Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2015

Τι θα ψηφίσω

Είναι η κυρίαρχη συζήτηση και ο βασικός προβληματισμός. «Τι θα ψηφίσουμε»; Συνήθως ακολουθεί έντονος αναστεναγμός και μάλλον κατήφεια. Σε ποιους; Στους Έλληνες! Που άμα τους έδινες εκλογές και δημοψηφίσματα παραμυθιάζοντάς τους ότι είναι ο κυρίαρχος λαός, και το βρακί τους έπαιρνες. Και τώρα; Ποιος να το περιμένει! Να έρχονται εκλογές και ο Έλληνας όχι μόνο να μη δείχνει την παραμικρή χαρά αλλά να νιώθει και βάρος. Βρε πώς αλλάζουν οι καιροί;
Αλλά έτσι είναι. Κοροϊδία στην κοροϊδία από τους πολιτικούς, ε έφτασε η ώρα να μην τους ακούει κανείς πλέον. Τάξε το ένα, τάξε το άλλο χωρίς να δίνεις το παραμικρό όταν έρχεσαι εν τη βασιλεία σου, έφτασε η ώρα της ανατροπής. Γιατί αν χρειαζόταν μια ανατροπή η χώρα, αυτή χρειαζόταν. Ούτε τις ανατροπές των φανφαρόνων ούτε εκείνες των φαντασμάτων του παρελθόντος. Εκείνο που χρειαζόταν η χώρα ήταν ο περιορισμός της ηλιθιότητας του εκλογικού σώματος. Όχι, βέβαια, ότι περιμένω και πολλά αλλά όσο και να είναι… Όταν, όμως, ακούς ανθρώπους που στις προηγούμενες εκλογές στήριξαν πρόσωπα και κόμματα που τους έταξαν τον ουρανό μαζί με τα άστρα του, να δηλώνουν πια απηυδισμένοι και κουρασμένοι και προδομένοι και (αυτό τους είναι αδύνατον να το αποδεχτούν) βλαμμένοι και κορόιδα και… ε τότε ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΠΙΔΑ. Ίσως μάλιστα αυτό να είναι το μόνο καλό που έφερε η προηγούμενη κυβέρνηση. Το σύνθημα «η ελπίδα έρχεται» έκρυβε μυστικά. Μάλλον εννοούσαν ότι η ελπίδα θα έρθει μόλις φύγουμε εμείς και αφού έχουμε διαψεύσει τους πάντες και τα πάντα. Με τόσες υποσχέσεις που δεν μπόρεσαν να τηρήσουν, οδήγησαν αρκετούς σε απόγνωση και αρκετοί από αυτούς τους αρκετούς ψάχνονται για το πού θα κατευθύνουν την ψήφο τους. Τα μεγάλα καλάθια και τα κοφίνια που κρατούσαν πριν από έξι εφτά μήνες παροπλίστηκαν και πλέον οι ψηφοφόροι βαδίζουν προς τις εκλογές χωρίς να κρατούν ούτε καλαθάκι για το Λάζαρο. 
Ωραία όλα αυτά. Περασμένα και ελπίζω όχι ξεχασμένα. Και τώρα τι κάνουμε; «Τι θα ψηφίσουμε»; Προσωπικά το έχω με χαρακτηριστική άνεση. 
Πρώτον. Θα ψηφίσω εκείνον που θα δεσμευτεί ότι την επομένη κιόλας των εκλογών θα κλείσει την ΕΡΤ και το κανάλι της Βουλής. Εντάξει, ας κρατήσουμε έναν κρατικό τηλεοπτικό σταθμό και άντε έναν ραδιοφωνικό εθνικής εμβέλειας. Μέχρι εκεί. Κι αυτό χωρίς να καταργήσει το χαράτσι που πληρώνουν οι Έλληνες για να ΜΗ βλέπουν ΕΡΤ και ΒΟΥΛΗ. Το χαράτσι αυτό (ίσως ελάχιστα μειωμένο) να κατευθυνθεί πλέον στον τομέα της υγείας. Να διατίθεται για το διαρκή εκσυγχρονισμό των υποδομών σε νοσοκομεία, κέντρα υγείας αλλά και στη βελτίωση των μισθών όλων εκείνων που αφιερώνουν τη ζωή τους στο λειτούργημα που ασκούν. Σκέφτεστε τι υπηρεσίες υγείας θα απολαμβάνει ο κάθε Έλληνας τότε; Κι αν θέλουν ας το φέρουν και σε δημοψήφισμα για να δούμε αν οι πολίτες επιθυμούν να πληρώνουν για τη βλακοΕΡΤ ή για την υγεία όλων! 
Δεύτερον. Θα ψηφίσω εκείνον που θα δεσμευτεί ότι θα μειώσει τον αριθμό των βουλευτών κατά ένα τρίτο ενώ παράλληλα θα περιορίσει και τις αμοιβές τους. Δηλαδή, σε τι μας χρειάζονται τριακόσιοι βουλευτές και αντίστοιχοι παρατρεχάμενοι; Δε φτάνουν οι διακόσιοι για να καταστρέψουν τη χώρα. Ή μήπως η καταστροφική πορεία που ακολουθήσαμε μέχρι τώρα προϋποθέτει πλουραλισμό γραφικότητας και ανοησίας και μετριότητας; Θεωρώ ότι οι διακόσιοι μας είναι υπεραρκετοί και μπορούν να συνεχίσουν να είναι το ίδιο επικίνδυνοι όσο και οι τριακόσιοι. Εννοείται ότι το μέτρο πρέπει να συνοδεύεται από αντίστοιχη μείωση του αριθμού των υπαλλήλων της Βουλής και των αμοιβών τους. 
Τρίτον. Θα ψηφίσω εκείνον που θα δεσμευτεί ότι θα διαχωρίσει πλήρως και χωρίς εξαιρέσεις τη Νομοθετική από την Εκτελεστική εξουσία. Κανένας βουλευτής δε θα καταλαμβάνει και υπουργική θέση. Έχω την αίσθηση ότι σε μια δημοκρατία οι εξουσίες πρέπει να είναι ανεξάρτητες, ώστε η μία να ελέγχει τις άλλες. Οι υπουργοί θα πρέπει να διαθέτουν τα κατάλληλα εφόδια για τη θέση τους και να προέρχονται από την κοινωνία χωρίς ο κομματισμός να περιθωριοποιεί τους άξιους. Οι υπουργικές θέσεις δεν μπορεί να είναι παροχές σε ημετέρους εξαιτίας των υπηρεσιών που πρόσφεραν στο κόμμα. Το κράτος πρέπει να είναι ακομμάτιστο. 
Τέταρτον. Θα ψηφίσω εκείνον που θα δεσμευτεί ότι θα αγωνιστεί για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Τα φαντάσματα που επιθυμούν επιστροφή στο παρελθόν, σε εθνικά νομίσματα και σε καταστάσεις πρωτόγονες είναι καιρός να χαθούν εκεί που ανήκουν. Στη λήθη του μακρινού παρελθόντος. 
Πέμπτον. Θα ψηφίσω εκείνον που θα δεσμευτεί για τον εκσυγχρονισμό και τον εξορθολογισμό του κράτους. Θα αγωνιστεί για ένα κράτος πιο γρήγορο, λιγότερο διεφθαρμένο που θα σέβεται και θα εξυπηρετεί τους πολίτες, που θα αξιοποιεί τη σύγχρονη τεχνολογία περιορίζοντας τις ουρές και το χάσιμο χρόνο που χάνεται ακόμα και για απλοϊκές υποθέσεις. 
Έκτον. Θα ψηφίσω εκείνον που θα στηρίξει τους ιδιωτικούς παραγωγικούς τομείς που μπορούν να ανοίξουν το δρόμο στην ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αύξηση των εσόδων για το κράτος. 
Έβδομον. Θα ψηφίσω εκείνον που δε θα υποσχεθεί διορισμούς, αυξήσεις, επαναπροσλήψεις, χάρισμα δανείων, σκίσιμο μνημονίων και δε συμμαζεύεται. Θα ψηφίσω εκείνον που θα μας πει ξεκάθαρα πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση και ότι η έξοδος από αυτή απαιτεί σκληρή δουλειά από όλους. Εκείνον που θα δώσει πρώτος το παράδειγμα για θυσίες προωθώντας όλα τα παραπάνω χωρίς να φοβηθεί το πολυθρύλητο πολιτικό κόστος.
Κι όλα αυτά με κόστος μηδέν (0)! Αντίθετα με κέρδος που ούτε μπορούμε να το φανταστούμε!
Βαρέθηκα πια εκείνους τους πολιτικούς που υπόσχονται ό,τι τους κατέβει και σιχάθηκα όλους εκείνους τους πολίτες που είναι τόσο εύπιστοι σε κάθε βλακώδη υπόσχεση! Κι αν κανείς δε δεσμευτεί σε όλα αυτά θα ψηφίσω εκείνον που βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτά. Κι αν δεν υπάρχει τέτοιος, υπάρχει και το λευκό. Έχουν μια εβδομάδα καιρό να με πείσουν. Στις εκλογές θα συμμετέχω έτσι κι αλλιώς. 
Αυτά!!!

Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2015

(Τι) διδαχτήκαμε;

Τους τελευταίους μήνες η Ελλάδα έζησε μεγάλες χαρές. Νέα κυβέρνηση, νέα ΠτΒ, νέα πολιτικά ήθη και έθιμα κι ένα δημοψήφισμα. Αυτή δεν είναι δημοκρατία, party animal είναι. Αρκετοί περίμεναν ότι την πολιτική αλλαγή θα συνόδευαν ριζοσπαστικές οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές. Η ελπίδα (φήμες έλεγαν ότι έρχεται) δεν ήταν αβάσιμη(;). Ο όγκος των προεκλογικών υποσχέσεων έκανε κάποιους να δηλώνουν ευχαριστημένοι «ακόμη κι αν κάνουν τα μισά από αυτά». Σκίσιμο μνημονίων, επαναπροσλήψεις αλλά και νέες προσλήψεις στο Δημόσιο, καταπολέμηση διαπλοκής και διαφθοράς, επαναφορά μισθών σε επίπεδα εποχών τετράπαχων αγελάδων, κατάργηση οφειλών (δάνεια, εισφορές, οφειλές στη ΔΕΗ, στην ΕΥΔΑΠ, στο ψιλικατζίδικο της γειτονιάς, στο ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΣΤΑ ΣΠΟΡ...), αλλαγή της Ευρώπης αλλά και του Σύμπαντος και η λίστα δεν είχε τέλος. 
Δεν «είχε», γιατί πλέον έχει. Και μάλιστα «τέλος» φαρδύ πλατύ. Η κυβέρνηση μπορεί τα Μνημόνια να μην τα έσκισε αλλά έσκισε τη μεγάλη (με το συμπάθιο) λίστα υποσχέσεων. Αυτές παραπέμφθηκαν στις καλένδες και μαζί τους και οι προσδοκίες περί ελπίδας, η οποία προφανώς αποφάσισε να καταλύσει αλλού. Και «τίθω» εγώ το ερώτημα: «τι διδαχτήκαμε από όλα αυτά»; [...] Για να εντοπίσεις τα «τι» βέβαια, προϋπόθεση αποτελεί να έχουμε κάτι, οτιδήποτε, διδαχτεί. Κι εμείς απλώς φαίνεται ότι δεν έχουμε διδαχτεί το παραμικρό. Άρα άσκοπη η αναζήτηση του «τι». Οπότε τέλος ανάλυσης και πάμε για άλλα. Το σωστό ερώτημα θα ήταν: «τι θα έπρεπε να έχουμε διδαχτεί αλλά δεν το κάνουμε». 
Θα έπρεπε, λοιπόν, να έχουμε καταλάβει ότι η Ευρώπη -παρά τις φήμες για το αντίθετο- δεν ήταν έτοιμη για την αλλαγή που ευαγγελίζονταν οι κυβερνώντες μας. Οι κουτόφραγκοι, τελικά, γουστάρουν να αποτελούν θύματα εκμετάλλευσης των φιλελεύθερων ή σοσιαλιστικών κυβερνήσεών τους και του απάνθρωπου καπιταλισμού που ρουφάει το αίμα τους και διαμορφώνει εργασιακούς Μεσαίωνες καταλύοντας ελευθερίες, ισότητες και άλλα τέτοια πανέμορφα. Αναφαίρετο δικαίωμα αυτών των ανόητων να επιθυμούν ό,τι θέλουν. Αν εμείς γουστάρουμε κάτι άλλο, ας το λουστούμε μόνοι μας. Αν δε θέλουμε «αυτό» το ευρώ και «αυτή» την Ευρώπη, ας τα εγκαταλείψουμε. Ας ζήσουμε με ό,τι μόνοι μας μπορούμε να παράγουμε αποκλειστικά με δικές μας πρώτες ύλες, τεχνολογία και τεχνογνωσία (το άλλο με τον Τοτό το ξέρετε;). Και βέβαια, ας θέσουμε στη νέα γενιά δυσκολίες πρόσβασης στα πανάκριβα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ευρώπης, στην αγορά εργασίας και έρευνας των αναπτυγμένων κοινωνιών της Δύσης. 
Αν διαθέταμε έστω ίχνη λογικής, θα γνωρίζαμε -πριν το βιώσουμε με τον πιο σαδομαζοχιστικό τρόπο- ότι μεταξύ δανειστή και δανειζομένου το πάνω χέρι το έχει με χαρακτηριστική άνεση ο δανειστής. Ιδίως όταν συνεχίζεις να τον έχεις ανάγκη, επειδή σου δανείζει με το καλύτερο επιτόκιο της αγοράς κι επειδή κάτι Ρωσίες, κάτι Κίνες και κάτι πρώην Σοβιετικές... «δημοκρατίες» έκαναν την πάπια, όταν τους χρειαστήκαμε. Άρα μαγκιές του στιλ: «εμείς θα βαράμε τα νταούλια και θα φυσάμε τις πίπιζες και οι αγορές θα χορεύουν» είναι αποκλειστικά για τα εσωτερικά πανηγύρια και αποδεκτές μόνο από νοητικά καθυστερημένους που αγνοούν πλήρως τους κανόνες λειτουργίας της αγοράς. 
Επίσης, θα έπρεπε να έχουμε βάλει στην γκλάβα μας και ότι «τα γούστα πληρώνονται». Αν συνεχίσουμε να γουστάρουμε μεγαλεία, έναν τερατώδη και σπάταλο δημόσιο τομέα, ανισότητες μισθών και προνομίων ακόμη και μεταξύ δημόσιων υπαλλήλων, συντάξεις στα 55, στα 48 ή στα... 3, πρέπει να βρούμε και τα λεφτά που απαιτούνται γι αυτά. Και είναι πολλά τα λεφτά. Οπότε ή συνεχίζουμε να δανειζόμαστε χωρίς προοπτική(1ο) ή ξεζουμίζουμε φορολογικά μέχρι σκασμού και αφανισμού ιδιωτικό τομέα, υπαλλήλους και συνταξιούχους(2ο) ή περιορίζουμε τις δαπάνες του δημοσίου, το εξυγιαίνουμε δίνοντας παράλληλα ευκαιρίες ανάπτυξης στην ελεύθερη αγορά και δημιουργίας θέσεων εργασίας σε αυτήν (3ο). 
Θα έπρεπε ακόμη να έχουμε αντιληφθεί ότι «έξω από το χορό πολλά τραγούδια λες». Οπότε (1ο) η εκάστοτε αντιπολίτευση μπορεί να λέει ό,τι μπαρούφα της καπνίσει, η εκάστοτε κυβέρνηση, όμως, πρέπει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα και άρα, αν ως αντιπολίτευση είχε φανεί ανεύθυνη, πρέπει να εξασκηθεί στις «κωλοτούμπες». Ότι (2ο) η εξουσία είναι μεγάλος διαφθορέας και ότι προσλήψεις και τοποθετήσεις ημετέρων σε σημαντικές θέσεις πάνε σύννεφο είτε από αριστερές είτε από δεξιές κυβερνήσεις. Λογικό μέχρι ενός σημείου. Εμπιστεύεται κανείς τους ομοϊδεάτες του και όχι εκείνους που πρεσβεύουν τελείως διαφορετικές θέσεις. Προϋπόθεση ότι οι ημέτεροι διαθέτουν στοιχειώδη εφόδια για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της θέσης τους. Ότι (3ο) «αριστερός» και ατράνταχτη περιουσία δε συμβαδίζουν. Αν, μάλιστα, αυτή την περιουσία δεν τη διαθέτει -στο όνομα της ισότητας και της δικαιοσύνης- για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για την οποία τόσο κόπτεται, απλώς πρόκειται για ανέκδοτο. Ότι (4ο) είναι μούφα «αριστερός» εκείνος που δεν αγωνίζεται για το διαχωρισμό Νομοθετικής και Εκτελεστικής εξουσίας, τη μείωση του αριθμού των βουλευτών και των μισθών τους, τον περιορισμό των προνομίων βουλευτών, υπαλλήλων της Βουλής και οποιουδήποτε άλλου. 
Ανακεφαλαιώνω. «Όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι» ή καλύτερα μην κρατάς ούτε σπιρτόκουτο. Τα πολλά κεράσια τα λένε λαϊκισμό κι αν αυτός ήταν κριτήριο προόδου, θα ήμασταν η πιο αναπτυγμένη χώρα. Αν υπάρχει ελπίδα, αυτή πηγάζει από εμάς. Και πιθανότατα θα σκεφτόταν να μας επισκεφθεί μόνο αν κάποια στιγμή διδασκόμασταν κάτι και το δείχναμε με τις επιλογές μας στις εκλογές που έρχονται. 


Κυριακή 30 Αυγούστου 2015

«ν» ή 2«ν»;

Υπομονή, ανοχή και αντοχή με εγκατέλειψαν. Κρατήθηκα έξω από κάθε όριο ήρεμος. Είδα κι απόειδα ο κακόμοιρος. Παρατηρούσα και κουβέντα δεν έβγαζα. Κιχ. Κουράστηκα αναμένοντας μια λογική αντίδραση. 
Βλέπω και ξαναβλέπω το όνομα πρώην (επιτέλους) υπουργού γραμμένο με ένα «ν». Παρακολουθώ το λάθος να αναπαράγεται και από σοβαρά έντυπα και ιστοσελίδες. Σοβαρά; Μμμ, όχι και τόσο. Ανόητα βλαμμένα μέχρι εκεί που αδυνατεί να συλλάβει ανθρώπου νους. «Γιάνης» λοιπόν, και όχι «Γιάννης». Ο υπολογιστής μου, βέβαια, με την αντικειμενικότητα του τεχνολογικού επιτεύγματος, συνεχίζει να μου το υπογραμμίζει με μια ενοχλητικά κόκκινη τεθλασμένη γραμμή, «νααα, με το συμπάθιο», επισημαίνοντας το λάθος. 
Το συγκεκριμένο άτομο δεν κατάφερε (ακόμα κι όταν μεσουρανούσε το άστρο του) να κερδίσει έστω τη συμπάθειά μου, πολύ περισσότερο την εμπιστοσύνη μου. Έβλεπα και άκουγα το φανφαρόνο στη μια συνέντευξη μετά την άλλη -πολύ πριν την εμπλοκή του με την πολιτική και τα μεγαλεία- και μου έφερνε ό,τι και μια γαστρεντερίτιδα. Ο σαλτιμπάγκος, ο τύπος που «όλα τα σφάζει, όλα τα μαχαιρώνει», ο αγύρτης που έχει λύσεις για όλα. Ένα pop idol πιο φλύαρο κι από την ίδια τη φλυαρία, που μιλάει πολύ και άρα σκέφτεται ελάχιστα. Θεωρητικούρες που μπορεί να εντυπωσιάζουν σε αμφιθέατρα γεμάτα φοιτητριούλες που αναζητούν κάτι, οτιδήποτε να θαυμάσουν, επειδή απλώς δεν το κατανοούν. 
Κι όταν δόθηκε στον με ένα «ν» η ευκαιρία υλοποίησης των θεωρητικών «βαρουφών» του με στόχο τη σωτηρία ενός λαού εξαθλιωμένου και απεγνωσμένου; Τότε απλώς αποδείχτηκε ό,τι κάθε σοβαρός άνθρωπος γνώριζε ήδη. Ο αυτοκράτορας ήταν γυμνός. Τσίτσιδος! Χωρίς ένα φύλο συκής στα απόκρυφα. Και νααα σενάρια και νααα σούρτα φέρτα στας Ευρώπας και στας Αμερικάς. Και νααα βαρύγδουπες συνεντεύξεις και νααα φλας και πόζες. Αποτέλεσμα μηδέν από μηδέν, μηδέν. Ο με ένα «ν» έφτασε τη λυπητερή του φτωχού και απεγνωσμένου λαού σε δυσθεώρητα ύψη. Ναι, αλλά δεν έφταιγε αυτός... Προς Θεού, αυτός δε φταίει ποτέ και σε τίποτα. Νερό για λειτουργιά. Για όλα φταίνε οι ξένοι που δεν αντέδρασαν όπως είχε φανταστεί ο φωστήρας. Ο σοφός λαός μας (το είδος σπανίζει τώρα τελευταία) το έχει πει: «το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται». 
Η παταγώδης αποτυχία του, η πλήρης διάψευση των ικανοτήτων του, ο απόλυτος εξευτελισμός του διεθνώς, περίμενα ότι θα έβαζαν τα «ν» στη θέση τους. Αλλά πού; Οι αναφορές στο φανφαρόνο συνεχίζουν ανορθόγραφες. Δηλαδή, ο κάθε σαλεμένος νάρκισσος και δεν ξέρω πώς αλλιώς θα τον χαρακτήριζε η ειδική επιστήμη, μπορεί να δηλώνει μια βαρούφα και να δημιουργεί κανόνες; Εντάξει, να σκέφτεται με πόνο: «αφού οι γονείς μου δεν υπήρξαν μεγαλομανείς και δε μου έδωσαν ένα όνομα σπάνιο και περιωπής για να ξεχωρίζω και αφού όλοι οι άλλοι συνονόματοι γράφονται με 2 «ν», εγώ θα γράφομαι με ένα για να μην ανήκω στην πλέμπα και να δείχνω αντισυμβατικός». Κι άντε αυτός να σκέφτεται έτσι, σαλεμένα. Οι υπόλοιποι τι κάνουν; Είπε ο γιατρός να μην του λέμε όχι και του κάνουμε τα χατίρια; 
Δηλαδή, όλοι εκείνοι που δηλώνουν ότι είναι κάτι που όμως δεν είναι και τους έχουν όμορφα κι ωραία ταχτοποιημένους σε κάτι ειδικά ιδρύματα, δημιουργούν κανόνες; Έρχεται ο άλλος και δηλώνει ότι είναι ο Μ. Ναπολέων, ο Χίτλερ, έστω ο καλοκάγαθος Ιησούς και τον βλέπεις ότι το πιστεύει, το αισθάνεται μέχρι τα μύχια της ψυχούλας του. Ε και; Δε λέω, τον συμπονάς, σκέφτεσαι και ένα «τι τον βρήκε τον κακόμοιρο», εύχεσαι και «να μας φυλάει ο Θεός» αλλά μέχρι εκεί. Δεν τον αποδέχεσαι ως Μ. Ναπολέοντα, Χίτλερ, Ιησού ούτε και τον αποκαλείς έτσι ούτε τον χαιρετάς στρατιωτικά ούτε, βέβαια, τον προσκυνάς. Τον κρατάς κλεισμένο στο ίδρυμα, γιατί τέτοια άτομα δεν ξέρεις πώς θα αντιδράσουν άμα σφίγγουν οι ζέστες. 
Οπότε μήπως είναι καιρός να διορθωθούν τα πράγματα, να μπει μια τάξη και να αποκατασταθούν τα 2 «ν» επιτέλους; Γιατί ξέρετε είναι να μη γίνει η αρχή. Άμα γίνει, άντε να το συγκρατήσεις το κακό. Θα έρχεται ο άλλος και θα δηλώνει ό,τι του καπνίσει και θα γράφει ό,τι θέλει και όπως θέλει σαν κάτι μαθητές που μαζεύουν 2500 μόρια στις πανελλαδικές, επειδή δεν ξέρουν ούτε το όνομά τους να γράφουν σωστά. 
Αρκετά πια με τις ευτράπελες γραφικότητες. Μπορεί ο καθένας να θέλει ό,τι του κάνει κέφι αλλά υπάρχουν κανόνες και χωρίς αυτούς δουλειά και συνεννόηση δε γίνεται. Κι αν ο με ένα «ν» μπορούσε να ξεκαβαλικέψει το καλάμι του και αν κουβαλούσε δράμι μυαλού, θα το είχε ήδη καταλάβει, μετά από τόσες χλαπάτσες που μάζεψε. Θα είχε κατανοήσει ότι το παιχνίδι παίζεται με κανόνες αποδεκτούς από το σύνολο. Αλλά αν είχε τη δυνατότητα να το καταλάβει αυτό, θα αποφάσιζε και ότι τώρα που μεγάλωσε πρέπει να γράφει το όνομά του με 2 «ν». Τουλάχιστον, ας το γράφουν έτσι οι εναπομείναντες σοβαροί. Αλλά μάλλον ματαιοπονώ. Η Ελλάδα έχει χαρακτηριστεί ως απέραντο φρενοκομείο, οπότε οι Μ. Ναπολέοντες κυκλοφορούν ελεύθεροι. Και οι οπαδοί δεν τους λείπουν. 

Ο κ. Ζάχος είνναι καθθηγητής στο φρονντιστήριο «άποψψη»(!)


Κυριακή 2 Αυγούστου 2015

Φταίει η πολυπλοκότητα... ανόητοι!

Μνημόνιο, cds (credit default swaps), credit event, Spread, Capital controls, ATM, Grexit, ΕSM, Μνημόνιο, ΕΚΤ, ELA, Σύνοδος Κορυφής, EuroWorking Group, prior actions, PSI, OSI, IOU, Eurogroup, ΔΝΤ, αναδιάρθρωση χρέους, ECOFIN, EFSF, πιστοληπτική διαβάθμιση, παράλληλο νόμισμα, REFORMS FOR THE COMPLETION OF THE CURRENT PROGRAM AND BEYOND, ΑΕΠ, Ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών, PRELIMINARY DEBT SUSTAINABILITY ANALYSIS... 
Και μετά αναρωτιούνται κάποιοι γιατί γνωρίζει έξαρση ο λαϊκισμός. Μα είναι απλό. Φταίει η πολυπλοκότητα ανόητοι!
Πόσους άραγε από τους παραπάνω όρους κατανοεί ο... μέσος άνθρωπος; Ελάχιστους ή και κανέναν. Κι όμως, πρόκειται για όρους της καθημερινότητάς μας. Και περιγράφουν μόνο την οικονομική πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί. Υπάρχουν πολλοί περισσότεροι, εξίσου ή και πιο περίπλοκοι για την περιγραφή της τεχνολογικής πραγματικότητας. Άλλοι τόσοι για να εξηγήσουν την επιστημονική πραγματικότητα που εξελίσσεται με καταιγιστικούς ρυθμούς και πάει λέγοντας.
Χιλιάδες καινούριες λέξεις εμφανίστηκαν τελευταία και σε αυτές έρχονται να προστεθούν νέες καθημερινά. Αυτό επιβεβαιώνει με τον πιο διαυγή τρόπο εκείνο που κάποιοι προέβλεπαν εδώ και χρόνια. Ασύλληπτοι ρυθμοί μεταβολής. Ό,τι βιώνουμε βρίσκεται σε διαρκή κίνηση αποκτώντας νέα όλο και πιο σύνθετα γνωρίσματα. 
Η τεχνολογία και η παγκοσμιοποίηση που αυτή γέννησε έχουν διαμορφώσει μια αφάνταστη πολυπλοκότητα. Το πρόβλημα είναι ότι μικρό μόνο ποσοστό ανθρώπων μπορεί να παρακολουθεί και να κατανοεί όσα συμβαίνουν. Δεν είναι μόνο άτομα μεγάλης ηλικίας που βιώνουν αυτή την κατάσταση. Αυτό άλλωστε θα μπορούσε να θεωρηθεί... λογικό. Και οι νεότερες γενιές δε φαίνεται να τα πηγαίνουν καλύτερα στην προσπάθεια να αντιληφθούν τα νέα δεδομένα, να προσαρμοστούν σε αυτά και κυρίως να φανταστούν τις προοπτικές. 
Κι όμως, από όλους αυτούς απαιτούμε οικονομικές και πολιτικές επιλογές. Τους καλούμε να αποφασίσουν για τη ζωή τους (σχετικά αδιάφορο) αλλά και για τα κοινά (ανυπόφορα επικίνδυνο) με δεδομένα που δεν κατανοούν και για καταστάσεις που συχνά αγνοούν. Είναι λογικό(;) η μάζα να οδηγείται σε τραγικά λαθεμένες επιλογές. Αυτές με τη σειρά τους ανοίγουν το δρόμο σε καταστροφικά αποτελέσματα. Οι συνέπειες ήδη, εδώ και καιρό, ορατές. Προβλήματα οικονομικά, ανεργία, αδιέξοδα, οργή, εντάσεις. Οι περισσότεροι καθορίζουν τις επιλογές τους ακουμπώντας σε δεδομένα του παρελθόντος κινούμενοι σε έναν παράλληλο κόσμο, ο οποίος βρίσκεται σε διαφορά φάσης με τον πραγματικό που έχει εδραιωθεί -μας αρέσει ή όχι. 
Οι συγκεκριμένοι τότε νιώθουν αδύναμοι απέναντι σε όλο αυτό. Αναζητούν ένα αποκούμπι και το βρίσκουν στους «πατερούληδες» της πολιτικής. Η συγκεκριμένη κατάσταση εξηγεί με απόλυτο τρόπο την κυριαρχία του λαϊκισμού. Το μόνο που επιθυμεί η μάζα, επειδή αυτό μόνο κατανοεί, είναι απλοϊκά συνθήματα και υποσχέσεις. Λατρεύει οποιονδήποτε της υπόσχεται επιστροφή σε γνώριμα(;) λημέρια, απαλλαγμένα από την πολυπλοκότητα που μας περιβάλλει (εγκατάλειψη της ευρωζώνης και του ευρώ. Για τα δεινά σας φταίνε οι ξένοι και όχι οι αμοραλιστές πολιτικοί, τους οποίους, παρόλα αυτά συνεχίζετε να εμπιστεύεστε). Η μάζα χρειάζεται δικαιολογίες για τις αποτυχίες της (Δεν είστε τόσο ηλίθιοι όσο δείχνετε. Για τις αποτυχίες σας φταίει το ότι μας ψεκάζουν...). 
Γίνεται έτσι αδύνατη η επικράτηση και ανάδειξη κάθε λογικής φωνής. Τα επιχειρήματα δε βρίσκουν απήχηση, επειδή η αποδοχή τους προϋποθέτει νοητικές ικανότητες από τον αποδέκτη. Προϋποθέτει δυνατότητα ανάλυσης. Η μάζα δε διαθέτει τέτοιες ικανότητες. Δημιουργήσαμε έναν πολύπλοκο κόσμο χωρίς να καλλιεργήσουμε αντίστοιχα τις νοητικές δυνατότητες του ατόμου. Πρόκειται για μια κατάσταση που μας ξεπερνάει και οδηγεί αρκετούς σε απόγνωση. Τον απεγνωσμένο τον αγγίζουν μόνο συνθήματα που συνδέονται με την καθημερινότητα που αυτός πιστεύει ότι του ταιριάζει (θα διαγράψουμε τα χρέη που δημιουργήσατε για να φτιάξετε φανταχτερές μεζονέτες). 
Οι ρεαλιστές πολιτικοί, όσοι δηλαδή γνωρίζουν ποιες λύσεις πρέπει να προκριθούν, ώστε να ξεφύγουμε από τη δυσχερή κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει, δε θα βρουν ποτέ απήχηση, αν δεν εντοπίσουν τον τρόπο να προσεγγίσουν αυτή τη μάζα και να γίνουν αντιληπτοί από αυτή. Ο μόνος δρόμος είναι οι συγκεκριμένοι πολιτικοί να αρχίσουν να μιλούν για στόχους. Πού θέλουν να οδηγήσουν τη χώρα; Ποιες συνθήκες θέλουν να εδραιώσουν; Ποια ποιότητα ζωής επιθυμούν για τους πολίτες; Ποιο είναι το όραμά τους για τη νέα γενιά; Από αυτά πρέπει να ξεκινάει ο πολιτικός λόγος (όχι ιδιαίτερα ηθικό αλλά αναγκαίο) και όχι από τα μέτρα που θα οδηγήσουν στα συγκεκριμένα αποτελέσματα (ηθικό αλλά μη αποδεκτό από τη μάζα). Έτσι κι αλλιώς, η μάζα αδυνατεί να κατανοήσει τα μέτρα. Είναι ιδιαίτερα πολύπλοκα γι αυτή. 
Χρειαζόμαστε μια νέα πολιτική τάξη, μια νέα πολιτική πραγματικότητα αλλά για να αναδειχτεί και να εδραιωθεί αυτή, πρέπει πρώτα να εντοπίσει το δρόμο που οδηγεί στην προσέγγιση των απεγνωσμένων. Και τον απεγνωσμένο μπορείς να τον προσεγγίσεις μόνο με απλοϊκά συνθήματα. Καθετί πολύπλοκο του προκαλεί ταραχή και... σφίξιμο στο στομάχι.


Παίρνεις και τηλέφωνο με αυτό;

Φωτογραφική μηχανή Canon EOS
ανίκανη να κάνει τηλεφωνικές κλήσεις
Η Δέσποινα είναι η πιο μικρή φίλη που έχω. Κοντεύει τα πέντε. Παράλληλα, είναι η μεγαλύτερη ψωνάρα φίλη που έχω. Ήδη βγάζει selfie κάνοντας γκριμάτσες κάθε είδους. Μου αρέσει να ασχολούμαι μαζί της, να την κάνω μούσκεμα, να επικροτώ τις ανακαλύψεις της, να την παρατηρώ κάθε που προετοιμάζει μια σκανταλιά αδιαφορώντας για τις απαγορεύσεις της μαμάς της και κάποτε να τη βοηθάω στην υπέρβαση των ορίων που της έχουν τεθεί. Και βέβαια, λατρεύω όταν τη φωτογραφίζω ενώ παίρνει τις πιο ευφάνταστες πόζες. Αμέσως μετά έρχεται να ελέγξει τη φωτογραφία και με ρωτάει αν είναι ωραία. Η αλήθεια είναι ότι «τη θέλει ο φακός». 
Πρόσφατα, μετά από μια φωτογράφηση ήρθε δίπλα μου για να δει το αποτέλεσμα. Αφού πιστοποιήθηκε ότι, για μια ακόμα φορά, βγήκε πολύ ωραία, άγγιξε τη μηχανή, την περιεργάστηκε και με βλέμμα γεμάτο απορία με ρώτησε: «παίρνεις και τηλέφωνο με αυτό»; Η αρνητική απάντηση από μέρους μου, έδωσε πρόωρο τέλος στο ρεσιτάλ αποριών που ήταν έτοιμη να εκτοξεύσει, γύρισε προς την άλλη και πήγε να πλακωθεί με το μεγαλύτερο αδελφό της (όπως κάθε φυσιολογικό παιδί στην ηλικία τους). 
Σκέφτηκα ότι πριν μερικά -μάλλον αρκετά για τα σύγχρονα δεδομένα- χρόνια με αφορμή αντίστοιχες αντιδράσεις του γιου μου αποφάσιζα να γράψω το «Εγχειρίδιο Επιβίωσης» προσπαθώντας να εντοπίσω, να κατανοήσω και να καταγράψω τις μεταβολές που πιθανώς θα συναντούσε η γενιά του στο μέλλον. Από εκεί και πέρα, μάλλον ασυνείδητα, άρχισα να παρατηρώ τις αντιδράσεις της νέας γενιάς, τις απόψεις της, τις θέσεις της αλλά και τις επιλογές της. Η προσέγγιση της πραγματικότητας μέσα από την οπτική των νέων και η ανάλυση των κινήσεών τους μπορεί να είναι ένας εκπληκτικός, διαρκής οδηγός ανανέωσης και άρα επιβίωσης. 
Σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται συνεχώς και το κάνει με ασύλληπτες ταχύτητες, οι νέοι είναι εκείνοι που μπορούν να αντεπεξέλθουν και να τα καταφέρουν καλύτερα από κάθε άλλον. Υπάρχει, βέβαια, μια προϋπόθεση καταλυτική στην προσπάθεια της νέας γενιάς να επιβιώσει και να πετύχει. Η αποστασιοποίηση και η διακριτική παρουσία των γονιών. Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι νέοι δε θα τα καταφέρουν εξίσου. Η πορεία του καθενός εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από τη στάση που κράτησαν οι γονείς ή το ευρύτερο περιβάλλον, όταν κάποια στιγμή ρώτησε «παίρνεις και τηλέφωνο με αυτό»; 
Παρατηρώ συνεχώς ότι τα παιδιά που τα καταφέρνουν είναι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα καθεστώς αυτονομίας. Αυτό μπορεί να συμβαίνει, από τη μια, επειδή οι γονείς τους διαθέτουν την ευφυΐα να τους αφήνουν το ζωτικό χώρο που χρειάζονται σε κάθε φάση της ζωής τους. Από την άλλη, πιο σπάνια βέβαια, συμβαίνει επειδή τα ίδια τα παιδιά αποφασίζουν και βρίσκουν τη δύναμη κάποια στιγμή (αρκετά νωρίς) να επαναστατήσουν απέναντι στον ολοκληρωτικό έλεγχο των γονιών και να αυτονομηθούν από τον ασφυκτικό έλεγχό τους. 
Αντίθετα, εκείνο το τμήμα της εκάστοτε νέας γενιάς που εγκλωβίζεται στο αυστηρό πλαίσιο που θέτουν οι γονείς, που δεν αντιδρά στις απαιτήσεις και τη γεμάτη συντηρητισμό καθοδήγησή τους, οδηγείται σε σύγχυση ως προς τις επιλογές, σε δυσκολία ως προς τη λήψη αποφάσεων και συχνά σε τραγικά αδιέξοδα και αποτυχίες. Τα συγκεκριμένα άτομα δυσκολεύονται να εντοπίσουν τις δικές τους επιθυμίες και να τις διαχωρίσουν από εκείνες των γονιών. Συνήθως μια συζήτηση με παιδιά της συγκεκριμένης ομάδας θυμίζει τη συζήτηση -συνήθως βαρετή και ανούσια- που θα έκανε κάποιος με τους γονείς τους. Κι αυτό δεν είναι ένδειξη ωριμότητας των παιδιών αλλά απόδειξη του συντηρητισμού που τους έχουν ενσταλάξει οι γονείς και της έλλειψης ανεξαρτησίας ακόμη και σε ζητήματα της δικής τους καθημερινότητας. 
Η επαφή και η συνεργασία μου με τέτοια παιδιά με οδηγεί ασυναίσθητα σε θλιβερές εικόνες από τη διαπαιδαγώγησή τους. Πιθανώς, όταν αυτά τα παιδιά ρώτησαν «παίρνεις και τηλέφωνο με αυτό;» ή κάτι άλλο ανάλογου αυθορμητισμού και ευφυΐας, θα δέχτηκαν το υποτιμητικό και βλοσυρό βλέμμα ενός αυστηρού γονιού, ίσως και λεκτική επίθεση του στιλ: «Θα σταματήσεις να ρωτάς βλακείες επιτέλους;». Η δυστυχία μάλλον θα συνοδεύει τα συγκεκριμένα άτομα μέχρι μεγάλη ηλικία και πιθανότατα, αργά ή γρήγορα, θα τους οδηγήσει στην πολυθρόνα ενός ψυχιατρικού γραφείου. 
Η Δέσποινα, με την όλο αυθορμητισμό ερώτησή της, υπήρξε η αφορμή να ξανασκεφτώ πόσο σημαντικό είναι να παρακολουθούμε τα παιδιά και με πόση προσοχή αλλά και σεβασμό πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε. Πόσο σπουδαίο για την εξέλιξή τους είναι να τους δείχνουμε ότι κάθε απορία τους είναι σημαντική. Ακόμα κι όταν ρωτούν: «Παίρνεις και τηλέφωνο με αυτό;».


Σάββατο 4 Ιουλίου 2015

Ταχύρρυθμα μαθήματα προετοιμασίας για το δημοψήφισμα της Κυριακής

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Η... ύλη του δημοψηφίσματος

Το φροντιστήριο "άποψη" διοργανώνει ταχύρρυθμα μαθήματα προετοιμασίας για το δημοψήφισμα της Κυριακής.

Οι καθηγητές είναι διδάκτορες της οικονομικής επιστήμης (για ευνόητους λόγους έχουν αποκλειστεί οι ειδικοί στη θεωρία των παιγνίων).

Θα λειτουργήσουν τμήματα ανοιχτά, κλειστά και ιδιαίτερα.

Το πρόγραμμα θα δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην αποκωδικοποίηση των όρων:
1) "REFORMS FOR THE COMPLETION OF THE CURRENT PROGRAM AND BEYOND"
και
2) "PRELIMINARY DEBT SUSTAINABILITY ANALYSIS"

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τεστ με στόχο την εμβάθυνση στους όρους αλλά και την ουσιαστική αφομοίωσή τους από τους συμμετέχοντες.

Για την παρακολούθηση των μαθημάτων δεν υπάρχει όριο ηλικίας ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί σε άτομα τρίτης ηλικίας που επιθυμούν να τα παρακολουθήσουν.

Τα δίδακτρα προκαταβάλλονται σε ευρώ.
Μόνο μετρητά!!!



Δευτέρα 29 Ιουνίου 2015

Πενθήμερη εκδρομή: ΝΑΙ ή ΟΧΙ;

Λατρεύω να είμαι «κυρίαρχος λαός». Το λατρεύω περισσότερο κι από τη merenda. Και λατρεύω τη δημοκρατία. Ξέρετε, ψηφοφορίες, διαφορετικές απόψεις, ελευθερία λόγου, αλληλοσεβασμός... κι όλα αυτά τα ωραία. Διευκρινίζω, για να αποφύγω ατυχείς παρερμηνείες και απλοϊκά συμπεράσματα. 
Κι ενώ λατρεύω τα παραπάνω, έχω ένα μικρό προβληματάκι με το επερχόμενο δημοψήφισμα. Το βρίσκω ολίγον τι... faux. Αχρείαστο και μάλλον επικίνδυνο για τον κυρίαρχο λαό. Λένε κάποιοι ότι είναι πράξη δημοκρατίας και ότι στην Ελβετία γίνονται ετησίως δεκάδες δημοψηφίσματα. Ναι αλλά στην Ελβετία γίνονται με τις τράπεζες ανοιχτές και χωρίς έλεγχο κεφαλαίων. Ένα «ΝΑΙ» ή ένα «ΟΧΙ» σημαίνει κάτι ουσιαστικό για τον κυρίαρχο λαό μας; 
Έστω λοιπόν, ότι κυριαρχεί το «ΟΧΙ». Και; Λέει η κυβέρνηση ότι το «ΟΧΙ» θα της δώσει ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί. Μα οι εκλογές δεν της έχουν ήδη δώσει αυτό το ρημάδι το χαρτί; Τι της έδωσαν; Παστουρμά; Πέντε μήνες πριν οι ίδιοι δεν διατείνονταν ότι με την εντολή του λαού θα έστηναν πανηγύρι αναλαμβάνοντας ρόλο οργανοπαιχτών και οι αγορές θα χόρευαν πεντοζάλη; Το ότι οι αγορές δε σηκώθηκαν για χορό μπορεί να σημαίνει ότι δε γουστάρουν το χορό. Μπορεί και να μην ξέρουν να χορεύουν. Οπότε, όσο καλά κι αν το παίζει το όργανο η κυβέρνηση, το αποτέλεσμα θα είναι «τρεις λαλούν και δυο(;) χορεύουν». 
Οι δικοί μας, λοιπόν, θα περιφέρουν το «ΟΧΙ» από eurogroup σε eurogroup ως επιλογή του κυρίαρχου λαού. Και; Οι άλλοι (ήδη το έκαναν) θα τους αντιτείνουν ένα περήφανο: «χέστηκε η φοράδα στο αλώνι». Θα αντιτείνουν τις διαθέσεις των δικών τους περήφανων λαών. Εντάξει, αυτοί μπορεί να μην είναι τόσο κυρίαρχοι όσο εμείς. Και όλοι γνωρίζουμε τι έκαναν, όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες αλλά είναι... περισσότεροι. Νομίζω μετράει αυτό σε μια δημοκρατία. Κυρίως, όμως, είναι εκείνοι που έχουν τους «παράδες» και δε θα δεχτούν να τους πούμε εμείς πώς θα τους διαθέσουν. Αποκλείεται να τρομάξουν τώρα και να μας πουν: «πάρτε λεφτά αβέρτα και λογαριασμό μη δώσετε, επειδή είστε πιο κυρίαρχοι». Κι αν σκεφτεί κανείς πώς διαχειριστήκαμε τους παράδες τους μέχρι τώρα... ούτε ψύλλος στον κόρφο τους. 
Κάποιοι δίνουν στο «ΟΧΙ» μια ηθική και ιστορική χροιά. Συνδέουν αυτό το «ΟΧΙ» με ένα άλλο ΟΧΙ που είχε πει ένας κάποιος Μεταξάς. Νομίζω ότι ήταν δικτάτορας. Πάντως δικτάτορας ξεδικτάτορας το ξεφούρνισε το ΟΧΙ στους οχτρούς. Και που το είπε, όμως, εκείνο το «ΟΧΙ» (και άριστα έπραξε) τι έγινε; Το έλαβαν υπόψη οι οχτροί; Κάθισαν στα αβγά τους; Σιγά και μην. Σμπαράλια έγινε η χώρα και ο λαός μας και εμφύλιος ακολούθησε και άστα να πάνε. Μπορεί να αισθανόμαστε περήφανοι για εκείνο το «ΟΧΙ» αλλά ό,τι ήταν να γίνει, έγινε. Καταστροφή και χάος. Ηρωικό μεν αλλά χάος. 
Οπότε με το «ΟΧΙ» αποκλείεται να ασπρίσουν οι μέρες μας. Μήπως ένα βροντερό «ΝΑΙ» μας εξασφαλίσει μεγαλύτερη ασπρίλα; Τι είχες ΓιάΝη, τι είχα πάντα! Το πολύ πολύ οι δανειστές να εκτιμήσουν τη διάθεση του λαού να παραμείνει (έστω και διασωληνωμένος) στην πλευρά του αναπτυγμένου κόσμου και μας δώσουν κάποιο μπόνους μετά από διαπραγματεύσεις είτε με την ίδια (μεγάλη αναξιοπρέπεια) είτε με διαφορετική (ποια άραγε) κυβέρνηση. Μπορεί έτσι να διατηρηθούμε σε κώμα έως ότου εμφανιστεί ένας Ηγέτης που θα αποφασίσει να μετατρέψει την Ελλάδα σε πραγματικό κράτος και συνεχίσουμε την ευρωπαϊκή πορεία μας. 
Κι αν ο κυρίαρχος λαός δεν έχει να κερδίσει το παραμικρό από το δημοψήφισμα, τότε; Ποιος και για ποιο λόγο χρειαζόταν το δημοψήφισμα; Μάλλον αυτός που το προκήρυξε. Δηλαδή η κυβέρνηση. Με ένα «ΝΑΙ» της δίνουμε πάτημα, ώστε να βγαίνει μετά και να λέει «μαζί τα κάναμε» αλλά θέλω να πιστεύω ότι δεν είναι τέτοιοι άνθρωποι. Μπορεί όμως, να τη φέρνουμε σε δυσχερή θέση. Γιατί ήδη το κυβερνών κόμμα μαζί με κάποια άλλα δύο κόμματα (όλοι γνωρίζουν ποια) έχει ταχθεί υπέρ του «ΟΧΙ». Οπότε σε ενδεχόμενο «ΝΑΙ» τι θα γίνει; Η αξιοπρέπεια που ευαγγελίζονται τα κυβερνητικά στελέχη επιτάσσει να περάσουν από το ταμείο, να κλείσουν το λογαριασμό, να τα μαζέψουν την επομένη κιόλας. Και μπορεί αυτό να επιδιώκουν. Κάτι άλλο θα ήταν αναξιοπρεπές για ανθρώπους που κόπτονται για την αξιοπρέπεια. 
Κάποιοι κακόβουλοι και υστερόβουλοι ισχυρίζονται ότι τώρα που η κυβέρνηση απέκτησε επαφή με τον πραγματικό κόσμο, τα βρήκε σκούρα και θέλει να «την κάνει» με ελαφρά πηδηματάκια. Κατάλαβε ότι όσα υποσχέθηκε δε γίνεται να εφαρμοστούν. Ελάφρυνση δανείων, αύξηση μισθών, διορισμοί που υποσχέθηκε σε κάθε πικραμένο και καταφρονεμένο έχουν βρει από καιρό τη θέση τους στα σκουπίδια. Σου λέει, καλύτερα στην αντιπολίτευση. Να οργανώνουμε καμιά πορεία, να λέμε ωραίες, ανέφικτες θεωρίες, να ζούμε με την ουτοπία μιας κομμουνιστικής επανάστασης και… χέζε ψηλά κι αγνάντευε και οι άλλοι ας βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Το δημοψήφισμα λοιπόν μόνο την κυβέρνηση εξυπηρετεί. «Αφού ο παλιολαός που τρώει σανό και είναι χέστης πει ΝΑΙ (ως γνωστόν είναι αδύνατον το περήφανο, ηρωικό και αξιοπρεπές τμήμα του λαού να λέει «ΝΑΙ»), εμείς αδυνατούμε να παραβιάσουμε τις κόκκινες, τις πράσινες, τις θαλασσιές τις χάντρες και άντε γεια»! Αν ο ηρωικός λαός πει «ΟΧΙ», τότε θα μπορούν να το παίξουν τριτοκοσμικοί επαναστάτες και θα τρώμε αξιοπρέπεια και επανάσταση. Και δεν τις θεωρώ ιδιαίτερα χορταστικές. 
Λατρεύω να είμαι ο κυρίαρχος λαός. Θα μου άρεσε να ζητούν και κυρίως να λαμβάνουν τη γνώμη μου υπόψη τους οι κυβερνήσεις. Με τρομάζει, όμως, που το κάνουν με τις τράπεζες κλειστές. Μπορεί ορισμένοι να έχουν την ψευδαίσθηση ότι το επικείμενο δημοψήφισμα αποτελεί ευκαιρία για επανάσταση. Μια ευκαιρία να περάσει το δικό μας ενάντια στους κακούς ξένους. Μπούρδες και ουτοπίες. Αυτό μπορεί να γίνεται στα «δεκαπενταμελή» των σχολείων αλλά εκεί το διακύβευμα είναι απλώς ο προορισμός της πενθήμερης μαθητικής εκδρομής ενώ τώρα...


Κυριακή 21 Ιουνίου 2015

Απαράμιλλες οδηγίες συμπλήρωσης του τέλειου Μηχανογραφικού

Ο τίτλος το λέει ξεκάθαρα: "Απαράμιλλες οδηγίες συμπλήρωσης του τέλειου Μηχανογραφικού". Και Μηχανογραφικό συμπληρώνουν οι υποψήφιοι για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Άρα συμπληρώνουν οι έφηβοι. Και άρα το κείμενο αναφέρεται σε αυτούς ενώ είναι ακατάλληλο για ενηλίκους.
 
Η συμπλήρωση του Μηχανογραφικού αποτελεί για τους περισσότερους εφήβους μια από τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής τους. Για κάποιους τη μοναδική... Η κρισιμότητα της στιγμής δεν θα μπορούσε να με αφήσει αδιάφορο. Αξιοποιώντας την εμπειρία αιώνων που έχω συσσωρεύσει, αποφάσισα να συμβάλω στην αποφυγή λαθών κατά την επιλογή σχολών και τελικά δραμάτων που συνήθως ακολουθούν την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όλοι οι υποψήφιοι θα συμπληρώσουν Μηχανογραφικό. Εκείνοι που θα ακολουθήσουν τις συμβουλές που ακολουθούν θα συμπληρώσουν ΤΟ Μηχανογραφικό

Συμβουλή πρώτη. Το μεγαλύτερο εμπόδιο στη συμπλήρωση ενός σωστού και κυρίως σύγχρονου Μηχανογραφικού είναι οι γονείς, ο συντηρητισμός τους και η ψευδαίσθηση ότι τα γνωρίζουν όλα ενώ εσείς το παραμικρό (για τους συγκεκριμένους γονείς είστε τόσο ευφυείς όσο κι ένας μπούφος). Απομακρύνετε, λοιπόν, τους γονείς πριν αρχίσετε τη συμπλήρωση. Όσο πιο μακριά τόσο το καλύτερο. Αν αρνούνται να απομακρυνθούν θυμίστε τους ότι το Μηχανογαρφικό (Μ στο εξής) κρίνει το δικό σας μέλλον και όχι το δικό τους. Αν η απάντησή τους είναι ότι «είστε μικροί και δεν ξέρετε τι σας γίνεται», μπορείτε να φορτίσετε συναισθηματικά την κατάσταση. Μια καλή λύση θα ήταν να τους παροτρύνετε να επισκεφτούν τη γιαγιά στο χωριό, που είναι μόνη της -μεγάλη γυναίκα- και θα τους έχει επιθυμήσει και... να μην τα πολυλογώ, γιατί ξέρετε τώρα από τέτοια. Αν, παρόλα αυτά επιμένουν να συμπληρώσετε μαζί το Μ, μπορείτε να καταφύγετε σε απειλές του στιλ: «κι εγώ θα γίνω ναρκομανής» (να συνοδεύεται από χτύπημα των ποδιών στο πάτωμα και ίσως δάκρυα). Ή «θα δεις εσύ, θα το γυρίσω στην ομοφυλοφιλία και θα παίρνω μέρος στην παρέλαση “Athens pride” πρώτη μούρη και θα με δείχνουν όλα τα κανάλια και να δω με τι μούτρα θα εμφανιστείς στη γειτονιά ή ακόμα καλύτερα στο χωριό και τους μπρουτάλ φίλους σου». Αν κι αυτό δεν έχει αποτέλεσμα, τότε μπορείτε να φτιάξετε μαζί τους ένα Μ όπως τους αρέσει και σε ανύποπτο χρόνο να το αλλάξετε με βάση τις δικές σας προτιμήσεις και να το οριστικοποιήσετε κρυφά. 
Η μόνη συζήτηση που πρέπει να γίνει με τους γονείς είναι για το οικονομικό θέμα. Εννοείται ότι οι οικονομικές δυνατότητες των γονιών θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις επιλογές σας και καλείστε να το σεβαστείτε. Ή μπορείτε να προτείνετε λογικές και τεκμηριωμένες λύσεις, κάτι που θεωρώ ανέφικτο, οπότε... απλώς σεβαστείτε.

Συμβουλή δεύτερη. Κλειδώστε τη γιαγιά στο υπόγειο. Αν στο σπίτι σας δεν υφίσταται τέτοιο (υπόγειο), μπορείτε να τη στείλετε στο χωριό. Κάτι τέτοιο θα βόλευε, αφού αμέσως μετά θα μπορείτε να παροτρύνετε τους γονείς σας να την επισκεφτούν (βλ. συμβουλή πρώτη). Μια τέτοια κίνηση θα ήταν σοφή για πολλούς λόγους. Σκεφτείτε να έχετε τον πόνο σας για τη συμπλήρωση, να προβληματίζεστε για τη σειρά των σχολών και η γιαγιά δίπλα σας να λέει τα δικά της, να σας ξεματιάζει ή να περιφέρεται με θυμιατήρια, ώστε να αποφύγετε το κακό το μάτι. Θα σας πιάσει πονοκέφαλος και το να συμπληρώνει κανείς το Μ με πονοκέφαλο δεν είναι και το καλύτερο πράγμα. Οι γιαγιάδες είναι καλές, οι καημένες, αλλά και ικανές να φορτίζουν και να δραματοποιούν ακόμα και απλές καταστάσεις -πόσο μάλλον τη συμπλήρωση του Μ- με παρατηρήσεις του στιλ: «είναι πράγματα τώρα αυτά που δηλώνεις; Αυτά είναι πράγματα του διαβόλου και του τριβόλου και θα μας κοροϊδεύει ο κόσμος και θα πέσει φωτιά να μας κάψει». 

Συμβουλή τρίτη. Αν ξεκαθαρίσατε το τοπίο από γονείς και γιαγιάδες, είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε τη διαδικασία. Δηλώστε όλες τις σχολές με τη σειρά που επιθυμείτε σαν να έχετε αριστεύσει στις εξετάσεις. Μην αποφύγετε τη δήλωση σχολών πιθανολογώντας ότι είναι αδύνατη η εισαγωγή σας σε αυτές, εξαιτίας της υψηλής βάσης τους. Δεν έχετε να χάσετε και τίποτε γεμίζοντας σχολές το Μ. Στη σχολή που είναι να πετύχετε θα πετύχετε ακόμη κι αν την έχετε δηλώσει χιλιοστή εξηκοστή πέμπτη. Μοναδικό κριτήριο για την εισαγωγή είναι τα μόριά σας και το να έχετε... δηλώσει τη σχολή που επιθυμείτε. Βέβαια, όσο και να τα λέει κάποιος, θα βρεθούν εκείνα τα καμάρια υποψήφιοι με μυαλό γαρδούμπα που... Το να δηλώσετε πρώτη μια χαμηλόβαθμη σχολή για να λέτε μετά «Πέρασα εκεί που ήθελα. Αυτή είχα δηλώσει πρώτη», είναι μια μεγάλη βλακεία, γιατί απλώς κανείς δεν πρόκειται να σας πιστέψει ότι το όνειρό σας ήταν να περάσετε π.χ. στη σχολή Επισκεπτών και Επισκεπτριών Υγείας. Ελάχιστοι γνωρίζουν ακόμη και την ύπαρξη της συγκεκριμένης σχολής. 

Συμβουλή τέταρτη. Αποφύγετε να δηλώσετε μια υψηλόβαθμη σχολή επειδή είναι... υψηλόβαθμη και περιζήτητη απλώς και μόνο επειδή συγκεντρώσατε πολλά μόρια. Η εφήμερη δόξα(;) που θα σας προσφέρει η επιτυχία σε μια τέτοια σχολή δε λέει το παραμικρό. Μάλιστα, υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθείτε σε μια σχολή που ποσώς σας ενδιαφέρει ή που θα δυσκολευτείτε να τελειώσετε. Ακόμη κι αν όλα πάνε καλά και κάποια στιγμή καταφέρετε να πάρετε το πολυπόθητο πτυχίο, είναι πιθανό να μην μπορείτε να ανταποκριθείτε στις απαιτήσεις του συγκεκριμένου κλάδου και τότε θα είστε ένας ακόμη, από τους πολλούς, άνεργους πτυχιούχους. Δεν λέω, είναι ωραίο πράγμα ένα καδραρισμένο πτυχίο μιας καλής σχολής στον τοίχο του σαλονιού αλλά η δουλειά του πτυχίου δεν είναι να στολίζει τοίχους. Δουλειά του είναι να «στολίσει» εσάς με εφόδια για αποκατάσταση και εξέλιξη. Με απλά (και όχι "απλώς") λόγια, δουλειά του είναι να σας δώσει... δουλειά. 

Συμβουλή πέμπτη. Συνειδητοποιήστε ότι το Μ είναι το διαβατήριό σας για μια σχολή και όχι για μια πόλη. Δηλώστε τη σχολή που σας ενδιαφέρει σε κάθε πόλη που υφίσταται. Αν αρχίσετε εκπτώσεις αναφωνώντας π.χ. «Εντάααξειειει, εγώ θέλω Νομική αλλά όχι και στην Κομοτηνήηη», μάλλον δεν είστε για Νομικήηη. Γιατί αν όνειρό σας είναι η Νομικήηη, τότε βγάλτε τον σκασμό και δηλώστε τη σχολή όπου κι αν βρίσκεται. Μια σχολή της Αθήνας δεν εξασφαλίζει την επιτυχία ούτε μια καλή παντρειά και σίγουρα μια σχολή της Κομοτηνήηης δεν είναι συνώνυμη της αποτυχίας. Αν, παρόλα αυτά, η πόλη παραμένει προτεραιότητα για εσάς, τότε αποδεχτείτε ότι οι σπουδές δεν αποτελούν το βασικό μέλημά σας. Άλλα σας ενδιαφέρουν και δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να τα αναλύσω εδώ. 

Συμβουλή έκτη. Μην επιλέγετε μια σχολή και αντίστοιχα μια πόλη με κριτήριο μια σχέση. Ερωτική ή φιλική άσχετο. Οι σχέσεις σήμερα είναι και αύριο... πάπαλααα. Ακόμη κι αν ο/η αγαπημένος/η σας σάς έχει υποσχεθεί ότι θα «σας πάρει» όταν μεγαλώσετε, αδιαφορήστε. Αν πρόκειται για μια δυνατή, πραγματική, φλογερή σχέση, αυτή δεν πρόκειται να ξεθωριάσει εξαιτίας της απόστασης. Άλλωστε τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα βοηθούν σε αυτό. Θα βγάζετε (ή μάλλον θα συνεχίσετε να βγάζετε) selfie και θα του/της τις στέλνετε. Ξέρετε από αυτά. Selfie με το πόδι λυγισμένο σαν να έχετε πάθει κράμπα βαριάς μορφής, με το πόδι μπροστά, με το πόδι πίσω, με τα πόδια μπερδεμένα σαν περικοκλάδα, με τα χείλη σουφρωμένα λες και βγήκατε από αποτυχημένο Botox ή πάθατε συμφορά μεγάλη... Έτσι, και δεν θα αποπροσανατολιστείτε από τον στόχο σας και τη σχέση σας θα κρατήσετε ζωντανή, μέσα στη φλόγα και το πάθος. 

Συμβουλή έβδομη. Μην περιφέρετε το Μ από τον έναν στον άλλον (και κυρίως σε εμένα) σαν να είναι εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ο καθένας θα σας λέει το μακρύ και το κοντό του βασισμένος στις προσωπικές εμπειρίες και δυνατότητές του. Μπορεί και στα απωθημένα του. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει καλύτερα από εσάς τι ακριβώς θέλετε και σας εκφράζει. Εντάξει, είπαμε Μ συμπληρώνετε, δεν γράφετε μυθιστόρημα. Μην αφιερώσετε σε αυτό περισσότερο χρόνο από εκείνον που αφιέρωσε ο Ναγκίμπ Μαχφούζ για να ολοκληρώσει την «Τριλογία του Καΐρου». Κάποιοι, βέβαια, θα περιφέρετε το Μ παντού, για να δείξετε πόσο πολλά μόρια "πιάσατε" και πόσο καλά τα καταφέρατε αλλά να γνωρίζετε ότι οι άλλοι βαριούνται να ακούνε τι σας είπε ο ένας και τι σας συμβούλευσε ο άλλος. Η συλλογή απόψεων από κάθε καρυδιάς καρύδι μόνο σύγχυση μπορεί να προκαλέσει. Τώρα βέβαια, αν ήδη βρίσκεστε σε σύγχυση, μπορείτε να αδιαφορήσετε για τη συγκεκριμένη συμβουλή. Πάρτε, λοιπόν, το Μ σας και αρχίστε τη γύρα. Στο κάτω κάτω υπάρχει πιθανότητα να ακούσετε κάτι σοφό που θα σας βοηθήσει να ξεκαθαρίσετε τα πράγματα. 

Συμβουλή όγδοη. Ξεχάστε όλες τις προηγούμενες συμβουλές. Κλείστε τα μάτια σας και προσπαθήστε να φανταστείτε το μέλλον σας. Αν βέβαια, αυτό που θα αντικρίσετε σφραγίζοντας τα μάτια σας είναι απλώς ένα μαύρο πράγμα, σκοτάδι πίσσα, τότε τα πράγματα δεν είναι καλά ούτε αισιόδοξα. Σημαίνει ότι είστε άτομα χωρίς όνειρα, χωρίς στόχους, χωρίς φιλοδοξίες, οπότε και δεν χρειάζεται να πολυασχοληθείτε με το Μ. Στην περίπτωση αυτή, ανοίξτε και πάλι τα μάτια σας και ακολουθήστε προσεκτικά τις παραπάνω σοφές συμβουλές. Ίσως και η συμβουλή κάποιων ειδικών τότε να κρίνεται αναγκαία. 

Όπως και να έχει, εύχομαι σε όλους σας καλές επιλογές στο Μηχανογραφικό! 
Αυτό το τελευταίο δεν είναι συμβουλή. Είναι απλώς ευχή.

Χρήσιμοι σύνδεσμοι:
Προοπτικές σχολών, Αδιέξοδα παιδιών
Τα επαγγέλματα του μέλλοντος
Ευτυχισμένοι παππούδες!
Κυνηγοί Δεινοσαύρων
Τώρα είσαι φοιτητής! Ε, και;
Παιδιά για λασπόνερα ή για Ωκεανούς;
Τα όνειρα των άλλων



Τετάρτη 3 Ιουνίου 2015

Δεν ξέρω τι θα γίνω, όταν μεγαλώσω

Ωραία! Η αυλαία των Πανελλαδικών, για μια ακόμη χρονιά, έπεσε. Φίλοι και γνωστοί με μακαρίζουν θεωρώντας -πόσο ανόητοι- ότι στο εξής με περιμένουν χαρούμενες διακοπές. Πέρασε και δεν ακούμπησε. Και δεν ακούμπησε, επειδή τα δύσκολα έρχονται. Κι έρχονται, γιατί τώρα περιμένουμε τους βαθμούς και μαζί με αυτούς τη συμπλήρωση των μηχανογραφικών και άρα την επιλογή σχολών από τους υποψηφίους. Κι αυτά δεν είναι εύκολα πράγματα. Είναι εξοντωτικά και ικανά να διαλύσουν το νευρικό σύστημα ακόμη και μιας θαλάσσιας χελώνας.

Θα πει κάποιος αδαής: «Μα καλά δεν ξέρεις κάτω πάνω πώς τα πήγαν οι μαθητές»; Και θα απαντήσω εγώ με ένα «Ο Χου Ι» πιο ξεγυρισμένο κι από εκείνο της 28ης Οκτωβρίου 1940. ( Μωρέ, καλή δουλειά άνοιξα με τις «σφαίρες» και τα φλιτζάνια που προέβλεπαν τα θέματα. Αλλά όχι, αυτές οι τεχνικές δε βρίσκουν εφαρμογή και στην πρόβλεψη των βαθμών). Γιατί μπορεί ο υποψήφιος να βγαίνει από το εξεταζόμενο μάθημα και να δηλώνει ευτυχής. Βγαίνει και πιστεύει ότι τα πήγε εξαιρετικά υπερπαντέλεια αλλά… Αλλά, έχουν δει και έχουν δει τα ματάκια μας τόσα χρόνια. Κι ας μην πάω σε άλλα. Ας μείνω στο μάθημα που διδάσκω, την Έκθεση. Όλοι βγαίνουν τρελαμένοι από τη χαρά. Κατά έναν περίεργο τρόπο, στις Πανελλαδικές έχουν γράψει την καλύτερη Έκθεση ever. Αφού να φανταστείτε, τα πρώτα χρόνια σκεφτόμουν ότι εγώ προκαλούσα άγχος στα παιδιά και αδυνατούσαν στη διάρκεια της χρονιάς να εξωτερικεύσουν το… απύθμενο ταλέντο τους. Σταδιακά κρατούσα όλο και μικρότερο καλάθι, ώσπου έφτασα να κρατάω ένα καλαθάκι πιο μικρό και από εκείνο που κρατούσαμε, όταν βγαίναμε στις γειτονιές και τραγουδούσαμε (το σακατεύαμε το άσμα) το «Λάζαρο».

Κι άντε και είδαμε τους βαθμούς. Είναι εύκολο το μετά; Αμ δε που είναι. Τερατώδες είναι. Εντάξει, υπάρχουν εκείνα τα παιδιά που ξέρουν τι τους γίνεται. Ξέρω… τρία τέτοια! Τα υπόλοιπα είναι άστα να πάνε. Σύγχυση και ταραχή ντουέτο. Αδιέξοδο. Και δε φταίω ο κακόμοιρος για όλο αυτό. Μπορεί να φταίνε οι γονείς, μπορεί οι λοιποί συγγενείς, μπορεί το κοινωνικό κατεστημένο που έχουν πλάσει ένα σωρό μύθους για την ιερότητα και σπουδαιότητα της εργασίας, για την κρισιμότητα της επιλογής σχολής για τη ζωή και την ευτυχία κάποιου. Αμήν.

Όλα αυτά βέβαια, είναι ακριβώς αυτό. Μύθοι. Η εργασία είναι μέσο επιβίωσης και μόνο. Σπάνια -μα πάρα πολύ σπάνια- είναι και κάτι άλλο. Η εργασία είναι ένα κομμάτι της ζωής μας. Και μάλιστα το πιο βασανιστικό. Άρα η εργασία δεν είναι χαρά. Η ζωή πάντως, με βεβαιότητα, δεν είναι εργασία. Η ζωή είναι άλλα πράγματα. Είναι όσα μας ευχαριστούν, όσα μας κάνουν καλύτερους. Είναι η οικογένεια, είναι οι φίλοι, είναι ο ελεύθερος χρόνος. Είναι όλα εκείνα με τα οποία κάποιος ασχολείται αβίαστα και χωρίς χρονικές δεσμεύσεις και ασχολείται όποτε του καπνίσει και για όσο του καπνίσει. Ζωή είναι όλα εκείνα για τα οποία δε χρειάζεται να λογοδοτούμε σε κανέναν.

Αν οι υποψήφιοι το βάλουν αυτό στο μυαλό τους(;), τότε θα έχουμε μια ήρεμη περίοδο και απλώς θα χρειάζεται κάτι ακόμη για να γίνουν λογικές -δεν υπάρχουν σωστές- επιλογές. Χρειάζεται ο υποψήφιος να σκεφτεί πώς θέλει να είναι η ζωή του μετά δέκα, τουλάχιστον, χρόνια. Άρα χρειάζεται να τα βρει με τον εαυτό του. Να ανακαλύψει σε τι μπορεί να γίνει καλός, σε ποιο αντικείμενο πιστεύει ότι μπορεί να προσπαθήσει και να καταφέρει να αντεπεξέλθει. Με απλά λόγια, σε ποιο αντικείμενο θα μπορέσει να φανεί συνεπής και ίσως να κυριαρχήσει. Με ακόμη πιο απλά λόγια, πού θα μπορέσει να είναι «επαγγελματίας».

Όλα τα άλλα είναι παραμύθια καμωμένα από μέτριους ανθρώπους χωρίς ευφυΐα. Είναι απλώς ιδεοληψίες. Με αυτή τη σκέψη οι υποψήφιοι μπορεί να νιώσουν λίγο πιο ελεύθεροι και ίσως να κάνουν μια λογική επιλογή. Να στραφούν σε κάτι το οποίο τους δημιουργεί τη διάθεση να αναλάβουν ρίσκο. Δυστυχώς, βέβαια, η λογική επιλογή μπορεί να γίνει από λογικά άτομα και εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν. Η λογική σπανίζει. Στην όλη διαδικασία θα παρέμβουν μέτριοι και συντηρητικοί γονείς που είχαν φανταστεί κάτι εξαιρετικό για τα παιδιά τους και τώρα θα τα πιέσουν προς τη συγκεκριμένη επιλογή. Θα παρέμβουν άνθρωποι της εκπαίδευσης(;) που θέλουν να καυχηθούν για την επιτυχία μαθητών τους σε «περιζήτητες» σχολές, ακόμη κι αν αυτές βρίσκονται έξω από τις δυνατότητες των παιδιών. Θα παρέμβει ένα αμετακίνητο παρελθόν που έχει διαμορφώσει απαραβίαστα στερεότυπα. Εκείνοι που για μια ακόμη χρονιά δεν πρόκειται να παρέμβουν θα είναι μάλλον οι… μαθητές.

Ακούω συχνά: «Ε, παιδιά είναι. Πού να ξέρουν κι αυτά»; Ε, άμα παιδιά είναι και δεν ξέρουν, κράτα τα για μπιμπελό στο σπίτι κυρά μου. Άμα είναι παιδιά και δεν ξέρουν, πού θα τα αφήσεις να φύγουν μακριά σου και να πάνε να σπουδάσουν και να οργανώσουν τη ζωή τους και να παίρνουν καθημερινά αποφάσεις και να προσαρμοστούν σε νέα δεδομένα και να τα βγάλουν πέρα και να καταφέρουν να συνυπάρξουν με άλλους χωρίς το μητρικό χάδι και την αντίστοιχη στοργή; Και δεν έχω την παραμικρή διάθεση να ακούσω ανοησίες - κυρίως από μαμάδες που βλέπουν τον εαυτό τους σε όσα γράφω- για το πόσο σκληρός είμαι. Γιατί αυτά τα παιδιά -που παιδιά είναι και δεν ξέρουν- και -σίγουρα- οι γονείς τους ήξεραν σχεδόν από τότε που γεννήθηκαν ότι θα έφτανε η στιγμή για τη συγκεκριμένη επιλογή. Κι αν κουβαλούσαν έστω και δράμι μυαλού, θα είχαν κάνει κάτι για να ξέρουν τι θα γίνουν όταν μεγαλώσουν.


Κυριακή 24 Μαΐου 2015

«Περασμένα μεγαλεία…»

«Δυστυχής! Παρηγορία 
μόνη σου έμεινε να λες 
 περασμένα μεγαλεία 
 και διηγώντας τα να κλαίς». 
Διονύσιος Σολωμός – Ύμνος εις την Ελευθερίαν

Η τραγικότητα της χώρας δε συνίσταται στα μύρια όσα προβλήματα ζούμε. Η τραγικότητα συνίσταται στην άρνησή μας να τα αντικρίσουμε, να τα αποδεχτούμε και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Είναι μάλλον η άμυνά μας. Κατεβάζουμε ρολά. Αποφεύγουμε κάθε συνειδητή επαφή με τη θλιβερή κατάντια μας. Διαφορετικά θα παθαίναμε συλλογική κατάθλιψη. Και τελικά, θα πεθαίναμε από αυτήν. Στην προσπάθεια αποφυγής της κατάθλιψης, μάλιστα, έχουμε αποδειχτεί ευφάνταστα εφευρετικοί. Επιστρατεύουμε ό,τι διαθέτουμε και δε διαθέτουμε, ως μέσο άμυνας. Κι όλα ωραία και καλά. Η ζωή συνεχίζεται σε στιλ: έξω ντέρτια και καημός, όπα. 
Προσφιλές -διαχρονικά και παρά την ιλιγγιώδη επιστημονική πρόοδο- αντικαταθλιπτικό παραμένει, τι άλλο, η εμμονή και συνεχής επιστροφή στο ένδοξο αλλά πολύ απώτερο παρελθόν μας. Επιβεβαίωση και το πρόσφατο θέμα της Νεοελληνικής Γλώσσας στις Πανελλαδικές. Το θέμα, και πάλι, παρέπεμπε στην αρχαιότητα και ειδικά στα μνημεία της πολιτισμικής κληρονομιάς μας. Βλέπετε; Ακόμη και οι Πανελλαδικές στην υπηρεσία της πανεθνικής προσπάθειας σωτηρίας του λαού μας από τη μαζική κατάθλιψη. 
Τα θέματα απλά διατυπωμένα και μάλιστα από εκείνα που χαρακτηρίζονται super extra sos. Λογικά δεν πρέπει να υπήρξε μαθητής ή μαθήτρια, μάνα ή πατέρας, κουνιάδα ή μπατζανάκης που δεν είχε προσεγγίσει ήδη το θέμα στο σχολείο ή στο φροντιστήριό του. Είναι από τα θέματα εκείνα που κάνουν τους καθηγητές-μέντιουμ να κραυγάζουν όλο χαρά και χάρη: «πιάσαμε τα θέματα, πιάσαμε τα θέματα». Όταν βέβαια, ανακοινώνονται οι βαθμολογίες των μαθητών, επιβεβαιώνεται ότι πράγματι όλοι κάτι έχουν «πιάσει» και πιθανώς όχι τα θέματα. Τότε θα φταίει ο κακός ο φλάρος, ο ανάδρομος Ερμής ή ο τρισάθλιος βαθμολογητής που δεν κατάλαβε τις βαθιές φιλοσοφικές αναζητήσεις στις οποίες συχνά -και λόγω άγνοιας- καταφεύγει ο παμμέγιστος μαθητής. Δράμα δραμάτων αλλά προς στιγμήν… έχει ο Θεός. 
Ωραία περνάμε. Με τα θέματα που δόθηκαν αποφύγαμε τις τραγικότητες αλλά και τις πολλές πολλές αντιδράσεις που ακολουθούν κάθε χρόνο το συγκεκριμένο μάθημα. Όλοι είναι ή, τουλάχιστον, νιώθουν ευχαριστημένοι. Αλλά αυτή η εμμονή στο παρελθόν (τρία θέματα τα τελευταία χρόνια γι αυτό το ρημάδι το παρελθόν;) μήπως χρήζει ψυχιατρικής μελέτης; Εντάξει, το πιάσαμε το υπονοούμενο. Έγινε κομμάτι του DNA μας. Είμαστε και, έστω ενδόμυχα, νιώθουμε ένας λαός ξοφλημένος που ζει το άθλιο παρόν του ενώ αγνοεί αν έχει μέλλον, έστω ζοφερό. Οπότε, ποια η λύση; «Περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις». 
Αντί να προσπαθούμε με κάθε τρόπο και μέσο να ωθήσουμε τα παιδιά σε επαφή με την πραγματικότητα, κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας ή άλλο μέλος του σώματός μας, ώστε να παραμείνουν στο σκοτάδι του παρελθόντος. Δε λέω, ένδοξο μεν, παρελθόν δε. Και μετά, αυτά τα παιδιά εμποτισμένα με γραφικά στερεότυπα θα πιστεύουν ότι η κατάστασή μας οφείλεται στην κακία των ξένων, στους ψεκασμούς ή στο ανεξέλεγκτο μεταναστευτικό ρεύμα. Γιατί πώς αλλιώς να δικαιολογηθεί η εξαθλίωση ενός λαού με τόσο δυσθεώρητα μεγαλειώδες παρελθόν; Το κυριότερο, αυτά τα παιδιά θα αποτελούν τα εύκολα θύματα πολιτικών που θα μπαρουφολογούν ακατάσχετα απευθυνόμενοι σε άτομα βιολογικά ενήλικα αλλά νοητικά νήπια. Τα καημένα τα ζωντόβολα. 
Το σχολείο είναι θεωρητικά επιφορτισμένο με την ευθύνη της επαφής της νέας γενιάς με την πραγματικότητα. Θεωρητικά μόνο. Πρακτικά όμως… Πρακτικά η πραγματικότητα έχει εξοβελιστεί από την εκπαιδευτική διαδικασία. Κάθε προσπάθεια που γίνεται για αλλαγές της διαδικασίας δίνει την αίσθηση ότι αγνοεί τις διεθνείς εξελίξεις αλλά συμβαδίζει με εγχώριες λαϊκιστικές, συντηρητικές πρακτικές ή με ιδεοληπτικές εμμονές των εκάστοτε υπευθύνων. Η ποιότητα της προετοιμασίας της νέας γενιάς δε γεννάει ιδιαίτερη αισιοδοξία. 
Το μάθημα της γλώσσας θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό εργαλείο εξέλιξης. Θα μπορούσε να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοούν την ταχύτατη εξέλιξη, να αντιλαμβάνονται τον κόσμο στον οποίο πρέπει να ζήσουν, τις απαιτήσεις στις οποίες θα κληθούν να ανταποκριθούν, να εξοικειώνονται με το παγκόσμιο γίγνεσθαι, να σκέφτονται και να αναλύουν κάθε νέο στοιχείο, να αποφασίζουν σωστά για το μέλλον τους. Όμως κάτι τέτοιο δε θα γίνει με την εμμονή σε θέματα για το παρελθόν. Τέτοια θέματα μπορεί να χαροποιούν εκείνους τους καθηγητές που έχουν ως αυτοσκοπό να τα «πιάνουν» αλλά μέχρι εκεί. Γιατί δεν αφήνουμε τη Νεοελληνική Γλώσσα να είναι ακριβώς αυτό: «Νέα». Τα μαθήματα της Ιστορίας, των Αρχαίων, των Θρησκευτικών δεν αρκούν για την προσέγγιση και κατανόηση του παρελθόντος; Εκτός κι αν κάποιοι έχουν βαλθεί να μας γυρίσουν σ’ αυτό... 

Ο κ. Ζάχος οφείλει δημόσια να ευχαριστήσει 
την καφετζού της γειτονιάς, η οποία 
με την επιστημονική κατάρτισή της και το κληρονομικό χάρισμα ενόρασης 
κατάφερε να πιάσει και πάλι το θέμα


Παρασκευή 22 Μαΐου 2015

Τζόκερ και στις… Πανελλαδικές


Αυτή την περίοδο, ακούμε και διαβάζουμε τις περισσότερες δακρύβρεχτες ανοησίες για τους εφήβους που δίνουν Πανελλαδικές. ΓΙα εφήβους με κρίσεις πανικού, για άλλους που λιποθυμούν πριν, μετά αλλά και κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, για κάποιους που εμφανίζουν ψυχοσωματικά προβλήματα μετατρέποντας το άγχος τους σε πονόκοιλους, πονοκεφάλους, τρέμουλο, διάρροιες, κλάματα, για εκείνους που απομακρύνονται από τους χώρους εξέτασης με ασθενοφόρα, με περιπολικά, με οχήματα της πυροσβεστικής, με σκουπιδιάρικα ή ό,τι άλλο βρεθεί πρόχειρο και διαθέσιμο. 
Καταιγισμός συναισθημάτων, φορτισμένες, γλυκανάλατες αναφορές για τους εφήβους που αγωνίζονται και αγωνιούν για το μέλλον τους, απέναντι σε ένα βάρβαρο σύστημα που απομυζά και το τελευταίο ίχνος ικμάδας της καλύτερης ηλικίας της ζωής τους και που δεν τους αφήνει να χαρούν τον έρωτα, την αγάπη, τη φιλία, τους περιορίζει τη διάθεση για διασκέδαση, για καφέ, δεν τους επιτρέπει να σπαταλούν 25 ώρες το 24ωρο στο fb, που τους κάνει χλωμούς και δεν μπορούν να αναρτήσουν μια selfie της προκοπής, που στέκεται εμπόδιο στο ξενύχτι σε μπουζουκομάγαζα, που τελικά, ορθώνει δυσθεώρητα και δύσβατα τείχη στα όνειρά τους. 
Ψυχραιμία! Όλα αυτά προέρχονται από ανθρώπους που αγνοούν ή δε θέλουν να δουν την πραγματικότητα και συνήθως που δεν ανήκουν στο χώρο. Μπορεί κάποτε να είναι και γονείς που δεν επιθυμούν να αναλάβουν τις ευθύνες για το δημιούργημά τους. Εννοείται ότι για όλα τα αρνητικά φταίει το σύστημα. Οι ίδιοι ποτέ. Για τα θετικά του μπούλη ή της μπούλας εννοείται ότι οι ίδιοι πάσχισαν πολύ. Όσοι είναι μέσα στα πράγματα, ζουν τις πανελλαδικές χρόνια, αγωνίζονται μαζί με τα παιδιά, συμπάσχουν με αυτά και τις οικογένειές τους, προσπαθούν να τα στηρίξουν, μάλλον έχουν μια διαφορετική άποψη για τα πράγματα. 
Ναι, είναι αλήθεια ότι αρκετοί μαθητές περιέρχονται κατά την περίοδο των εξετάσεων σε κατάσταση δραματική. Αλλά ποιοι είναι αυτοί; Ποιοι, για παράδειγμα, σήμερα που διαγωνίζονταν στη Λογοτεχνία ένιωσαν τον κόσμο να χάνεται, το έδαφος να εξαφανίζεται κάτω από τα πόδια τους; Ποια παιδιά μεταφέρθηκαν σε κατάσταση σοκ με ασθενοφόρα, ποια έμπηξαν τα κλάματα, όταν είδαν ότι το υπό εξέταση ποίημα ήταν ο «Κρητικός» του Σολωμού; 
Να σας πω εγώ ποια ήταν και μάλιστα σύμφωνα με τις μαρτυρίες των μαθητών. Ε λοιπόν, ήταν παιδιά που είχαν την αίσθηση ότι οι Πανελλαδικές είναι «τζόκερ». Ήταν εκείνα που πήγαν στις εξετάσεις με SOS θέματα αλλά δε φάνηκαν τυχερά, επειδή άλλα περίμεναν και άλλα ήρθαν τελικά. Αποσπάσματα του συγκεκριμένου ποιήματος είχαν δοθεί και το 2011 αλλά και το 2013, οπότε οι φωστήρες των προβλέψεων δεν μπορούσαν να δεχτούν ότι θα δινόταν ξανά το 2015. Η λογική, βέβαια, λέει ότι μάλλον τις «περιττές» -μαθηματικά- χρονιές θα πέφτει «Κρητικός». Κάποια παιδιά δεν το πίστευαν, οπότε και δεν το διάβασαν, οπότε… «κλάψε με μάνα, κλάψε με» ή «είμαστε να μας κλαίνε οι ρέγγες και τα σαρδελοκούτια». 
Και δε φτάνει που κάποια... (αποφεύγω το χαρακτηρισμό που μου έρχεται αβίαστα στο νου, επειδή δεν είναι πολιτικά ορθός) αποφάσισαν ότι ορισμένα κείμενα ήταν «εκτός». Όχι δε φτάνει. Όταν οι προβλέψεις τους διαψεύστηκαν, όταν οι ελπίδες τους τσαλαπατήθηκαν από τη σκληρή πραγματικότητα των εξετάσεων, αντί να ψάξουν να βρουν τρύπα να χωθούν από ντροπή και εξευτελισμό, έμπηξαν τα κλάματα, ένιωσαν ζαλάδες, έψαχναν να βρουν μια τρυφερή αγκαλιά και λίγο προδέρμ για να νιώσουν στοργή. Μη χειρότερα. Και τώρα κάποιοι θα αρχίσουν και πάλι τις βλαμμένες, άσκοπες μπούρδες «υπέρ εφήβων». 
Χρειάζεται τσαμπουκάς. Αυτά τα παιδιά πρέπει να μάθουν -έστω και τώρα- ότι «τα γούστα πληρώνονται» και κάποτε πολύ ακριβά. Δηλαδή, φίλε μου και «φιληνάδα» μου αποφάσισες να παίξεις «τζόκερ» στις εξετάσεις, για τις οποίες μάλιστα, λες ότι κρίνουν το μέλλον σου και τώρα που δεν κλήρωσε όσα είχες προβλέψει, μπήγεις τα κλάματα και περιμένεις λύπηση; Δηλαδή, ρε παιδιά, αν αυτά γίνονται στις Πανελλαδικές, τι θα έπρεπε να γίνεται στα προποτζίδικα και στα καζίνο καθημερινά; Θύματα θα θρηνούσαμε; Εντάξει, κι εγώ παίζω που και που τζόκερ αλλά δεν μπήγω τα κλάματα, όταν (μέχρι στιγμής πάντα) δεν κληρώνονται οι αριθμοί που έπαιξα… Δεν κάνω έτσι. Διατηρώ μια ψυχραιμία. Δείχνω μια κάποια αξιοπρέπεια. Εγώ διάλεξα τους αριθμούς, εγώ έχω και την απόλυτη ευθύνη της αποτυχίας ή της επιτυχίας. Για την τελευταία -την επιτυχία- τέτοια ευθύνη μέχρι στιγμής δε χρειάστηκε να αναλάβω ποτέ. 
Ενθουσιάστηκα σήμερα με δυο κατηγορίες παιδιών. Σίγουρα με εκείνα που είχαν προετοιμαστεί σε όλα τα κομμάτια της ύλης και τα πήγαν καλά στις εξετάσεις. Και με εκείνα που, ναι μεν, δοκίμασαν την τύχη τους αλλά όταν οι επιλογές τους πήγαν άπατες, είχαν το θάρρος να αναλάβουν τις ευθύνες τους, είχαν τον τσαμπουκά να αυτοσαρκαστούν και τη διάθεση να γελάσουν με τη βλακεία που τα δέρνει. Αυτά τα τελευταία κάτι μπορεί να κέρδισαν σήμερα. Κατάλαβαν ότι τα αποτελέσματα που θα έχουν σε κάθε προσπάθεια που θα χρειαστεί να καταβάλουν στη ζωή τους θα εξαρτώνται κυρίως -κάποτε αποκλειστικά- από την ένταση, την ωριμότητα, τον κόπο και τις επιλογές που θα έχουν προηγηθεί και πολύ λιγότερο από τον παράγοντα τύχη! 
Οπότε, πριν κάποιοι αρχίσουν και πάλι τα δακρύβρεχτα, ας ρωτήσουν εκείνους που έχουν την εμπειρία των πανελλαδικών και μάλλον συνείδηση του τι πράγματι συμβαίνει. 

Ο κ. Ζάχος παρ’ όλα αυτά θα συνεχίσει να πιστεύει στις προβλέψεις, 
όταν όμως αυτές διαθέτουν την κατάλληλη επιστημονική βάση!


Κυριακή 26 Απριλίου 2015

Λέξεις που φωνάζουν

Τελευταία δεχόμαστε μια καταιγιστικά γραφική επίθεση πολιτικής ορθότητας. Ένα τσούρμο "υπερευαίσθητων" επιδιώκει τον... εξευγενισμό του λόγου σε κάθε επίπεδο, πιθανότατα ως αντίδραση στη ζοφερή πραγματικότητα ή ίσως της διάψευσης που έχουν δεχτεί από τις εξελίξεις. Το κάνει (το τσούρμο) μάλιστα, ακόμη και απέναντι σε περιπτώσεις εμφανέστατης διάθεσης για χιούμορ και αποδόμησης της γλώσσας. Και τότε απλώς γίνονται γραφικά φαιδροί. Κάπως έτσι θυμήθηκα το «1984» του Orwell, όπου η εξουσία του Μεγάλου Αδελφού δίνει στα Υπουργεία της ονόματα αντιφατικά, γλυκά κι αγαπησιάρικα στην προσπάθεια αλλοίωσης των θλιβερών συνθηκών που έχει επιβάλει. 
Στο «1984», λοιπόν, το Υπουργείο «Ειρήνης» φρόντιζε για τη διαιώνιση του πολέμου, εκείνο της «Αλήθειας» τροφοδοτούσε την προπαγάνδα, τη διαστρέβλωση ή και εξαφάνιση της πραγματικότητας, της «Αγάπης» (τι γλυκό!) συντηρούσε τον τρόμο και «συνέτιζε» τους ικανούς να διαπράξουν, μελλοντικά, «εγκλήματα σκέψης». Τέλος, το Υπουργείο «Αφθονίας», σε μια κοινωνία όπου και τα βασικά αγαθά ήταν δυσεύρετα, μάλλον δεν είχε και πολλά να κάνει. Διδακτικό. Μπορεί η εξουσία να δίνει στα Υπουργεία της ονόματα τρισχαριτωμένα που θυμίζουν στοργή και προδέρμ αλλά η πραγματικότητα συνεχίζει να είναι αποκαρδιωτικά δυστοπική. 
Τι «1984» τι 2015. Οι λέξεις χάνουν το νόημά τους με ταχύτητα που προκαλεί πανικό στους λεξικογράφους και φθόνο στον Flash Gordon. Άλλοτε στο όνομα της πολιτικής ορθότητας και άλλοτε στο πλαίσιο κυβερνητικής προπαγάνδας οι λέξεις... βελτιώνονται χάνοντας το νόημά τους. Την ίδια στιγμή η κατάσταση αρνείται πεισματικά να αναβαθμιστεί. Αν οι αγωνιζόμενοι για τη βελτίωση χαρακτηρισμών -είτε συνθηκών είτε ατόμων- αγωνίζονταν το ίδιο σθεναρά για τη βελτίωση καταστάσεων, θα ζούσαμε στον παράδεισο. 
Μπορεί π.χ., εδώ και δεκαετίες να «μετατρέψαμε» τον «υπανάπτυκτο κόσμο» σε «αναπτυσσόμενο» αλλά αν ερωτηθεί ο κάτοικος αυτών των περιοχών πόσο αναπτυσσόμενος νιώθει, αντί απάντησης θα δεχόμασταν μια ξεγυρισμένη μπούφλα στα μούτρα. Μπορεί τα «άτομα με ειδικές ανάγκες» να έγιναν «άτομα με ειδικές ικανότητες» αλλά αυτό σε τίποτε, πιθανώς, δεν άλλαξε την καθημερινότητά τους. Μπορεί οι «λαθρομετανάστες» να έγιναν «παράτυποι μετανάστες» αλλά οι συνθήκες ζωής τους και η αντιμετώπιση που δέχονται, με βεβαιότητα, δε βελτιώθηκαν όσο ο χαρακτηρισμός που τους αποδίδεται. 
Το ίδιο ισχύει και σε επίπεδο καταστάσεων. Μπορεί η «τρόικα» να εξελίχθηκε σε «θεσμοί» αλλά αισθάνομαι ότι συνεχίζει να κάνει ό,τι και πριν. Χώρια που ο λαός συνεχίζει να την αποκαλεί «τρόικα». Έτσι τη γνώρισε, έτσι την αγάπησε. Μπορεί το μισητό και επονείδιστο «Μνημόνιο» να μετεξελίχτηκε σε «δανειακή σύμβαση» ή «πρόγραμμα γέφυρα» αλλά εξακολουθεί να απαιτεί από εμάς μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν αλλά εμείς αρνούμαστε να κάνουμε. Με απλά λόγια, μπορεί οι χαρακτηρισμοί να μεταβάλλονται με ευφάνταστο τρόπο, να αποκτούν μια γλυκύτητα, μια... εσάνς ανθρωπισμού αλλά η πραγματικότητα παραμένει ανεπηρέαστη. Το αποτέλεσμα υπήρξε μια «τρύπα» ή σύμφωνα με τους κώδικες της πολιτικής ορθότητας μια «οπή στο νερό». 
Οι λέξεις, όμως, φτιάχνονται για να αποδώσουν την πραγματικότητα. Όταν την αλλοιώνουν, απλώς σιωπούν. Όταν, λοιπόν, με το καλό, οι «αναπτυσσόμενοι» λαοί μπουν σε τροχιά ανάπτυξης, τότε να τους χαρακτηρίσουμε αναπτυσσόμενους. Όχι πριν. Κάποτε το αποτέλεσμα μιας τέτοιας προσπάθειας μπορεί να είναι και αρνητικό. Αν π.χ. χαρακτηρίζουμε ως «ανθρωπιστική κρίση» την κατάσταση που βιώνει η Ελλάδα, τότε πώς θα έπρεπε να χαρακτηρίσουμε την κατάσταση στη Συρία, την Υεμένη, τη Νιγηρία, το Αφγανιστάν...; Μήπως έτσι ωραιοποιείται η τραγική πραγματικότητα που βιώνουν οι συγκεκριμένες περιοχές, προκαλούνται λαθεμένες εντυπώσεις ως προς το μέγεθος της οδύνης τους και ίσως περιορίζεται η διάθεση για βοήθεια και στήριξή τους; Αν, λοιπόν, επιθυμούμε για εμάς την «ανθρωπιστική κρίση», τότε πρέπει να εφεύρουμε έναν τραγικότερο όρο για την κατάσταση αυτών των περιοχών -ίσως ανθρωπιστικός εφιάλτης ή ανθρωπιστική φρίκη- ώστε να δηλώνεται η διαφορά. Οπότε όλοι αυτοί οι υπερευαίσθητοι, που σοκάρονται από τη χρήση πολιτικά ανορθόδοξων λέξεων, ας δείξουν πιο έμπρακτα την ευαισθησία τους κι ας αφήσουν τις λέξεις στην ησυχία τους. Τα υπόλοιπα μου κάνουν πολύ... δήθεν. 
Απεχθάνομαι τις κραυγές αλλά λατρεύω τις λέξεις που φωνάζουν. Λατρεύω π.χ. τα χιουμοριστικά κείμενα που χρησιμοποιούν πολιτικά ανορθόδοξους χαρακτηρισμούς, επειδή δηλώνουν με ακρίβεια αυτό που πρέπει. Αδυνατώ να καταλάβω την αντίδραση ορισμένων σε τέτοιους χαρακτηρισμούς. Μπορεί να τους θεωρούν μειωτικούς αλλά θα συμφωνήσω με τον Orwell: «Ο σκοπός ενός αστείου δεν είναι να μειώσει κάποιον, αλλά να του θυμίσει ότι είναι μειωμένος». Πιστεύω, λοιπόν, ότι αν ένα τσουλί δεν το χαρακτηρίσεις «τσουλί» αλλά Χιονάτη (που είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα), δε θα καταλάβει ποτέ τι ακριβώς είναι και άρα ελάχιστα θα προβληματιστεί γι αυτό. Το ίδιο ισχύει για το βλάκα, το ζωντόβολο, τον αγύρτη, το λαϊκιστή. Άλλωστε ακόμη και ο Αϊνστάιν δε μάσησε τα λόγια του, όταν μίλησε για την «απεραντοσύνη της ανθρώπινης βλακείας». Βέβαια, η αίσθηση του χιούμορ διαφέρει. Κάποιοι ενδεχομένως, δεν τη διαθέτουν στο ελάχιστο. Μου είναι δύσκολο να το καταλάβω αλλά από την άλλη... «ποτέ δεν πρέπει να υποτιμάς την ηλιθιότητα της κοινής γνώμης». 

Θεωρώ ότι οι λέξεις πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους. 
Και πρέπει να την κάνουν φωναχτά.



Σάββατο 4 Απριλίου 2015

Τα S.O.S. των Πανελλαδικών

Οι Πανελλαδικές για την ελληνική οικογένεια είναι κάτι σαν το Άγιο Δισκοπότηρο*1. Μάλλον δεν είναι «κάτι σαν», είναι το Άγιο Δισκοπότηρο. Πολλοί το πόθησαν, λιγότεροι μόχθησαν να το αποκτήσουν και ακόμη λιγότεροι το κατάφεραν. Έτσι και οι Πανελλαδικές. Πολλοί τις θέλουν, λιγότεροι παλεύουν και ακόμη λιγοτερότεροι πετυχαίνουν σ’ αυτές. 
Τόσο σημαντικό γεγονός θα περνούσε απαρατήρητο. Όχι! Κάθε χρόνο, τέτοια λόγια... Έναρξη καταιγισμού δημοσιευμάτων με προφητείες για sos θέματα, συμβουλές για το πώς πρέπει οι υποψήφιοι να διαβάζουν ή να ντύνονται, με ποιο πλευρό να κοιμούνται, τι να λένε στη βραδινή προσευχή, πόσα πορτοκάλια να τρώνε, ώστε τελικά να καρποφορήσουν οι ίδιοι... 
Αυτά είναι τόσο άχρηστα όσο και το στυλό στον αδιάβαστο μαθητή. Του είναι παντελώς άχρηστο. Όσοι τα προωθούν αδυνατούν να σκεφτούν το κακό που κάνουν στους υποψηφίους δημιουργώντας κλίμα που θυμίζει «μητέρα των μαχών». «Επιτυχία ή Θάνατος»! Αν, λοιπόν, κάτι πρέπει να κάνουν οι υποψήφιοι είναι να αδιαφορήσουν τελείως για όλη αυτή τη σοβαροφανή παρωδία. 
Εκείνο που κυρίως εντυπωσιάζει εντυπωσιακά είναι ότι οι συμβουλές αναφέρονται σε όσους απλώς… δεν τις χρειάζονται. Γιατί εκείνος που ξεκινάει την προσπάθειά του με τις... επαναλήψεις δε σώζεται ούτε με το καλύτερο ξεμάτιασμα. Η επανάληψη συνήθως ακολουθεί τη μελέτη της ύλης και δεν μπορεί επ’ ουδενί λόγω να υποκαταστήσει την πρώτη προσπάθεια. Τι ρόλο, λοιπόν, έχουν τα sos; Άντε κι ο κακομοίρης ο αδιάβαστος έβγαλε πέντε χιλιάδες μόρια εκεί που ήταν να βγάλει τρεις. Ε και; Αδιάβαστος θα πάει. 
Για τους άριστους τίποτα! Ίσως επειδή η αριστεία στη χώρα μας θεωρείται «ρετσινιά» και ανίατη αρρώστια και με υπουργική βούλα. Οι άριστοι στο περιθώριο. Αν κάποιοι, όμως, χρειάζονται συμβουλές είναι όσοι έχουν προετοιμαστεί για πολλά μόρια. Αυτοί είναι ανάγκη να καταλάβουν ότι δεν αρκεί η προετοιμασία για πολλά μόρια. Πρέπει και να γράψουν ανάλογα γι αυτά. Η βαριά δουλειά ήδη έχει γίνει. Συγκέντρωση, οργάνωση του διαστήματος που υπολείπεται και κυρίως σύνεση απέναντι στα θέματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν είναι ό,τι απομένει. Και, βέβαια, όχι ψηλά τον αμανέ. Ακόμη και τα πιο απλά θέματα χρειάζονται προσεκτική προσέγγιση. Πιθανότατα, βέβαια, αυτό θα κάνει η συγκεκριμένη κατηγορία μαθητών αλλά εξαιρέσεις δε λείπουν... 
Τα πολλά μόρια από μόνα τους δε λένε και πολλά. Πολλά λέει η σωστή επιλογή σχολής. Τι κι αν πιάσεις έναν σκασμό μόρια, αν δεν τα αξιοποιήσεις την κατάλληλη στιγμή; Άντε και μπήκες σε μια σχολή που δε σε ενδιαφέρει στο ελάχιστο. Τι θα συμβεί; Πιθανώς δε θα πατάς στις παραδόσεις, θα ξεκινήσεις τις καταλήψεις και κάποια στιγμή μπορεί να καταλήξεις και... πρωθυπουργός της Ελλάδας. 
Γνωρίζετε πόσοι φοιτητές δηλώνουν με το 10% κάθε χρονιά*2; Αυτό και μόνο δείχνει πόσοι οδηγούνται σε λάθος επιλογή. Ζητούμενο δεν είναι η εισαγωγή σε κάποια σχολή. Αυτό μπορεί να είναι ζητούμενο για τη γιαγιά, όχι για τον υποψήφιο. Εκτός κι αν ο υποψήφιος κουβαλάει τα μυαλά της γιαγιάς. Ναι αλλά αυτά έχουν άνοια. Ζητούμενο είναι η εισαγωγή σε σχολή στην οποία θα μπορεί να ανταποκριθεί. 
Άρα ο μαθητής της θετικής κατεύθυνσης σοφό είναι να αποφύγει σχολές που εστιάζουν στον προγραμματισμό. Ενασχόληση με τους υπολογιστές δε σημαίνει like, check in, selfie και γλυκανάλατα σχόλια για βλαμμένους. Τα πράγματα είναι λίγο πιο απαιτητικά και μην περιμένετε ότι κάποιος στο πανεπιστήμιο θα ενδιαφερθεί για όσους δεν κατανοούν τα όσα συμβαίνουν. Αντίστοιχα, μαθητές της τεχνολογικής, αν δε θέλουν να νιώθουν UFO στις πανεπιστημιακές παραδόσεις, ας αποφύγουν σχολές που δίνουν έμφαση στη χημεία, για την οποία δε σκαμπάζουν γρι. Εννοείται, βέβαια, ότι τα παραπάνω δεν ισχύουν για όσους είναι έτοιμοι να τα δώσουν όλα, ώστε να καλύψουν τα κενά. Οι μαθητές της θεωρητικής πρέπει να είναι πολύ ντουγάνια για να κάνουν οποιοδήποτε λάθος στην επιλογή τους, οπότε δεν έχω ιδιαίτερα sos γι αυτούς. 
Εννοείται, επίσης, ότι μαθητές που θα γράψουν στα Μαθηματικά, τη Φυσική, τα Αρχαία... βαθμούς κοντά στα Τάρταρα, θα ήταν ευφυές να αποφύγουν αντίστοιχες σχολές, αφού τα αντικείμενά τους δεν είναι το... φόρτε τους και μάλλον δε θα γίνουν ποτέ. 
Το σημαντικότερο. Όλοι οι υποψήφιοι πρέπει να αποφύγουν κάτι ακόμα. Τους γονείς. Ιδίως εκείνους που απεγνωσμένα «επιθυμούν το καλό του παιδιού τους» και άρα συνεχώς φυτρώνουν εκεί που δεν τους σπέρνουν. Η αποφυγή σχολών που αποτελούν επιλογή των γονιών είναι το Α και το Ω. Στην τελική, δεν πρόκειται να σπουδάσει ο γονιός. Αυτός απλώς θα πληρώνει και άρα δεν του πέφτει λόγος. Στην περίπτωση μάλιστα που ο μαθητής έχει την, έστω αμυδρή, υπόνοια ότι ο γονιός του είναι βλαμμένος, πρέπει να αποφύγει τις συμβουλές του, όπως ο ακατονόμαστος το λιβάνι. Μπορεί να πονάει η συνείδηση ότι ο γονιός είναι ζωντόβολο αλλά είναι καλύτερος αυτός ο πόνος από εκείνον που θα προκαλέσει μια ατυχής επιλογή. Και κρατάει λιγότερο! 

*1: Δε χάνετε και τίποτα να ψάξετε και να βρείτε πληροφορίες για το Άγιο Δισκοπότηρο. Μπορεί έτσι να ανοίξετε λίγο τα στραβά σας. 
*2: Προσωπικά το αγνοώ αλλά πρέπει να είναι πάρα πολλοί. 

Θεωρώ ότι δουλειά του κατεστημένου είναι να δίνει συμβουλές στους νεότερους. 
Δουλειά του νέου είναι να αμφιβάλλει γι αυτές.



Σάββατο 21 Μαρτίου 2015

Δυσάρεστος λαϊκισμός ή αθεράπευτη ηλιθιότητα;

Υπάρχουν άνθρωποι ανάμεσά μας που πιστεύουν και μάλιστα το διατυμπανίζουν ότι αποτελούμε οικουμενικά τον πιο έξυπνο λαό. Όλο και πιο συχνά αναρωτιέμαι πού στο καλό στηρίζουν την άποψή τους. Η έστω και απλή επαφή με την κατάντια που αντιμετωπίζουμε θα τη διέψευδε χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Οπότε μάλλον ακόμα και αυτή η απλή επαφή με την πραγματικότητα απλώς είναι αδύνατη για τους περισσότερους. Και οπότε ας μην περιμένουμε και πολλά. Αν αφήναμε για λίγο στην άκρη τη γελοία αρχοντοχωριατιά μας, τα βλακώδη συμπλέγματα του νεοπλουτισμού που μας κατατρύχουν, θα ήταν εύκολο ένα συμπέρασμα: είμαστε ένα έθνος που αρνείται ή αδυνατεί να αντικρίσει την αλήθεια, που ζει μέσα στην πλάνη του απόλυτου παραμυθιού, ένα έθνος απαίδευτων που αποτελεί βούτυρο στο ψωμί του κάθε λαϊκιστή πολιτικού. 
Αν κάποια στιγμή αποφασίσουμε να εγκαταλείψουμε το στερεότυπο της μεγάλης ιδέας που τρέφουμε για τον εαυτό μας, θα συνειδητοποιήσουμε το απλό. Το πρόβλημα στην Ελλάδα δεν είναι ότι υπάρχουν πολλοί λαϊκιστές πολιτικοί. Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν πολλοί πολίτες που καταπίνουν το λαϊκισμό πιο εύκολα και από την ασπιρίνη. Δε νομίζω ότι κάποιος λογικός άνθρωπος πια θα αμφισβητούσε το γεγονός ότι η πολιτική ζωή της χώρας από τη δεκαετία του ΄80 και έπειτα βασίστηκε αποκλειστικά στο λαϊκισμό. Όσα ζούμε άλλωστε το μαρτυρούν. 
Οι πολιτικοί λατρεύουν το λαϊκισμό και τον υιοθετούν χωρίς τύψεις. Αν, όμως, τους κατηγορήσει κανείς για λαϊκισμό ωρύονται ότι ουδεμία σχέση έχουν με αυτόν κατηγορώντας τους κατηγόρους τους για... λαϊκισμό. Η συγκεκριμένη στάση, βέβαια, μας οδηγεί σε ένα ωραίο συμπέρασμα. Ακόμα και οι λαϊκιστές θεωρούν το λαϊκισμό πρόβλημα και τον αντιμετωπίζουν ως βρισιά. Για εγκατάλειψή του βέβαια, ούτε κουβέντα. 
Και ενώ οι αυτοί -οι πολιτικοί- κάνουν τη δουλειά τους ή, τέλος πάντων, αυτό που θεωρούν δουλειά τους, το ερώτημα είναι τι κάνουν οι πολίτες. Οι πολιτικοί πουλάνε φτηνό λαϊκισμό και οι πολίτες συνεχίζουν να τον αγοράζουν πληρώνοντάς τον πανάκριβα διογκώνοντας τον ήδη εξωφρενικά μεγάλο λογαριασμό. Το θέμα, βέβαια, είναι ότι κανένας πολίτης δεν παραδέχεται ότι έστω κάποια στιγμή παρασύρθηκε από αυτόν. Η αυτοκριτική μάλλον δεν αποτελεί το δυνατό σημείο μας... Άλλωστε μια τέτοια παραδοχή από οποιονδήποτε θα ισοδυναμούσε με αποδοχή του βαθμού ανοησίας του. Είναι δύσκολο σε κάποιον να δεχτεί ότι αποτέλεσε θύμα πλάνης υποσχέσεων χωρίς αντίκρισμα. Είναι τραγικά τραυματική η αίσθηση ότι κάποιοι τον εξαπάτησαν με αέρα κοπανιστό, με μεγάλα λόγια που δεν είχαν την παραμικρή λογική βάση και, σίγουρα, καμιά σχέση με την πραγματικότητα. 
Οι πολιτικοί δείχνουν να μη διαθέτουν την παραμικρή αίσθηση αξιοπρέπειας. Δεν τους ενοχλούν ούτε η αυτοαναίρεσή τους ούτε οι λοιδορίες που δέχονται ούτε βέβαια οι απανωτές διαψεύσεις. Συνεχίζουν ένα απολύτως καταστροφικό παιχνίδι με τίμημα την κατάληψη της εξουσίας. Βαφτίζουν το κρέας ψάρι, επειδή γνωρίζουν πολύ καλά σε ποιους απευθύνονται. 
Παρόλα αυτά δεν είναι οι πολιτικοί το πρόβλημα. Συμβαίνει ό,τι και με άλλα προβλήματα. Δε θα υπήρχαν τόσοι πολλοί έμποροι ναρκωτικών, αν δεν υπήρχαν τόσοι πολλοί που θέλουν να τα αγοράσουν. Το ίδιο ισχύει και με τον εγχώριο λαϊκισμό. Δε θα υπήρχαν τόσοι πολλοί λαϊκιστές πολιτικοί, αν δεν υπήρχαν τόσοι πολλοί πολίτες με επίπεδο σκέψης κατεψυγμένου μυδιού. Γιατί ακόμα και το κατεψυγμένο μύδι, έχω την αίσθηση, θα κρατούσε μικρό καλάθι όταν άκουγε κάποιους να του υπόσχονται ότι θα το απαλλάξουν από τη μίζερη και τραγική κατάστασή του, θα το αποψύξουν, θα το επαναφέρουν στην πρότερη μαλθακή και αδιάφορη ζωή του χωρίς όμως να διαθέτουν το παραμικρό μέσο γι αυτό. 
Οπότε όταν έχεις να κάνεις με μια μάζα ανθρώπων που δεν αντιδρά σε υποσχέσεις για επαναφορά των μισθών σε εποχές τετράπαχων αγελάδων, που περιμένει με ψευτοτσαμπουκάδες να ξαναβρεί τη χαμένη(;) αξιοπρέπειά της, που ελπίζει ότι θα της χαριστούν τα χρέη που έχει συσσωρεύσει σε ανόητες και χωρίς προοπτική σπατάλες ενώ το ταμείον είναι μείον... Τότε ας μην περιμένουμε το παραμικρό. Κάποιοι βέβαια προσπαθούν, κάθε φορά, να δικαιολογήσουν τις επιλογές τους. Ναι αλλά πρέπει να μάθουν ότι κανένα λάθος δεν αναγνωρίζεται μετά την απομάκρυνση από το ταμείο. 
Ζούμε επανειλημμένα τον ίδιο εφιάλτη. Κάποιοι υπόσχονται τον ουρανό με τα άστρα και «πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις», ερχόμενοι σε επαφή με την πραγματικότητα, αρχίζουν να τα μαζεύουν και μάλιστα με άκομψο τρόπο. Αλλά είπαμε ότι το πρόβλημα δεν είναι αυτοί. Δυστυχώς κάποιοι άλλοι τους πιστεύουν και κάθε φορά νιώθουν απλώς την ανάγκη να δικαιολογήσουν τη βλακώδη επιλογή τους. Φτάνουμε στο ένα και μοναδικό συμπέρασμα. Οι πρώτοι αν δεν είναι δυσάρεστα λαϊκιστές, είναι ανόητοι και επικίνδυνα αδαείς. Οι δεύτεροι είναι απλώς αθεράπευτα και επικίνδυνα ηλίθιοι. 

Ο κ. Ζάχος συμβουλεύει: 
 όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι


Κυριακή 15 Φεβρουαρίου 2015

Η δυστυχία του να είσαι άριστος

Ήρθε κι έδεσε σαν το σιρόπι στο γλυκό. Το μόνο που μας έλειπε ήταν οι δηλώσεις του υπουργού Παιδείας(;) για την αριστεία. Σύμφωνα με τον υπουργό «η αριστεία μοιάζει με ρετσινιά καθώς εάν αριστεύσεις είσαι αναγκασμένος να είσαι αντάξιος αυτής της έννοιας διαρκώς, ενώ αν αποτύχεις σε κυνηγάει η δυστυχία της αποτυχίας». Ενώ στη συνέχεια δήλωνε για τις εξετάσεις των Πειραματικών σχολείων ότι «…Κρατάμε δυστυχώς τις εξετάσεις και για αυτή τη χρονιά, γιατί κάποια παιδιά έχουν επενδύσει σε αυτό και δεν θέλουμε να βάλουμε πάγο σε αυτή την έστω στρεβλή φιλοδοξία τους». 
Εξαιρετικά. Πού βρισκόταν κρυμμένο αυτό το φρουτάκι; Επιτέλους. Βρέθηκε κάποιος να μιλήσει στην ψυχή του λαού. Ακούς εκεί να υπάρχουν άνθρωποι που επιθυμούν να είναι άριστοι! Μη χειρότερα, Παναγία μου. Μα καλά, είναι δυνατόν να επιθυμεί κάποιος να κουβαλάει τέτοια ρετσινιά τρομάρα του; Δηλαδή, φανταστείτε το, να περπατάει στο δρόμο, να ανακοινώνει κάποιο επίτευγμα, να δέχεται τη βράβευση από επιστημονικά ιδρύματα ή και κυβερνήσεις και οι άλλοι να τον σχολιάζουν: «Μμμμ, καλέ κοίτα έναν επιτυχημένο. Δες έναν άριστο στον τομέα του που προωθεί την καινοτομία, που στηρίζει την εξέλιξη, που αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους άλλους. Σα δεν ντρέπεται ο αλήτης, ο επονείδιστος, ο επαίσχυντος, ο αξιοκαταφρόνητος, ο αξιοκατάκριτος»!!! Α, όλα κι όλα, αίσχος. Σηκώνεται τέτοιο άγος! 
Μα είναι δυνατόν να υπάρχουν άνθρωποι με τόσο... «στρεβλές φιλοδοξίες»; Απίστευτο. Πρέπει να είναι πολύ βλαμμένοι. Δηλαδή, να επιθυμεί κάποιος να ξεχωρίσει; Να μη θέλει τη μετριότητα; Δεν πάει καλά ο κόσμος. Γιατί άντε να συμβαίνει κάτι τέτοιο σε άλλες χώρες που έχουν συνηθίσει στην πρωτοπορία, που δημιουργούν το ένα επίτευγμα πίσω από το άλλο, που έχουν μάθει να αναπτύσσονται και μάλιστα να τους αρέσει αυτό. Αλλά στη χώρα μας; Πάει πολύ. Στην Ελλάδα βρε παιδιά; Είναι δυνατόν σε μια χώρα με σύμβολο το τρίπτυχο: τεμπελιά, δανεικά, άγνοια, να εμφανίζονται φυντάνια και επιθυμούν μετά βδελυγμίας να μας χαλάσουν τη συνταγή; 
Να επιδιώκει κάποιος την αριστεία; Πού ακούστηκε! Και καλά ο ίδιος να θέλει για τον εαυτό του την κούραση, να γουστάρει το άγχος, να φτιάχνεται με τη δημιουργικότητα. Ωραία, αλλά τους άλλους δεν τους σκέφτεσαι βρε άριστε, ε άριστε (σε στιλ υποτίμησης, όπως λέμε, βλάκα, ε βλάκα)! Λίγη τσίπα βρε, λίγη κοινωνική συνείδηση. Δηλαδή, το άγχος που προκαλείς σε μια κοινωνία αχρήστων δεν το καταλαβαίνεις; Τι θέλεις τώρα, να σε βλέπουμε και να μας πιάνει κατάθλιψη; Άμα, βρε ξετσίπωτε, θέλεις να πετύχεις, να πας στο εξωτερικό, βρε. Να πας στους «κουτόφραγκους» που κάνουν κρα για άριστους και επιτυχημένους και άλλες τέτοιες βλακώδεις ανοησίες. Εδώ αυτά δεν περνάνε. Του Έλληνα ο τράχηλος δεν υπομένει το ζυγό της αριστείας. Μπορεί να υπομένει τουρκικούς, ρωμαϊκούς, γερμανικούς, τροϊκανικούς ζυγούς αλλά τον της αριστείας... Ποτέ δεν το έκανε και ούτε θα το κάνει. Ποτέ των ποτών (γενική του ποτέ και όχι των ποτών σε bar). 
Αυτός είναι υπουργός. Τέτοιους ανθρώπους θέλαμε και, εδώ που τα λέμε, τέτοιους είχαμε. Ελάχιστες εξαιρέσεις επιτυχημένων, λογικών, αρίστων σπάνια ζήσαμε και αυτό από λάθος. Μας ξέφευγαν. Μόλις όμως τους παίρναμε χαμπάρι… στον Καιάδα. Τέτοιες ρετσινιές εμείς δεν τις γουστάρουμε. Χίλια μπράβο στον υπουργό, ο οποίος σκέφτεται και την ψυχική υγεία ενός ολόκληρου λαού. Άλλωστε το είχε πει ο άλλος: «Η Ελλάδα είναι ένα απέραντο φρενοκομείο». Εμ, τι θα είναι βρε άνθρωπε; Φαίνεται μάλλον, ότι κάποια στιγμή είχαμε χάσει το δρόμο και ψάχναμε την αριστεία. Και να το άγχος και να η κόπωση και να η προσπάθεια. Απάνθρωπα πράγματα. Μπαϊλντίσαμε! Γιατί το άγχος για να πετύχεις είναι εξοντωτικό. Η αγωνία του αν θα τα καταφέρεις είναι εχθρός της ψυχικής υγείας. Η ανάγκη να διατηρήσεις την αριστεία σε εξουθενώνει, σε εξοντώνει, σε τρελαίνει. Και χώρια που μια τέτοια προσπάθεια δημιουργεί ρυτίδες. Οπότε έρχεται το υπουργάκι το φίνο και τα σβήνει όλα αυτά τα χαζά και τα μισά με μια μονοκονδυλιά. 
Είναι πολύ τσίφτης ο υπουργός. Και δε νομίζω ότι κάποιο πρόβλημα θα προκύψει από τις θέσεις του. Γιατί θα υπάρξουν τώρα εκείνοι οι βλαμμένοι κακεντρεχείς που θα σκεφτούν «πώς θα βρίσκουμε τα άτομα που θα αναδεικνύονται στις κατάλληλες θέσεις»; Μμμμ, σιγά το δύσκολο. Με κλήρωση βρε κουτά. Κλήρωση σε όλα. Να κληρώνονται οι πολιτικοί, οι διευθυντές, οι βουλευτές, οι ευρωβουλευτές, οι φοιτητές, οι δήμαρχοι, οι κλητήρες, οι τραγουδιάρηδες, τα τσουλιά… Κλήρωση παντού. Θα ξυπνάμε κάθε μέρα και θα περιμένουμε τα αποτελέσματα της κλήρωσης, ώστε να γνωρίζουμε το ρόλο που θα παίξουμε. Ωραία. Ούτε άγχος ούτε τίποτα. Και θα έχει και την πλάκα του. Χώρια που δε θα βαριόμαστε κιόλας. Θα μου πείτε και τι θα κάνουμε κάθε που θα μας τυχαίνει κάτι που δεν το ξέρουμε. Μα βρε στούρνοι, σάματις κάναμε κάτι μέχρι τώρα; Ρόλους θα παίζουμε. Ποιος θα ζητάει να κάνουμε και δουλειά; 
Τώρα το έπιασα το νόημα και το χρωστάω στον υπουργό τον καραμπουζουκλή. «Η ελπίδα έρχεται» έλεγαν, κι εγώ, ως άλλος άπιστος Θωμάς δεν τους πίστευα. Αλλά τώρα το είδα το φως το αληθινό. Η ελπίδα έρχεται πράγματι για τους τεμπέληδες, τους ανίκανους, τους μέτριους, και ιδίως τους... τελείως μα τελείως άχρηστους! Μάλλον αυτοί είναι η πλειονότητα της κοινωνίας μας. Μια κοινωνία που πάντα λάτρευε τη μοίρα, το κισμέτ, που κινούνταν με το «ήταν γραφτό». Ο κ. υπουργός τα είπε όλα. Χαλαρά! 



Ο κ. Ζάχος ζητάει ταπεινά συγγνώμη από όσους μαθητές 
βοήθησε να φτάσουν στην αριστεία. Δεν ήξερε ότι είναι ρετσινιά.