Η κακιά η προίκα

Η ένταση της πρόσφατης πανδημίας έχει κοπάσει. Για κάποιους είναι σαν να μην τη ζήσαμε ποτέ. Ήθελαν τη ζωή τους πίσω και μάλλον την πήραν. Πιθανώς τώρα δεν ξέρουν τι να την κάνουν αλλά δικό τους θέμα. Τα περιοριστικά μέτρα αίρονται το ένα μετά το άλλο. Οι ελευθερίες επανέρχονται και όλα βαδίζουν προς το καλύτερο.

Όλα; 

Μάλλον όχι.

Η κατάσταση που ζήσαμε (τη ζούμε ακόμη κι ας μη θέλουμε να το σκεφτόμαστε) άφησε πίσω της μια κακιά, μα πάρα πολύ κακιά προίκα. Άφησε πίσω της συντρίμμια, αρρωστημένους και αγρίμια, σύμφωνα και με το λαϊκό άσμα. Ελάχιστοι, όμως, ασχολούνται και με τα συντρίμμια και με τους αρρωστημένους και με τα αγρίμια.

Θα περάσει καιρός ώστε να κινητοποιηθούμε απέναντι στα προβλήματα μιας γενιάς που αυτή τη στιγμή κάθεται στα θρανία με χίλια δυο προβλήματα. Όταν αποφασιστεί η όποια κίνηση, θα είναι αργά και κάθε επανόρθωση αδύνατη.

Παιδιά με έντονες ανασφάλειες, που αδυνατούν να συγκεντρωθούν, να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους, να οργανωθούν, που θέλουν χωρίς να προσπαθούν, είναι η εικόνα που αντικρίζουν και η πραγματικότητα που βιώνουν εκπαιδευτικοί κάθε βαθμίδας.

Να μην πιέσουμε τα παιδιά, να μην τους χαλάσουμε χατίρι, να μην απαιτούμε από αυτά, να μην τα φέρνουμε αντιμέτωπα με τις ευθύνες τους, να μην επισημαίνουμε τις αδυναμίες τους.

Και απέναντι στην κατάσταση αυτή, γονείς ανήμποροι να παρέμβουν έστω και ελάχιστα, παραδομένοι στη μοίρα, το τυχαίο, το "έχει ο Θεός". Πιθανώς, βέβαια, αγνοούν ποιος Θεός έχει αλλά είναι καταπραϋντικό να αφήνεσαι στο "γραφτό να γίνει".

Ίσως η αδυναμία τους να είναι μια προσπάθεια εξισορρόπησης της δικής τους ανάγκης να βρουν ξανά τη ζωή τους, της δικής τους διάθεσης να ξεφύγουν από τα τραύματα που επέφερε ο εγκλεισμός, ο φόβος, ο θάνατος οικείων ανθρώπων, η αγωνία για το άμεσο αλλά και το πιο μακρινό αύριο. Και στην προσπάθειά τους αυτή αφήνουν τα παιδιά τους χωρίς έλεγχο, χωρίς καθοδήγηση, χωρίς δομή και την παραμικρή στήριξη. Θύματα του αυθορμητισμού της ηλικίας.

Και τα παιδιά το αντιλαμβάνονται αυτό. Και το εκμεταλλεύονται ασύδοτα. Και γίνονται όλο και πιο χειριστικά. Προβάλλουν την κατάσταση που βίωσαν ως αιτία για την αδράνειά τους, για την αδιαφορία τους απέναντι στις υποχρεώσεις τους, για να δικαιολογήσουν τις ατελείωτες ώρες ενασχόλησης με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα βιντεοπαιχνίδια, για την απόκτηση μεγαλύτερης ελευθερίας στη διασκέδαση. Και οδηγούνται στην ανεξέλεγκτη σπατάλη του χρόνου αλλά, δυστυχώς, και των καλύτερων χρόνων τους. Θύματα, γονείς και παιδιά, μιας αντίληψης που έχει ταυτίσει τη χαρά με τη διασκέδαση, την καλοπέραση, την αδράνεια.

Οι ειδικοί κραυγάζουν ότι όλο αυτό είναι ένα τεράστιο λάθος, ότι μακροπρόθεσμα θα επιφέρει πιο δραματικές συνέπειες αλλά ποιος τους ακούει αυτούς; Άλλωστε ισχύει και εδώ το "Ένας ξένος θα μου πει τι να κάνω με το δικό μου παιδί; Τι ξέρει αυτός ο... ειδικός;".

Εντάξει, αλλά ο χρόνος περνάει και χάνεται. Ωραία η εφηβεία αλλά κρατάει λίγο και μετά ανοίγεται μια ολόκληρη ζωή, η οποία, συνήθως, κρατάει πολύ. Και η εφηβεία μπορεί να είναι διάστημα συνυφασμένο με τη διασκέδαση, την καλοπέραση, τις σχέσεις, τα ξενύχτια... αλλά χωράει κι άλλα. Πρέπει να χωράει. Είναι η περίοδος που χτίζεται η προσωπικότητα, είναι χρόνος για απόκτηση εφοδίων αναγκαίων για τη μεγάλη ζωή που ακολουθεί. Κι αν κάποιος αδιαφορήσει γι αυτά, τότε θα πρέπει να είναι έτοιμος για ό,τι ακολουθήσει. Κι αυτό που θα ακολουθήσει θα είναι αποτυχίες, συμβιβασμοί, αποδοχή της μετριότητας, απανωτές διαψεύσεις, απόγνωση.

Κι από την άλλη, αρκετοί εκπαιδευτικοί παλεύουν, αγωνίζονται αλλά το κάνουν ερασιτεχνικά. Δεν διαθέτουν άλλωστε τα εφόδια, ώστε να αντιμετωπίσουν συνολικά την πρωτόγνωρη και γι αυτούς πραγματικότητα. Ιδίως όταν καλούνται να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τις παραξενιές, την τεμπελιά, την αδιαφορία και τα παράπονα των παιδιών αλλά και εκείνα των γονιών, οι οποίοι -απόλυτοι σύμμαχοι των παιδιών τους εδώ- απαιτούν υψηλές επιδόσεις αλλά με ελάχιστη προσπάθεια. Απαιτούν καλή προετοιμασία για τις εξετάσεις αλλά χωρίς οι ίδιοι (πρωτίστως οι ίδιοι) και τα παιδιά τους να στερηθούν το παραμικρό. Απαιτούν μεγάλες επιτυχίες αλλά με μικρό κόπο.

Πολλοί πιστεύουν ότι αφήσαμε πίσω μας τα δύσκολα. Καλά είναι να το ξανασκεφτούν.