Οι Πανελλαδικές της υστερίας

Γονείς, κάθιδροι, χλωμοί, με μαύρους κύκλους στα μάτια, κρέμονται από τα κάγκελα των εξεταστικών κέντρων προσπαθώντας, απελπισμένα, να δώσουν τις τελευταίες, λίγο πριν την εξέταση, συμβουλές στα καμάρια τους. Υποψήφιοι άυπνοι, πανιασμένοι, απεγνωσμένοι, βουτηγμένοι στο άγχος και την ανασφάλεια, εισέρχονται και -ακόμη πιο συχνά- εξέρχονται από τα εξεταστικά κέντρα με δάκρυα στα μάτια, με λυγμούς, αναζητώντας τη θαλπωρή της γονεϊκής αγκαλιάς και κάποιες λέξεις παρηγοριάς, λυτρωτικές. Πρωτοσέλιδα με προβλέψεις, εκτιμήσεις, προτεινόμενες λύσεις, στατιστικά για τις βάσεις, οι οποίες «θα πέσουν», «θα ανέβουν», «θα κινηθούν στα ίδια με τα περσινά επίπεδα». Η Κυβέρνηση επιχαίρει για την άψογη διαδικασία. Η αντιπολίτευση εντοπίζει κενά, παραβλέψεις, παγίδες, κακοδιατυπωμένα θέματα ενώ ενοχοποιεί «ένα σύστημα ταξικό, που καταδικάζει τα παιδιά των ασθενέστερων στρωμάτων στην αποτυχία, που τιμωρεί τους νέους της χώρας μας».

Εικόνες γνωστές, κουραστικά επαναλαμβανόμενες, εδώ και δεκαετίες. Εικόνες ταυτισμένες με τη φυσιογνωμία της κοινωνίας μας. Μιας κοινωνίας βουτηγμένης στα στερεότυπα, που πιστεύει ότι η καταξίωση, η επιτυχία, η ευτυχία, μάλλον και η ίδια η ύπαρξη, είναι ταυτισμένες με την εισαγωγή σε μια «περιζήτητη» -όπως την εννοεί ο καθένας- σχολή. Μια κοινωνία που αρνείται να δει τις εξελίξεις, τις προοπτικές που ανοίγονται διάπλατα και θέτει ασφυκτικά όρια στα παιδιά της, εγκλωβίζοντάς τα στην προοπτική μιας σχολής που εξασφαλίζει θέσεις στη σιγουριά, τη μονιμότητα και, συνήθως, τη στασιμότητα του δημόσιου τομέα.

Εικόνες που θυμίζουν Τρίτο Κόσμο. Σε καμιά περίπτωση εικόνα μιας ανεπτυγμένης κοινωνίας και χώρας. Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι φέτος τα πράγματα κινήθηκαν σε πιο φυσιολογικά και... ανθρώπινα επίπεδα. Το γεγονός ότι οι Πανελλαδικές βρέθηκαν μεταξύ δυο εκλογικών αναμετρήσεων έστρεψε το ενδιαφέρον και αλλού, αφήνοντας ανεκτά περιθώρια ηρεμίας στους γονείς (κυρίως σε αυτούς) και τους υποψηφίους. Είναι, λοιπόν, να παρακαλούμε να συμβαίνουν διάφορα κοσμοϊστορικά, ώστε οι Πανελλαδικές να μην αποτελούν το κυρίαρχο θέμα.

Και μετά; Μετά χιλιάδες άτομα να ασφυκτιούν σε επετηρίδες, να περιμένουν τον διορισμό, να εργάζονται σε θέσεις που δεν έχουν την παραμικρή σχέση με το αντικείμενο των σπουδών τους, που παρακαλούν για μια σύμβαση, που εκλιπαρούν για μια λύση. Δράμα.

Πόσο διαφορετική θα ήταν η κατάσταση, αν γονείς και υποψήφιοι απέφευγαν τον σκοταδισμό της τηλεόρασης, απομακρύνονταν από τα θλιβερού περιεχομένου μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι αποφάσιζαν να ενημερωθούν σοβαρά. Θα συνειδητοποιούσαν, τότε, ότι πράγματι οδηγούν σε αδιέξοδα δρόμοι που, κάποτε, πρόσφεραν ευκαιρίες αλλά ανοίγονται νέες λεωφόροι που περιμένουν τη νέα γενιά να τις διασχίσει οδηγώντας σε επαγγέλματα, τα οποία δεν μπορούσε να φανταστεί ούτε το πιο ανοιχτό μυαλό, ακόμη και ελάχιστα χρόνια πριν.

Η άγνοια γεννάει την αγωνία, το άγχος, την απόγνωση, τον κρύο ιδρώτα και το… εκρού του νεκρού (προσφιλές χρώμα αρκετών υποψηφίων). Η επαφή με το τηλεοπτικό δράμα είναι κακή επιρροή και καταδίκη. Λειτουργεί περιοριστικά, εντείνει την απελπισία. Η ελληνική οικογένεια και κοινωνία στα χειρότερά τους. Μα πώς να επιλέξεις για το μέλλον με κριτήρια του παρελθόντος. Πώς να αποφασίσεις τι επάγγελμα θα ακολουθήσεις, όταν αγνοείς τα επαγγέλματα που... μπορείς να ακολουθήσεις; Σκοτάδι, μαύρη πίσσα, Μεσαίωνας.

Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, αν οι γονείς περιόριζαν την παρέμβασή τους και άφηναν τα παιδιά τους ελεύθερα. Αν τους έδειχναν εμπιστοσύνη και τους έδιναν την ευκαιρία να ανασάνουν, να αναζητήσουν, να ενημερωθούν, να αναλάβουν την ευθύνη της ζωής τους. Τα παιδιά διαθέτουν μηχανισμούς προσαρμογής, αρκεί κάποιος να τους δώσει το θάρρος και το έναυσμα να τους αξιοποιήσουν, να λειτουργήσουν με τα δικά τους κριτήρια, τις δικές τους ανάγκες. Να τους απαλλάξει από τα βαρίδια και την πίεση ανεκπλήρωτων ονείρων, από τη μέγγενη κατεστημένων αντιλήψεων.

Ας σκεφτούμε ότι καθετί καινούριο ξεκίνησε από νέους ανθρώπους. Οι υπολογιστές, το Διαδίκτυο και πλέον η Τεχνητή Νοημοσύνη, αποτέλεσαν επιτεύγματα νέων ανθρώπων, συχνά, αντισυμβατικών. Υπήρξαν δημιουργήματα που φαντάστηκαν και υλοποίησαν εκπρόσωποι της νέας γενιάς. Καινοτομίες συγκλονιστικές, ανατρεπτικές, οι οποίες δέχτηκαν την αμφισβήτηση, την ειρωνεία, την απαξίωση, τη λοιδορία και, τελικά εδραιώθηκαν μεταβάλλοντας τον τρόπο που σκεφτόμαστε, που επικοινωνούμε, που συναλλασσόμαστε, που οργανώνουμε τη ζωή μας.

Αν το αντιληφθεί αυτό η προηγούμενη γενιά, αν δείξει ελάχιστη εμπιστοσύνη και στηρίξει τους νέους, η κατάσταση θα αλλάξει. Μακρινό όνειρο. Πόσο εύκολο είναι να δούμε συντηρητικούς ανθρώπους να παραδέχονται τις αδυναμίες τους; Η λύση βρίσκεται αλλού.

Βρίσκεται στη στάση και τις επιλογές της νέας γενιάς. Αυτή καλείται να επαναστατήσει απέναντι στο παλιό, να διεκδικήσει την ελευθερία της, να αμφισβητήσει, να απεγκλωβιστεί από σχήματα και δεσμά του παρελθόντος, από νεκρές αντιλήψεις, να σχεδιάσει τους δικούς της δρόμους, να ακολουθήσει πορείες μακριά από ατραπούς προηγούμενων εποχών. Τότε, είναι πιθανό να αλλάξει η εικόνα και οι Πανελλαδικές να αποτελέσουν μια διαδικασία απαλλαγμένη από τα δράματα, τις υστερίες, τις γραφικές εντάσεις και οι επόμενες γενιές να αποτελέσουν τμήμα της διεθνούς πρωτοπορίας. Πλέον, υπάρχουν πολλές λύσεις και δεν συνδέονται αποκλειστικά με τέσσερις ή πέντε σχολές.

Με βεβαιότητα, οι νέοι μπορούν να το κάνουν και έχουμε αποδείξεις γι αυτό. Μένει και να το διεκδικήσουν δυναμικά. Το Μηχανογραφικό βρίσκεται μπροστά τους. Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.