Κυριακή 8 Μαρτίου 2009

"Συγγνώμη, αλλά θα γύριζε έτσι κι αλλιώς"!

Οι πρώην Βρετανοί τραπεζίτες περίλυποι ζητούσαν συγγνώμη για τις επιλογές τους που οδήγησαν σε φαλιμέντο τις εταιρείες την ευθύνη των οποίων είχαν αναλάβει. Σε ερώτηση, μάλιστα, ως προς την ετήσια αμοιβή τους, κάποιος δήλωσε ότι αυτή είχε φτάσει το 1,4 εκατομμύρια €!!! Με απλά λόγια ο τύπος πήρε κοντά 1,5 εκατομμύριο για να φαλιρίσει την τράπεζα στην οποία εργαζόταν. Καθόλου άσχημα! Ο άνθρωπος άλλωστε ζήτησε συγγνώμη! Η τηλεοπτική εικόνα μου έφερε στο μυαλό σκηνές παρόμοιας φαιδρότητας. Πολιτικοί να ζητούν, κάθε τόσο, συγγνώμη για βλαμμένες ενέργειές τους που μας οδηγούν από το κακό στο χειρότερο. Ο Κλίντον να ζητάει συγγνώμη από τους Έλληνες για το ρόλο των Αμερικανών στη δικτατορία. Η Καθολική Εκκλησία να ζητάει συγγνώμη για τα συγχωροχάρτια που μοίραζε αφειδώς πουλώντας πανάκριβα ελπίδα στον κάθε πικραμένο ή για τις βιαιότητες και τις λεηλασίες των Σταυροφόρων. Η ίδια -το έβγαλε από τα μάτια η αθεόφοβη- να ζητάει, με καθυστέρηση τριών αιώνων, συγγνώμη από το Γαλιλαίο, τον οποίο είχε καταδικάσει, εξαιτίας της «αιρετικής» θέσης του ότι η Γη γυρίζει! Αλλά και πιο καθημερινές σκηνές όπως ο τύπος που ζητάει συγγνώμη επειδή σου λιάνισε το μικρό δαχτυλάκι στην προσπάθειά του να σου πάρει τη σειρά με βιαιότητα χοντροβούβαλου.
Ε και; Τι έγινε που όλοι αυτοί και ακόμα περισσότεροι ζητούν συγγνώμη καθημερινά για σημαντικά και ασήμαντα; Διορθώνεται κάτι; Σιγά μη διορθώνεται! Η κρίση παραμένει τόσο κρίση όσο και πριν τη συγγνώμη των τραπεζιτών. Τα αδιέξοδα της πολιτικής παραμένουν τόσο αδιέξοδα όσο και πριν τη συγγνώμη των πολιτικών. Ο πόνος στο μικρό δαχτυλάκι παραμένει τόσο οξύς και οδυνηρός όσο και πριν τη συγγνώμη του χοντράνθρωπου που τον προκάλεσε. Όσο για τη Γη; Αυτή συνεχίζει να γυρίζει με το ρυθμό που το έκανε και πριν τη συγγνώμη της Καθολικής Εκκλησίας. Ούτε πιο γρήγορα ούτε πιο αργά ούτε πιο κυκλικά ούτε πιο χαρωπά. Με πολύ απλά λόγια, η συγγνώμη δε διορθώνει το παραμικρό!
Κι επειδή ακριβώς δε διορθώνει το παραμικρό, δε θα έπρεπε να υπάρχει. Αφού όμως υπάρχει, πρέπει να καταργηθεί, να αφαιρεθεί από τα λεξικά και η χρήση της να απαγορευτεί με ποινή θανάτου! Ο χρήστης της μάλιστα θα έπρεπε να στέλνεται πάραυτα στο πυρ το εξώτερον, αφού βέβαια η ανθρωπότητα του ζητάει … συγγνώμη! Μόνη εξαίρεση στη χρήση της έννοιας να αποτελέσει η διάθεση ευγένειας του στιλ: «Συγγνώμη Madame, μπορώ να περάσω;» που χρησιμοποιείται όταν μια Madame με περιφέρεια που θυμίζει σε όλα της το «Ελευθέριος Βενιζέλος» έχει μπαστακωθεί στο χειρότερο σημείο που θα μπορούσε να το κάνει εμποδίζοντας την απρόσκοπτη μετακίνηση ατόμων και διακίνηση αγαθών.
Η συγγνώμη πρέπει να αφανιστεί και είμαι οριζόντιος (δηλαδή ξαπλωμένος, που είναι πιο ξεκούραστο από το να είμαι κάθετος, δηλαδή κουραστικά όρθιος) σ’ αυτό. Και πρέπει να εξαϋλωθεί όχι μόνο γιατί δεν προσφέρει τίποτα θετικό αλλά και γιατί ευθύνεται για πολύ σοβαρά προβλήματα. Η συγγνώμη μας καθιστά μάλλον πιο ανόητους, σίγουρα πιο ανεύθυνους και με βεβαιότητα πιο ανυπόληπτους. Η συγγνώμη, βέβαια, από μόνη της δεν το κάνει αυτό αλλά η δυνατότητά μας να τη χρησιμοποιούμε το κάνει και το παρακάνει. «Θα την κάνω τη βλακεία» σκέφτεται κάποιος «και μετά ζητάω μια συγγνώμη και όλα μερέντα και σάμαλι». Ούτε προβληματισμός ούτε και ευθύνη.
Αν, όμως, δεν υπήρχε; Τότε όλα θα ήταν απερίγραπτα καλύτερα. Ο καθένας θα ήταν αναγκασμένος να σκέφτεται περισσότερο, πιο λογικά και πιο σφαιρικά, πριν από οποιαδήποτε ενέργεια. Κάτι τέτοιο θα τόνωνε την ανθρώπινη ευφυΐα, θα καθιστούσε πιο προσεκτικό και σοφό το ανθρώπινο είδος. Θα αποκτούσαμε έτσι καλύτερους και πιο ακίνδυνους πολιτικούς, θα είχαμε καλύτερες σχέσεις, θα περιορίζαμε τα λάθη και τις επιβαρύνσεις απέναντι στους άλλους αλλά και στον εαυτό μας. Δε μου το βγάζετε από το μυαλό ότι ένας κόσμος χωρίς συγγνώμη θα ήταν ένας πραγματικά καλύτερος κόσμος και σίγουρα πιο ανθρώπινος.
Βρίσκω την απαίτηση συγγνώμης οδυνηρά βαρετή. Εμπεριέχει κάτι ύπουλο, απλοϊκό και εξαιρετικά επιφανειακό. Σε καμιά περίπτωση μεταμέλεια. Αυτή (η μεταμέλεια) μπορεί να εκφραστεί με ενέργειες και συμπεριφορές και αυτό προϋποθέτει συνδυασμό αρχοντιάς, φιλότιμου, λεβεντιάς και αυτοεκτίμησης. Άνθρωποι με τέτοια χαρακτηριστικά είναι έτοιμοι να λουστούν την ντροπή στα μούτρα τους αναλύοντας τα λάθη τους, αιτιολογώντας τις επιλογές τους και αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους. Το «περασμένα ξεχασμένα» δε λέει και πολλά. Για την ακρίβεια δε λέει τίποτα! Άρα είναι μουγκό. Και όλα αυτά τα γράφω με πλήρη συνείδηση και τελείως ανερυθρίαστα.
Και χωρίς τη συγγνώμη θα μπορούσαμε να ζήσουμε και άρα δε θα μας έλειπε. Εκείνο που λείπει και μάλλον θα συνεχίσει να το κάνει (δηλαδή να λείπει) είναι η πραγματική προσπάθεια διόρθωσης καταστάσεων που προκλήθηκαν εξαιτίας άγνοιας, αμέλειας ή, ακόμα χειρότερα, σκοπιμότητας. Αυτό μας λείπει! Άλλωστε ακόμα και το γεγονός ότι ολόκληρη Καθολική Εκκλησία εγκατάλειψε το πείσμα της κι αποφάσισε να ρίξει τα μούτρα της, δεν πρόσφερε το παραμικρό στον πολιτισμό, στην επιστήμη και στο Σύμπαν ολόκληρο. «Συγγνώμη» κιόλας, αλλά η Γη θα συνέχιζε να γυρίζει και χωρίς τη συμφωνία των Καθολικών.

8 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ κε Ζάχο...
Σας εκτιμώ πάρα πολύ και θεωρώ ότι είστε από τα λίγα σκεπτόμενα άτομα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας, αλλά ειλικρινά αυτό το άρθρο σας με απογοήτευσε σφόδρα! ναι, σαφώς και οι σημερινοί πολιτικοί δεν είναι παρά ένα μάτσο ανεγκέφαλοι που ζητούν συγγνώμη κατά την προεκλογική περίοδο και με έναν μαγικό τρόπο μας πείθουν να τους ψηφίσουμε για να μας καταβαραθρώσουν για ακόμα μία χρονιά. Φυσικά και ο έλληνας πολίτης απογοητεύεται περισσότερο μέρα με τη μέρα και βυθίζεται όλο και πιο πολύ σε πολιτικό λήθαργο, καθώς αποδιώχνει από κοντά του κάθε τι που έχει να κάνει με πολιτικούς που μοιράζουν φρούδες ελπίδες. Και για να μην τα πολυλογώ, είμαι από τους φανατικούς της λαϊκής ρήσης "από τότε που βγήκε το συγγνώμη χάθηκε το φιλότιμο". κι ωστόσο, παρ' ότι το συγγνώμη στις μέρες μας κατέληξε να είναι μία κοινότυπη, δίχως νόημα κουβέντα, δεν παύει να είναι μία από τις ωραιότερες λέξεις της ελληνικής γλώσσας. Συγχωρώ, δηλαδή συν+χωρώ... Μεθερμηνευόμενον, επιτρέπω στον άλλο να μοιραστεί τον ίδιο χώρω μαζί μου, του αφήνω χώρω κοντά μου, στην καθημερινότητα της υπάρξεώς μου. Και το γεγονός ότι οι άνθρωποι και τα πολιτικά συστήματα σήμερα είναι τόσο αμόρφωτοι ώστε να χρησιμοποιούν τη λέξη ως λύση σε όλα τα προβλήματα που άθελα ή ηθελημένα δημιουργούν, δεν σημαίνει ότι αυτή η λάξη θα έπρεπε να καταργηθεί από τα λεξικά μας σαν τα βιβλία που κάποια καθεστώτα καταδίκασαν εις την πυρά, μήπως και γλιτώσουν τις ευθύνες της αλήθεια που διακήρρυταν. (Συγγνώμη για τον μακροπερίοδο λόγο) Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι "η αξία κάθε αντικειμένου έγκειται στην χρήση του". Η λανθασμένη χρήση ενός εργαλείου, δεν εκμηδενίζει την αξία του ή την χρησιμότητά του. Απλά διακηρρύτει την ηλιθιότητα του χρήστη του...

Σωτήρης Π. Ζάχος είπε...

Ανώνυμος είπε...
"θεωρώ ότι είστε από τα λίγα σκεπτόμενα άτομα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας, αλλά ειλικρινά αυτό το άρθρο σας με απογοήτευσε σφόδρα".

Ανώνυμε, σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια! Μάλλον όμως δεν έχεις διαβάσει την προηγούμενη ανάρτηση και το πόσο άσχημα αισθάνομαι απέναντι σε τέτοια. Ντρέπομαι και κοκκινίζω και αισθάνομαι πολύ χάλια.

Συγγνώμη (αντίφαση στο περιεχόμενο της ανάρτησης) αν σε απογοήτευσα. Κάποιες φορές η υπερβολή μου αρέσει ως παιχνίδι και μια τέτοια ήταν και η συγκεκριμένη περί κατάργησης της λέξης. Το πρότεινα γιατί δεν υπάρχει καμιά περίπτωση να συμβεί. Η "συγγνώμη" που πηγάζει από την ψυχή ενός ατόμου είναι πράγματι κάτι υπέροχο και ανθρώπινο. Πάντως από το να ακούω "συγγνώμη" θα επιμείνω να προτιμώ τις πράξεις και την αιτιολόγηση του λάθους.

Ανώνυμος είπε...

Εχω διαβάσει όλες τις προηγούμενες αναρτήσεις σας κε Ζάχο. Αλλά όσοι με ξέρουν γνωρίζουν ότι όταν λέω καλά λόγια για κάποιον (παρ' ότι σπάνια), τα αξίζει πραγματικά. Περιττό λοιπόν να κοκκινίζετε, η άποψή μου έχει διαμορφωθεί εδώ και καιρό και δύσκολα θα αλλάξει. Δεν χρειάζεται να δημοσιεύσετε αυτή την ανάρτηση. Κατάλαβα την υπερβολή στο άρθρο σας, μάλλον ήθελα απλώς να τονίσω την σημαντικότητα της λέξης... Συνεχίστε να μοιράζεστε τις σκέψεις σας μέσα από το blog. Και μακάρι να διαβάζονται και από ανθρώπους που πραγματικά τους αφορούν και όχι απλά από μαθητές σας...!

Σωτήρης Π. Ζάχος είπε...

Αγαπητέ Ανώνυμε,
Αν συνεχίσεις έτσι, οι γύρω μου θα πιστέψουν ότι μεταλλάσσομαι σε Ερυθρόδερμο!
Έπρεπε να δημοσιεύσω το σχόλιό σου για να κάνω ορισμένες παρατηρήσεις.
1) Παρότι αδυνατώ να διαχειριστώ τα καλά λόγια των άλλων, θα ήταν τεράστιο ψέμα να ισχυριστώ ότι δε μου αρέσει να ακούω θετικά σχόλια ιδίως για πράγματα για τα οποία νιώθω περήφανος. Ένα από αυτά είναι το συγκεκριμένο blog.
2) Νομίζω ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό μαθητών μου ασχολείται με το συγκεκριμένο blog και τις αναρτήσεις του. Αρκετοί μάλλον δεν έχουν ιδέα γι αυτό.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους συνεργάτες μου.
Μαθητές και συνεργάτες μάλλον θεωρούν πολύ δεδομένες τις θέσεις μου.
3) Οι άνθρωποι τους οποίους θα αφορούσαν πραγματικά κάποιες σκέψεις μου ανήκουν στην κατηγορία εκείνων που δε διαβάζουν τίποτα και ποτέ, οπότε η ελπίδα σου -λυπάμαι- δε θα βρει ανταπόκριση.
4) Όταν θέλεις να δηλώσεις "μόνο", όπως στη φράση "και όχι απλά από μαθητές σας...!" να προτιμάς τη χρήση του "απλώς". Το "απλά" δηλώνει "με εύκολο τρόπο" ή "με απλά λόγια". Συγγνώμη για την παρατήρηση αλλά η δουλειά μου μου έχει δημιουργήσει τέτοια ... κολλήματα.

Ανώνυμος είπε...

Σωτήρη τι χαμπάρια!?

Συγνώμη (τι είναι αυτό το συγγνώμη που κότσαρες στον τίτλο σου;) που χάθηκα, άλλα όπως κατάλαβες σε διάβαζα, αλλά απλά (χε χε είδα το προηγούμενό σου σχόλιο) δεν έκανα τον κόπο να σχολιάσω. Όπως γνωρίζεις (ελπίζω να θυμάσαι) είμαι από τα άτομα που όταν κάτι το απολαμβάνω το απολαμβάνω χωρίς φωνές οι σχόλια.
Όσο αφορά το άθρο σου, δεν θα σχολιάσω τίποτα, απλά θα παραθέσω το γνωστό: "από τότε που βγήκε η συγνώμη χάθηκε το φιλότιμο και η τσίπα από προσώπου γης"

Με εκτίμηση
Στέλιος Ορφανάκης

Κομπιναδόρος είπε...

@ “Οι άνθρωποι τους οποίους θα αφορούσαν πραγματικά κάποιες σκέψεις μου ανήκουν στην κατηγορία εκείνων που δε διαβάζουν τίποτα και ποτέ, οπότε η ελπίδα σου -λυπάμαι- δε θα βρει ανταπόκριση.”


1ον λέτε κι άμα διάβαζαν θα άλλαζε τίποτα? Εσείς μου το μάθατε σε σχόλιο προηγούμενης ανάρτησης ότι τον βλάκα δεν μπορείς να τον κάνεις να καταλάβει ότι είναι βλάκας. Οπότε…

2ον μερικοί διαβάζουν………αθλητικές εφημερίδες :P

η/γ για το 2ο σχόλιο διατηρώ τις επιφυλάξεις μου!

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητε κυριε ζαχο..
συμφωνω απολυτα με το αρθρο σασ..
αλλα πλεον..εχω απογοητευτει..
πωσ μπορει ο κοσμοσ μασ να γινει καλυτερος..
αφου δεν προσπαθει κανεις...

Σωτήρης Π. Ζάχος είπε...

Η απογοήτευση σημαίνει και εγκατάλειψη, άρα είναι κακό πράγμα. Η απογοήτευση προέρχεται από τη διάψευση στόχων ή ονείρων, οπότε το λογικό είναι να θέτουμε εφικτούς στόχους. Για παράδειγμα εφικτό θα ήταν ο καθένας, στην προσπάθεια να βελτιώσει τον κόσμο, να ξεκινήσει από τη βελτίωση του εαυτού του και ίσως (πολύ ίσως όμως) τους γύρω του.
Δες προηγούμενη ανάρτηση:"Ποια Επανάσταση Χρειαζόμαστε"