Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2022

Ιστορίες (μη) Επικοινωνίας

Διαβάζω σε έρευνα του Harvard (πρόκειται για αμερικανικό πανεπιστήμιο) ότι η ερώτηση "Τι κάνεις;", είναι η πιο στερεοτυπική και, παράλληλα, η πιο άχρηστη ερώτηση. Εκείνος που ρωτάει δεν θέλει, στην πραγματικότητα, να μάθει κι εκείνος που απαντά, μάλλον, δεν λέει την αλήθεια.

Και σκέφτομαι: Χρειαζόμασταν μια ολόκληρη έρευνα -και μάλιστα του Harvard- για να μάθουμε το απολύτως αυτονόητο; Πάντως, δεν ήρθε να προσθέσει κάτι καινούριο. Ελπίζω, δε, να μην απασχόλησε κάποια αξιόλογα επιστημονικά μυαλά από άλλες έρευνες, που θα μπορούσαν να πάνε την ανθρωπότητα μερικά βήματα μπροστά και να μη δαπανήθηκαν πόροι, οι οποίοι θα ήταν πολύ πιο χρήσιμοι σε άλλες μελέτες.

Προσωπικά, βέβαια, τα πορίσματά της με βόλεψαν πολύ. Μπορώ να την επικαλούμαι κάθε που χαρακτηρίζομαι "αντικοινωνικός".

Η ερώτηση "τι κάνεις;" είναι επιβεβλημένη από τους κανόνες του "καθωσπρεπισμού" και, με σιγουριά, δεν εξυπηρετεί ανάγκες κοινωνικότητας. Εξυπηρετεί την ανάγκη κάποιων να δείξουν κοινωνικοί ενώ, στην πραγματικότητα, δεν είναι, αφού κοινωνικός είναι εκείνος που ενδιαφέρεται ουσιαστικά για την κοινωνία και άρα για τον συνάνθρωπο κι όχι εκείνος που αραδιάζει, με κάθε ευκαιρία, μπαρούφες, κενές περιεχομένου, πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο επικοινωνεί. Εξυπηρετεί, επίσης, την ανάγκη του κάθε ανόητου να ξεφύγει από την αμηχανία που του προκαλεί το συναπάντημα με άλλους. Πιθανώς, σε μικρή ηλικία, έτρωγε κράξιμο, κάθε φορά που προτιμούσε τη σιωπή από την κενού περιεχομένου "επικοινωνία". "Ρώτα, βρε, τον μπατζανάκη μας, τι κάνει η κόρη του η Κατίνα", "Πες, βρε, στην κουμπάρα, τι σου έφερε ο Άγιος Βασίλης."...

Πριν μου αποδοθούν χαρακτηρισμοί (επειδή σας έφερα σε δύσκολη θέση), καλό είναι να σκεφτείτε πόσες ευχές δώσατε και πόσες ακόμη πρόκειται να δώσετε, ως το τέλος των γιορτινών ημερών, χωρίς, όμως, να τις εννοείτε πραγματικά. "Χρόνια Πολλά", "Καλά Χριστούγεννα", "Καλή Χρονιά", "Ευτυχισμένος ο καινούριος χρόνος", "Καλά Φώτα", "Να χαίρεσαι το όνομά σου", "Να χαίρεσαι την οικογένειά σου",... Πόσες από αυτές βγήκαν από τα βάθη της ψυχής σας και πόσες ήταν αποτέλεσμα διδαγμένων κανόνων στερεοτυπικής συμπεριφοράς; 

Κατασπατάληση ενέργειας και χρόνου.

Η ερώτηση "τι κάνεις" και η συζήτηση που ακολουθεί δείχνουν και προκαλούν τόσο ενδιαφέρον όσο και η συζήτηση για τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν, ή η γνωστοποίηση της καθημερινότητάς σας με φρικιαστικές λεπτομέρειες ("Σηκώθηκα, πλύθηκα, ντύθηκα, πήγα στον μανάβη και πήρα..., μετά πήγα στον φούρνο και αγόρασα..., ήθελα να πάω και στον χασάπη, για να πάρω... αλλά γινόταν της μουρλής και δεν μπορούσα να περιμένω...). 

Κάποτε, βέβαια, εκείνος που έχει τη φαεινή ιδέα να ρωτήσει "Τι κάνεις;" την πατάει άσχημα, αφού βρίσκεται στην ανάγκη να ακούσει μια μακρόσυρτη απάντηση, εξίσου ανόητη και βαρετή: "Καλά, εσείς πώς είστε; Η μάνα σου, ο πατέρας σου, τα παιδιά, η γιαγιά, ο παππούς; Χαιρετισμούς να τους δώσεις από..., ξέρουν αυτοί.". 

Μου φαινόταν εξαιρετικά γελοίο αλλά αρχίζω, πλέον, να εκτιμώ εκείνους που το έχουν απλοποιήσει το πράγμα, συμπυκνώνοντας το σύνολο των ευχών στα: "Χρόνια πολλά για όλες τις μέρες", όταν συναντιούνται με κάποιον στην αρχή της εορταστικής περιόδου και "Χρόνια πολλά από όλες τις μέρες", όταν θα συναντήσουν κάποιον στο τέλος των γιορτινών ημερών. Οι συγκεκριμένοι -έχουν την αίσθηση- ότι δείχνουν κοινωνικοί και "καθώς πρέπει", αλλά, τουλάχιστον, δεν το κουράζουν ιδιαίτερα. Και -αυτό κυρίως- δεν σπαταλούν τον χρόνο των συνομιλητών τους.

Η εποχή μας χρειάζεται απλότητα και οικονομία χρόνου, οπότε, την επόμενη φορά που θα συναντήσετε κάποιον, με τον οποίο δεν έχετε να πείτε και πολλά, να προτιμήσετε ένα γνέψιμο, ένα ανασήκωμα χεριού ή ένα χαμόγελο, πάντα από απόσταση. Δείχνουν σεβασμό, δεν είναι σπατάλη χρόνου και θα εκτιμηθούν. Παράλληλα -αν αυτό σας ενδιαφέρει- αποφεύγετε να σας χαρακτηρίσουν αντικοινωνικό. Παίζετε με τους κανόνες του "καθωσπρεπισμού" και διατηρείτε την ηρεμία σας.



Δεν υπάρχουν σχόλια: