλίδη ή τέλος το «ο θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ» του Απόστολου Δοξιάδη κι αν δεν το έχουν κάνει, μην τους εμπιστεύεστε! Ρωτήστε τους φιλολόγους των παιδιών σας τι έχουν διαβάσει τελευταία, ποιες εφημερίδες αξιοποιούν για την ενημέρωσή τους και κυρίως τι έχουν γράψει οι ίδιοι και θα καταλάβετε αν αξίζουν της εμπιστοσύνης σας!
Και μετά από τις αναγκαίες διευκρινίσεις αναρωτιέμαι! Αν το σχολείο χρηματοδοτηθεί γενναία, αν οι εκπαιδευτικοί αμειφτούν καλύτερα, αν επιμορφωθούν, αν καταργηθούν τα φροντιστήρια και οι Πανελλαδικές, θα αναβαθμιστεί η εκπαίδευση στη χώρα μας και οι μαθητές μας θα μάθουν να κατανοούν κείμενα, να αξιοποιούν πρακτικά τις μαθηματικές γνώσεις τους καθώς και τις γνώσεις τους στις Φυσικές επιστήμες; Εγώ λέω ότι θαύματα στην εποχή μας δε γίνονται, οπότε το σχολείο θα παραμείνει νεκρό! Η μάνα μου, πρώην δασκάλα, το λέει αλλιώς: «Κατακαημένη Αράχωβα…»!
Και τελικά το θέμα δεν είναι το τι λέω εγώ, η μάνα μου αλλά και ο κάθε ανευθυνοϋπεύθυνος αλλά τι λένε οι μαθητές και οι άμεσα εμπλεκόμενοι για όλα αυτά!

Η εικόνα που αρχικά ήθελα να αναρτήσω ήταν αυτή,
αλλά τη βρήκα μακάβρια ενώ αυτή που επέλεξα τελικά, παιγνιώδη και ζουμπουρλούδικη!

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Προσωπικά πιστεύω πως "παραπαιδεία" δεν είναι τα φροντηστήρια αλλά τα ίδια τα σχολεία.Για όσους φυτούν στην τρίτη λυκείου το σχολείο είναι μια απλή και τυπική διαδικασία από την οποία δεν έχουμε να πάρουμε τίποτα απολύτως εκτός από κάποιες απόψεις του εκάστοτε καθηγητή,οι οποίες κατά την άποψή του είναι και σωστές.Αδυνατούν να μας δώσουν έστω και το παραμικρό ερέθισμα για να άλλάξουμε στάση απέναντι στο σχολείο και στους καθηγητές και πολύ περισσότερο να πάψουμε να θεωρούμε τις σχολικές ώρες ως "χαμένες" ώρες...

Xrysostomos είπε...

μαλλον διαφωνούμε...

Η άποψή μου εδώ:

didaskw.blogspot.com/2007/12/pisa2006.html

Ανώνυμος είπε...

Πολυ πετυχιμένη η φώτο με το φέρετρο αχαχαχαχαχαχαχαχαχαχαχαχα
και εγω τρίτη παω.... asto kalo den mporo na to apothikeuso me onoma http://emomaraki.blogspot.com