Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2007

Στο "ωμέγα" φεύγουμε!!!

«Λοιπόν, το δηλώνω από τώρα!
Μόλις φτάσουμε στο τελευταίο γράμμα,
που είναι το ωμέγα, εγώ θα φύγω από το σχολείο»!
Παναγιώτης, μαθητής Α' Δημοτικού

Ωραιότατα! Η χαρά του κάθε γονιού στο σπίτι μου! Το παιδάκι μου, τρεις μόλις μήνες μετά την πρώτη επαφή του με το σχολείο, ξεκαθαρίζει ότι θα φύγει «για την έρημο ή για όπου αλλού, αρκεί να μην υπάρχει αυτό το βαρετό σχολείο»! Συμπέρασμα; Δεν περνάει καλά! Κι αν η συγκεκριμένη περίπτωση αποτελούσε εξαίρεση, δεν θα απασχολούσε κανέναν αλλά έχω την αίσθηση ότι όλο και περισσότεροι γονείς γίνονται αποδέκτες παρόμοιας αμφισβήτησης από τα παιδιά τους. 
Το σχολείο, σε κάθε βαθμίδα, παραπαίει και κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, έρμαιο στις ανούσιες διαθέσεις της ηγεσίας του, τη μίζερη διάθεση ορισμένων (όχι όλων!) εκπαιδευτικών και τις κουτές φιλοδοξίες κάποιων (σίγουρα όχι όλων!) συνδικαλιστών του. Ως θεσμός ήδη αμφισβητείται εντονότατα και με όση καλή διάθεση κι αν προσπαθήσει κανείς να αντλήσει από μαθητές θετική άποψη για τον ρόλο του, θα είναι, σχεδόν, μάταιος κόπος. Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι, αν είχαν τη δυνατότητα, θα το εγκατέλειπαν, χωρίς δεύτερη συζήτηση, επιλέγοντας άλλους τρόπους προετοιμασίας για την ένταξή τους στο πανεπιστήμιο. Δηλαδή, το σχολείο καλείται, πλέον, να κάνει δυο μόνο πράγματα: από τη μια, να φτάσει στο "ωμέγα" και, από την άλλη, να... τελειώνει για να έρθει η σειρά του πανεπιστημίου. Κατά τα άλλα τίποτα, κενό, άδειο.
Η αντίστροφη μέτρηση φαίνεται ότι άρχισε από τη στιγμή που το πέρασμα από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ακόμη και του πιο ατάλαντου, αποτέλεσε βασική απαίτηση της εποχής. Τότε το σχολείο αποπροσανατολίστηκε, έχασε τους στόχους του και ... χάθηκε γενικώς. Τα δώδεκα πρώτα χρόνια της εκπαίδευσης άρχισαν να υποτιμούνται και σταδιακά αποτέλεσαν απλώς την υποχρεωτική πορεία προς το πανεπιστήμιο, με το οποίο συνδέθηκε η καταξίωση, η διαφορετικότητα και τα απαιτούμενα εφόδια. Οι υπεύθυνοι (όχι όλοι!) έκαναν το λάθος να παρασυρθούν και το πνεύμα του λαϊκισμού δεν άργησε να κυριαρχήσει, ταυτίζοντας το σχολείο αποκλειστικά με την εισαγωγή των μαθητών στην επόμενη βαθμίδα και ξεχνώντας ουσιαστικά τον πραγματικό και μοναδικό ρόλο του. Το σχολείο οδηγήθηκε σε κρίση, σε σύγχυση και από τότε ένα πέπλο ομίχλης κάλυψε την όλη διαδικασία, αφαιρώντας της τη μαγεία που θα έπρεπε να τη χαρακτηρίζει.
Σχεδόν κάθε προσπάθεια (όχι όλες, έτσι!) να περισωθεί ο θεσμός και να ανακτήσει το τραυματισμένο κύρος του είχαν άδοξο τέλος και το μόνο που κατάφεραν ήταν να επιτείνουν την αμφισβήτηση της κοινωνίας απέναντί του και να τονίσουν τις αδυναμίες του. Και είναι απολύτως φυσιολογικό κάτι τέτοιο, αφού οι περισσότερες κινήθηκαν σε δρόμους λανθασμένους και χωρίς την παραμικρή φαντασία και επαφή με την πραγματικότητα. Το μόνο που κατάφεραν οι μεταρρυθμίσεις -δεν έγιναν και λίγες εδώ που τα λέμε- της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας ήταν να εμπλέξουν το σχολείο σε έναν άσκοπο, ανόητο και ατυχή ανταγωνισμό με τον θεσμό των φροντιστηρίων. Η προσπάθεια μίμησης του ρόλου των φροντιστηρίων, από την πλευρά του σχολείου -δημόσιου και ιδιωτικού- υπήρξε άστοχη και σε κάθε περίπτωση το μόνο που κατάφερε ήταν να αναδείξει ένα εξάμβλωμα καθώς και την αναγκαιότητα των ενισχυτικών μαθημάτων που απλόχερα και με ιδιαίτερη επιτυχία προσέφεραν ήδη αρκετά, σίγουρα όχι όλα, φροντιστήρια της επικράτειας. Κι ενώ τα φροντιστήρια λειτουργούν με ξεκάθαρο στόχο -προετοιμασία των μαθητών για τις εξετάσεις- το σχολείο εισέρχεται όλο και πιο μάταια στη δίνη της αναζήτησης ρόλου, χωρίς να εξετάζονται οι παράμετροι που καθορίζουν τη δομή, τους πραγματικούς στόχους και την αναγκαιότητά του. Η εκπαίδευση προσπαθεί αλλά το κάνει ανεπιτυχώς, εδώ και χρόνια, να εισβάλει στο ρόλο ενός άλλου θεσμού, ο οποίος γεννήθηκε από συγκεκριμένες ανάγκες της κοινωνίας και όχι για να μειώσει τον ρόλο του σχολείου, όπως πολλοί θέλουν να πιστέψουμε.
Ακολουθώντας τη μόδα που κάνει λόγο για το τέλος της ιστορίας, της εργασίας, της ηθικής, της ανθρωπότητας, του σύμπαντος, θα μπορούσε να γίνει λόγος και για το τέλος του σχολείου. Άραγε σε τι μας χρειάζεται ένα σχολείο που δεν καταφέρνει να προκαλέσει το παραμικρό ενδιαφέρον ακόμη και σε παιδιά έξι ετών; Σε τι βολεύει ένα σχολείο απ' όπου όχι μόνο οι μαθητές αλλά και πάμπολλοι εκπαιδευτικοί δεν βλέπουν την ώρα και τη στιγμή να φύγουν; Μα αυτό δεν είναι σχολείο, η προσωποποίηση της τάσης φυγής του σύγχρονου ανθρώπου είναι! Όλοι να φύγουν θέλουν κι αυτό φάνηκε και από τα τελευταία σχέδια του υπουργείου Παιδείας που σκοπεύει, λέει, να υποχρεώσει τους εκπαιδευτικούς να παραβρίσκονται στο χώρο του σχολείου καθ’ όλο το ωράριό του. Και η ΟΛΜΕ, λέει πάλι, ετοιμάζει, για τον λόγο αυτό, δυναμικές κινητοποιήσεις. Είναι παράλογο, δηλαδή, ο εργαζόμενος να δίνει το παρόν για έξι ή εφτά ώρες ημερησίως στον χώρο της δουλειάς του ή καλύτερα του λειτουργήματός του;
Θα μου πείτε τι να κάνει κανείς για τόσες ώρες εκεί. Μήπως θα μπορούσε να προετοιμαστεί καλύτερα για το μάθημά του, μήπως θα μπορούσε να ασχοληθεί με τα προβλήματα των μαθητών, μήπως, ακόμη χειρότερα, να σκεφτεί τρόπους βελτίωσης της κατάστασης που επικρατεί; Ψιλά γράμματα για τους περισσοτέρους και άλλωστε είναι πολύ πιο σημαντικό το σφουγγάρισμα και το συγύρισμα του σπιτιού που περιμένει, η φασολάδα που πρέπει να είναι έτοιμη για το μεσημέρι, το τάβλι στο καφενείο ή η βόλτα με συναδέλφους στην πλατεία. Και μου το έλεγε, πρόσφατα, καθηγήτρια σε δημόσιο σχολείο: «Αρκετοί συνάδελφοι (όχι όλοι είπαμε!) αποτελούν για μένα ένα κίνητρο, ώστε να μη γίνω ποτέ τόσο μίζερη όσο εκείνοι». Καταπληκτικό! Μα αυτό δεν είναι κίνητρο, ταινία θρίλερ είναι! Να ξυπνάς το πρωί, να κοιτάζεσαι στον καθρέφτη και να αγωνιάς: «Μήπως τους έμοιασα»; Να σε πιάνει σύγκρυο και να μη σ' αφήνουν σε ησυχία οι εφιάλτες. Φοβερή προοπτική!
Δεν μπορώ να καταλάβω για ποιον λόγο το σχολείο έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να διαπαιδαγωγεί τη νέα γενιά, να καλλιεργεί τα θετικά στοιχεία της προσωπικότητας, να βοηθάει στον εντοπισμό των ενδιαφερόντων, στην παροχή προσανατολισμού, να τονώνει την κοινωνικότητα, να πολιτικοποιεί, να προετοιμάζει για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αλλά και για την αξιοποίηση των ευκαιριών. Δεν κατανοώ γιατί δεν προσπαθεί να βοηθήσει τη νέα γενιά να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα, γιατί δεν της δείχνει την αξία της ενημέρωσης, γιατί δεν της μαθαίνει να αναζητάει το καινούριο και για ποιον μίζερο λόγο δεν της μαθαίνει να επαναστατεί και να αντιδρά στο θλιβερό κατεστημένο. Γιατί παραμένει δέσμιο των βαθμών και της αποστήθισης και δεν απελευθερώνει τη διαδικασία από όλες αυτές τις μετριότητες;
Το σχολείο και τα στελέχη του είναι καιρός να απαλλαγούν από το άγχος της προετοιμασίας των μαθητών για τις εξετάσεις -αυτό είναι ξεκάθαρα δουλειά των φροντιστηρίων-, γιατί σε περίπτωση που συνεχιστεί η υπάρχουσα κατάσταση βλέπω την έρημο να σφύζει σύντομα από ζωή. Και τι ζωή! Ορδές πιτσιρικάδων που μόλις φτάνουν στο "ωμέγα" θα οδηγούνται εκεί, προσπαθώντας να ξεφύγουν από την ανία του "βαρετού σχολείου". Και ίσως να θελήσουν να ακολουθήσουν και ορισμένοι εκπαιδευτικοί, όταν εντοπίσουν τα πρώτα σημάδια μίζερης διάθεσης στο πρόσωπό τους. Τελικά, καλό μου φαίνεται. Και τα "παιδιά των λουλουδιών" κάπως έτσι το είχαν ξεκινήσει το πράγμα! Να ξεφύγουν από την ανιαρή ζωή τους θέλησαν κι εκείνοι!

*Ο κ. Ζάχος προσπάθησε και πέτυχε
να αποφύγει κάθε απόλυτη αναφορά



Δεν υπάρχουν σχόλια: