Τύχη και αξιοκρατία απέναντι στις Πανελλαδικές

Σε αναμονή των αυριανών (σημερινών) αποτελεσμάτων. Παρακολουθώ τον Γάτο μου. Υπέροχο πλάσμα. Και πανέξυπνο. Αφού έμεινα αδιάφορος στις δραματικές εκκλήσεις του για λίγο φαγητό ακόμη, κατευθύνθηκε στην αυτόματη ταΐστρα του και με αριστοτεχνικές κινήσεις προκάλεσε την έξοδο έξτρα δόσης τροφής εκτός προγραμματισμένου ωραρίου.

Ο Γάτος είναι πιθανό, σύμφωνα με στατιστικές, να ζήσει περίπου δεκαπέντε χρόνια, ίσως και δεκαοχτώ. Τρεις ή και τέσσερις φορές περισσότερο από τις αδέσποτες, οι οποίες είναι εκτεθειμένες σε πολλαπλούς και απρόβλεπτους κινδύνους.

Ο Γάτος απολαμβάνει ανέσεις και φροντίδα, τις οποίες τα αδέσποτα γατιά αδυνατούν να διανοηθούν. Τροφή υψηλής ποιότητας, καθαριότητα, παιχνίδια, εμβόλια, τακτική κτηνιατρική παρακολούθηση και, βέβαια, σκαθάρια που είχαν την ατυχία να βρεθούν στον δρόμο του.

Όλα αυτά συμβαίνουν όχι επειδή ο συγκεκριμένος γάτος είναι πιο άξιος από άλλα γατιά. Συμβαίνουν εξαιτίας της εξαιρετικής τύχης του. Ο γιος μου τον βρήκε νεογέννητο κάτω από ένα αυτοκίνητο, πασαλειμμένο με λάδια, ετοιμοθάνατο. Τον περιμάζεψε, τον φρόντισε, τον βοήθησε να επιβιώσει και όλα τα υπόλοιπα είναι ιστορία.

Αύριο ανακοινώνονται τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών. Κάποιοι θα έχουν κατακτήσει υψηλούς βαθμούς, κάποιοι θα έχουν κινηθεί στη μετριότητα ενώ άλλοι θα αντικρίσουν χάλια απερίγραπτα κι αυτό δεν είναι πρόβλεψη. Είναι η πραγματικότητα κάθε χρονιάς.

Άραγε οι βαθμοί του καθενός είναι ζήτημα αξιοκρατίας; Μήπως ο ρόλος της τύχης είναι καταλυτικός; Η εμπειρία μού δείχνει ότι αξιοκρατία και τύχη συνυπάρχουν σε έναν βαθμό.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι θέμα καθαρής τύχης το περιβάλλον στο οποίο γεννήθηκε και διαπαιδαγωγήθηκε το κάθε παιδί. Κάποια παιδιά είχαν την τύχη να γεννηθούν σε σπίτια με βιβλιοθήκες, από γονείς που διαβάζουν και ενημερώνονται, μεγάλωσαν σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που είχε την οικονομική άνεση να χρηματοδοτήσει τη διαπαιδαγώγησή τους. Πρόκειται για παιδιά που είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν υψηλού επιπέδου καλλιέργεια και άρα τις προϋποθέσεις για μελλοντική επιτυχία. Κάποια άλλα βρέθηκαν -τυχαία και εδώ- σε τελείως διαφορετικό οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Μεγάλωσαν ανάμεσα σε ανθρώπους χωρίς μόρφωση ή με μόρφωση αλλά χωρίς καλλιέργεια και στόχους -πέρα από εκείνον της επιβίωσης. Τα συγκεκριμένα παιδιά ήρθαν σε επαφή με το βιβλίο μόνο όταν πήγαν σχολείο, ταύτισαν την ανάγνωση αποκλειστικά με την υποχρέωση, την αποστήθιση, την απειλή του βαθμού. Δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να βιώσουν τη χαρά της ελεύθερης ανάγνωσης. Με απλά λόγια, το περιβάλλον τους δεν τους πρόσφερε τα εφόδια που απαιτεί η επιτυχία στις Πανελλαδικές.

Κι όμως, έχω δει παιδιά, στα οποία δόθηκαν όλες οι ευκαιρίες για καλλιέργεια, να οδηγούνται σε ξεγυρισμένες αποτυχίες. Συνάντησα, όμως, και παιδιά, το περιβάλλον των οποίων δεν ήταν υποστηρικτικό, να τα καταφέρνουν περίφημα στις εξετάσεις αλλά και στη ζωή τους. 

Κι εδώ υπεισέρχεται δυναμικά ο παράγοντας αξιοκρατία. Κάποια παιδιά -ανεξάρτητα από τις τυχαίες συνθήκες στις οποίες βρέθηκαν- αγωνίστηκαν, έβαλαν στόχο να κατακτήσουν περισσότερα από τους γονείς τους, να πετύχουν με όρους που τα ίδια έθεσαν, έβλεπαν λεωφόρους εκεί που οι υπόλοιποι έβαζαν όρια. Κάποια άλλα δεν είχαν διάθεση για αγώνα, αποτέλεσαν οπαδούς της εύκολης λύσης, εντόπιζαν διαρκώς δυσκολίες, έριχναν ευθύνες στους άλλους, προτίμησαν το απλοϊκό αδυνατώντας να σκεφτούν τις επιπτώσεις των επιλογών τους.

Για μια ακόμη χρονιά, έφτασε η στιγμή της αλήθειας. Ο καθένας θα βρεθεί αντιμέτωπος με συγκεκριμένα αποτελέσματα. Τύχη και αξιοκρατία διαδραμάτισαν τον ρόλο τους σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό. Και μένει όλοι να διδαχτούν, ώστε οι επόμενες κινήσεις τους να μετριάσουν τον παράγοντα τύχη δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στην αξία της προσπάθειας.

Γιατί η Τύχη μπορεί να δίνει ένα προβάδισμα σε κάποιους αλλά είναι η προσπάθεια που καθορίζει την πορεία μας τελικά.

Αυτό, βέβαια, δεν ισχύει για τον Γάτο μου.

Καταραμένη Παυλίτσα!!!

Γίνεται μια παυλίτσα (-) να επηρεάσει τις επιδόσεις των μαθητών και άρα τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών; Γίνεται! Και θα σας εξηγήσω άμεσα το πώς.

"Πώς πήγαν τα παιδιά στις εξετάσεις;" είναι η ερώτηση που δέχομαι επίμονα τις τελευταίες δύο μέρες. "Εύκολα ήταν τα θέματα, ε;" είναι η παρατήρηση που ακολουθεί από... δαείς και αδαείς.

Πολύ ωραία!

Βέβαια, το "εύκολα ήταν τα θέματα" είναι μια διαπίστωση κενή περιεχομένου και ουσιαστικού νοήματος. Για τον καθένα το «εύκολα» έχει διαφορετική έννοια και ορίζεται με διαφορετικά κριτήρια κι αυτό εξαρτάται από πολλά.

Ένας/μία μαθητής/τρια που προσπάθησε, προσέγγισε την ύλη του μαθήματος με πρόγραμμα εδώ και χρόνια, ασχολήθηκε επιμελώς με τις εργασίες του, μελέτησε τις παρατηρήσεις-διορθώσεις και διδάχτηκε από αυτές, διάβασε εξωσχολικά βιβλία, διατήρησε συνεχή επαφή με τις εξελίξεις και τη γλώσσα, μάλλον είδε τα θέματα και σκέφτηκε: «εύκολα είναι, πάμε να σκίσουμε».

Ένας/μία άλλος/η μαθητής/τρια, όμως, που θυμήθηκε ότι δίνει Πανελλαδικές κάποια στιγμή την τελευταία χρονιά, είδε τις εργασίες ως βασανιστήριο χειρότερο και από εκείνα της Ιεράς Εξέτασης και απλώς τις παρέδιδε για να αποφύγει την γκρίνια των γονιών, ενδιαφέρθηκε απλώς για τον βαθμό αδιαφορώντας για τις παρατηρήσεις στα γραπτά του, δεν γνωρίζει τι θα πει λογοτεχνικό βιβλίο, αγνοεί την πραγματικότητα, μάλλον είδε τα θέματα και σκέφτηκε: «δύσκολα είναι, μας έσκισαν».

Τέλος πάντων, γνωρίζω ήδη πολύ καλά «πώς πήγαν τα παιδιά στις εξετάσεις» και δεν θα το κρατήσω άλλο το μυστικό. Το γνώριζα από την αρχή της χρονιάς. Γνώριζα ότι οι επιδόσεις της φετινής χρονιάς θα ήταν, σε μεγάλο βαθμό, δεδομένες και δεν θα επηρεάζονταν ιδιαίτερα από το επίπεδο των θεμάτων, όποιο κι αν ήταν αυτό. Και δεν είμαι ο μόνος. Όσοι ασχολούνται με σοβαρότητα κι ευθύνη με την προετοιμασία των μαθητών για τις εξετάσεις γνώριζαν πολύ καλά. Τα δυο χρόνια που προηγήθηκαν υπήρξαν καταστροφικά για την πλειονότητα των παιδιών που απομακρύνθηκαν βίαια από το σχολικό και φροντιστηριακό περιβάλλον και άρα τον άμεσο έλεγχο. Και με πολλούς γονείς να τρομοκρατούνται ακόμη και στην ιδέα της σύγκρουσης με τα βλαστάρια τους και της επιβολής ορίων σε αυτά, τα δυο προηγούμενα χρόνια δεν ήταν απλώς καταστροφικά αλλά πέρα για πέρα χαμένα και τραγικά.

Και για να μη σας κρατάω άλλο σε αγωνία, θα δώσω δυο απλά παραδείγματα ενδεικτικά των αποτελεσμάτων που πρέπει να περιμένουμε όχι μόνο στο μάθημα της Γλώσσας αλλά στο σύνολο των Πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων.

Δίνεται στα παιδιά θέμα που τους καλεί να εντοπίσουν την ορθότητα ή το λάθος συγκεκριμένων περιόδων. Το θέμα είχε ως εξής:

«Με βάση τα Κείμενα 1 και 2 να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω περιόδους λόγου ως σωστές ή λανθασμένες, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε περίοδο, τη λέξη Σωστό ή Λάθος (δεν χρειάζεται να αναφέρετε συγκεκριμένο χωρίο κειμένου).

α. Το παρελθόν δεν επηρεάζει τις στάσεις και τις αντιλήψεις μας (Κείμενο 1). β. Μαθαίνουμε ιστορία για να κατανοήσουμε αποκλειστικά το παρελθόν (Κείμενο 1). γ. Η γνώση της ιστορίας βοηθά να γνωρίσουμε τους εαυτούς μας και τον πολιτισμό μας (Κείμενο 1). δ. Η επέτειος σχετίζεται και με ευχάριστα και με δυσάρεστα γεγονότα της ζωής (Κείμενο 2). ε. Μέσω των επετείων το παρελθόν συνδέεται με το παρόν (Κείμενο 2).».

Πρόκειται για νοήματα η ορθότητα ή το λάθος των οποίων εντοπίζεται ακόμη κι αν κάποιος αγνοεί τα κείμενα που δόθηκαν. Κι όμως, υπήρξαν μαθητές που έχασαν μόρια από αυτό. Υπήρξαν, επίσης, μαθητές που ανέφεραν συγκεκριμένα χωρία του κειμένου ενώ υπήρχε ξεκάθαρη επισήμανση: «δεν χρειάζεται να αναφέρετε συγκεκριμένο χωρίο κειμένου».

Νομίζω ότι και ο πιο άσχετος αρχίζει να διαμορφώνει μια πολύ καθαρή εικόνα για τα φετινά αποτελέσματα. Αν πάλι υφίστανται κάποιες αμφιβολίες, θα τις διαλύσω άμεσα.

Το πρώτο θέμα της Γλώσσας απαιτούσε από τους υποψηφίους: «Να αποδώσετε συνοπτικά τους λόγους (παράγραφοι 2-4) για τους οποίους, σύμφωνα με τον συγγραφέα του Κειμένου 1, είναι σημαντικό να μαθαίνουμε ιστορία.».

Θα αναρωτηθούν ορισμένοι πού βρίσκεται η δυσκολία και θα έχουν απόλυτο δίκιο. Ξεκάθαρη απαίτηση, απλό κείμενο που διατύπωνε τους λόγους με σαφήνεια κι όμως, μια παύλα (-) ανάμεσα στο 2 και το 4 (παράγραφοι 2-4), μια καταραμένη παυλίτσα υπήρξε καταστροφική για πολλούς μαθητές. Οι συγκεκριμένοι τελειόφοιτοι ή απόφοιτοι, έφηβοι δεκαεφτά και δεκαοχτώ ετών, δεν αντιλήφθηκαν την παυλίτσα με την έννοια του «ως» δίνοντάς της την έννοια του «και». Έγραψαν, λοιπόν, περίληψη των παραγράφων 2 και 4 αγνοώντας την ενδιάμεση 3η, η οποία, για την ιστορία, περιείχε βασικά νοήματα, αναγκαία για την πληρότητα της απάντησης.

Δεν πιστεύω ότι χρειάζονται περισσότερες λεπτομέρειες. Το να γνωρίζει κάποιος τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών, πριν ακόμη αρχίσει η διόρθωση των γραπτών, δεν είναι θαύμα, δεν προϋποθέτει καν την ύπαρξη κληρονομικού χαρίσματος.

Είναι ζήτημα απλής παρατήρησης και της συνειδητοποίησης ότι μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Απόγνωση! Απόγνωση κι απελπισία μαζί!

 

ΥΣ: Στη φωτογραφία φαίνεται η κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει πλέον αρκετοί εκπαιδευτικοί

Η στιγμή του αποχαιρετισμού

Η μέρα φεύγει, η ηρεμία έρχεται.

Και οι τελευταίοι μαθητές έχουν ήδη εγκαταλείψει το φροντιστήριο. Ησυχία μετά από έναν διήμερο πανζουρλισμό.

Η πιο δύσκολη χρονιά φτάνει στο τέλος της.

Μια φουρνιά παιδιών που έχασε σημαντικό χρόνο από την εφηβεία, τις τρέλες που έπρεπε να κάνει, τις εκδρομές που έπρεπε να πάει, τη διασκέδαση που έπρεπε να ζήσει, τις σχέσεις που έπρεπε να αναπτύξει, καλείται από αύριο να ολοκληρώσει έναν αγώνα, να ολοκληρώσει μια περίοδο της ζωής της, η οποία δεν συνοδεύτηκε από τις καλύτερες συνθήκες.

Μετά από δυο χρόνια απομόνωσης, μακριά από φίλους, μακριά από το σχολείο, μακριά από την καθημερινότητα που θεωρούσαμε δεδομένη, τα παιδιά κλήθηκαν να προσαρμοστούν σε ρυθμούς που δεν είχαν ζήσει στη λυκειακή ζωή τους,  κουβαλώντας στους ώμους τους μια, έτσι κι αλλιώς, πρωτόγνωρη και εξαιρετικά πιεστική κατάσταση. Την προετοιμασία για τις Πανελλαδικές.

Μετά από δυο, περίπου, χρόνια αναστάτωσης έπρεπε να βρουν τα πατήματά τους, να οργανώσουν τη δουλειά τους, να προγραμματίσουν τις υποχρεώσεις τους.

Και οι περισσότεροι φαίνεται ότι τα κατάφεραν.

Ήδη θαυμάζω τα συγκεκριμένα παιδιά. Και θα συνεχίσω να τα θαυμάζω ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των εξετάσεών τους.

Ήδη έδωσαν έναν εκπληκτικό και δύσκολο αγώνα, κάποιοι έχοντας δίπλα τους γονείς τους, κάποιοι μόνοι τους.

Αυτά τα παιδιά, στα μάτια μου, τα έχουν καταφέρει ήδη και είναι έτοιμα να καταφέρουν ακόμη περισσότερα στη ζωή τους.

Τελευταία μέρα και τα χαμόγελα στα εφηβικά πρόσωπα, η διάθεση για χιούμορ, η ψυχραιμία απέναντι στην αυριανή μέρα, οι ζεστές αγκαλιές, τα υπέροχα λόγια τους, ήταν αρκετά για να με γεμίσουν αισιοδοξία και να μου δώσουν την πίστη ότι αυτά τα παιδιά θα είναι νικητές σε ό,τι κι αν αποφασίσουν να κάνουν.

Τα ίδια δεν δείχνουν να έχουν συνειδητοποιήσει τι έχουν καταφέρει. Εγώ, όμως, ξέρω κι αναγνωρίζω τη δύναμή τους, τα ψυχικά αποθέματά τους κι αυτό μου δίνει κι εμένα δύναμη, κουράγιο να συνεχίσω να δίνω την ψυχή μου για κάθε νέα γενιά!!!

Καλή τύχη, παιδιά!!!

Η ζωή σας μόλις ξεκινάει!

Σας ευχαριστώ για όλα!!!🥰