Ελβετία, μια χώρα για να ζεις

Η σημαία βρίσκεται παντού

Η προσαρμογή μετά από ένα ταξίδι αναψυχής είναι πάντα μια δύσκολη υπόθεση. Η προσαρμογή μετά από ένα ταξίδι στην Ελβετία είναι ακόμη πιο δύσκολη, αφού πρόκειται για μετάβαση σε ένα παράλληλο σύμπαν.

Ως χώρα είναι μοναδικά μαγική. Τουλάχιστον από τις, μέχρι στιγμής, ταξιδιωτικές εμπειρίες μου έχω αρκετούς λόγους να το πιστεύω. Ομορφιά, τάξη, ησυχία, ήρεμοι ρυθμοί, ασφάλεια, υψηλό βιοτικό επίπεδο, περιγράφουν, σε μεγάλο βαθμό, την ελβετική καθημερινότητα τόσο των κατοίκων της (πόσο τους ζηλεύω) όσο και των επισκεπτών της.

Η Ελβετία συνοδεύεται από έναν μύθο. Πολλοί πιστεύουν ότι πρόκειται για μια πανάκριβη

Η άνεση δεν κρύβεται

χώρα. Ισχύει αλλά με προϋποθέσεις. Είναι πανάκριβη για τους τουρίστες και ειδικά για εκείνους που προέρχονται από χώρες όπως... η Ελλάδα. Αν, όμως, συγκρίνει κανείς τις τιμές της με τις αντίστοιχες αμοιβές εκείνων που εργάζονται εκεί, τότε, με βεβαιότητα, θα αναθεωρήσει. Η αναλογία -τιμών και αμοιβών- οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια χώρα που επιτρέπει την άνετη ζωή και ταυτόχρονα την αποταμίευση χωρίς στερήσεις, όπως μας διαβεβαίωσε ο Χρήστος, ένας από τους πολλούς Έλληνες μετανάστες που συναντήσαμε. "Η σύντροφός μου κι εγώ, αγοράσαμε καλά αυτοκίνητα, κάνουμε τρεις φορές τον χρόνο διακοπές, διασκεδάζουμε και, παράλληλα, αποταμιεύουμε", μας είπε.

Ο Χρήστος δεν ήταν ο μόνος Έλληνας που συναντήσαμε. Σε αρκετά καφέ ή εστιατόρια, όταν λέγαμε ότι είμαστε από την Ελλάδα, καλούσαν κάποιον συμπατριώτη μας να μας εξυπηρετήσει και, μάλλον, να μας κάνει να αισθανθούμε πιο άνετα. Η ελληνική παροικία

στην Ελβετία μετράει αρκετές χιλιάδες ανθρώπους κάθε ηλικίας. Υπάρχουν νέοι που παρακολουθούν μεταπτυχιακά, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που εργάζονται ως στελέχη επιχειρήσεων, έχουν δικές τους επιχειρήσεις ή δουλεύουν στο σέρβις καταστημάτων διασκέδασης ή εστίασης.

Λουκέρνη

Η αίσθηση που αποκομίζει ο επισκέπτης από τις πρώτες ήδη εμπειρίες είναι ότι πρόκειται για μια χώρα φτιαγμένη για τους κατοίκους της, την ηρεμία και την ασφάλειά τους. Οι διαβάσεις πεζών είναι πράγματι "διαβάσεις πεζών". Οι οδηγοί εκνευρίζονται όχι όταν βλέπουν πεζό να διασχίζει τον δρόμο (πάντα μέσω διάβασης) αλλά όταν βλέπουν πεζό να διστάζει να τον διασχίσει αφήνοντας προτεραιότητα στα αυτοκίνητα!!! Εξίσου ασφαλείς και άνετοι αισθάνονται οι ποδηλάτες αλλά και όσοι (πάρα πολλοί) χρησιμοποιούν ηλεκτρικά πατίνια, τα οποία διατίθενται για ενοικίαση σε κάθε σημείο των πόλεων και φαντάζομαι κανείς δεν διανοείται να τα βυθίσει στην παραπλήσια λίμνη ή το ποτάμι...

Κάτοικοι και επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να μετακινηθούν με άνεση και ακρίβεια, τόσο μέσα στις πόλεις όσο και έξω από αυτές, χρησιμοποιώντας το τεράστιο δίκτυο μέσων σταθερής τροχιάς ή λεωφορείων, τα οποία λειτουργούν σαν καλοκουρδισμένα και πολύ καθαρά ρολόγια, για την ποιότητα των οποίων, άλλωστε, οι Ελβετοί φημίζονται.

Στον δρόμο για το Ιντερλάκεν

Στο γερμανόφωνο, βόρειο, τμήμα της χώρας -φαντάζομαι ότι και στις υπόλοιπες περιοχές ισχύουν παρόμοιες συνθήκες- κάθε διαδρομή είναι μια αποκάλυψη. Δρόμοι τέλεια συντηρημένοι σαν από βελούδο, ποδηλατόδρομοι ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες και ορεινές περιοχές. Πάρκινγκ για αυτοκίνητα ακόμη και στα πιο μικρά χωρία. Εννοείται ότι η στάθμευση εκτός των ορισμένων περιοχών πρέπει να αποτελεί άγνωστη εικόνα στην Ελβετία. Και εννοείται ότι δεν υφίσταται δωρεάν πάρκινγκ  π ο υ θ ε ν ά. Τα πάντα πληρώνονται. Όπως και τα γούστα άλλωστε. Σκουπίδια, επίσης, πουθενά. Μαγευτικά τοπία, ατελείωτο πράσινο, χωριουδάκια βγαλμένα από τα πιο όμορφα παραμύθια, χιονισμένα βουνά, ποτάμια και παντού, μα παντού, λίμνες να ξεφυτρώνουν εκεί που δεν τις περιμένεις.

Η ομορφιά βρίσκεται παντού

Μπαίνοντας στο Ελβετικό Εθνικό Μουσείο διάβασα ότι: "Επειδή η Ελβετία αποτελεί μια άγονη, ορεινή χώρα, οι κάτοικοί της αναγκάστηκαν να στραφούν στην καινοτομία". Η αλήθεια είναι ότι όπου κι αν πήγαμε δεν αντιληφθήκαμε ότι η χώρα είναι άγονη. Κάθε εκατοστό έχει αξιοποιηθεί στο έπακρο για καλλιέργειες, βοσκοτόπια, εργοστάσια, τουριστικές υποδομές και φυσικά, καταστήματα που εμπορεύονται σοκολάτες και μοιάζουν με κοσμηματοπωλεία (και οι τιμές τους επίσης).

Για τους Ελβετούς η επαφή με τη φύση και η άθληση αποτελούν προτεραιότητα. Ίσως αυτό εξηγεί, ως έναν βαθμό, τους ελάχιστους θανάτους από covid. Η εικόνα ανθρώπων, κάθε ηλικίας, να περπατούν, να κάνουν ποδήλατο, να αθλούνται στα δάση, στις όχθες των λιμνών και των ποταμών είναι συνηθισμένη και καθημερινή. Δεν συζητάμε για το τι συμβαίνει τα Σαββατοκύριακα, στη διάρκεια των οποίων οι κάτοικοι εγκαταλείποντας τις πόλεις ξεχύνονται σε όρη και λαγκάδια. Ακόμη και μια βροχερή μέρα η άθληση δεν αναβάλλεται.

Stein am Rhein

Η ομορφιά βρίσκεται παντού και όχι αποκλειστικά στο φυσικό τοπίο. Καλοδιατηρημένα μεσαιωνικά χωριά, οργανωμένες και πλήρως αξιοποιημένες παλιές πόλεις, κτήρια περιποιημένα, μουσεία με εκθέματα για κάθε αισθητική και ενδιαφέρον περιμένουν τους επισκέπτες, ντόπιους και ξένους, να τα απολαύσουν. Εννοείται ότι από ένα ταξίδι στην Ελβετία δεν πρέπει να λείψει μια επίσκεψη στο εντυπωσιακό, από κάθε άποψη, Μουσείο Τέχνης της Ζυρίχης (Kunsthaus Zurich).

Kunsthaus Zurich

Θα αναρωτιέται κάποιος αν η συγκεκριμένη χώρα έχει κάτι αρνητικό. Έχει αλλά όχι για τους επισκέπτες της ή τους μετανάστες. "Οι Ελβετοί δεν διαθέτουν κοινωνικές δεξιότητες" μου μεταφέρουν δικοί μου άνθρωποι που ζουν στην Ελβετία. Κακό (ή καλό) του κεφαλιού τους. Έτσι έμαθαν, έτσι πορεύονται. Αυτό, όμως, δεν επηρεάζει τους "ξένους" κατοίκους, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν τις κοινωνικές δεξιότητές τους μεταξύ τους. Παρέες Ελλήνων, Ιταλών, Ισπανών... συναντιούνται στα καφέ, τα μπαρ, τα πάρκα, τις πλατείες και συζητούν, ξεφαντώνουν, πίνουν, διασκεδάζουν, ερωτεύονται. 

Ως πολυπολιτισμική κοινωνία η Ελβετία τα έχει όλα και δίνει ευκαιρίες για έκφραση αλλά και οργάνωση του τρόπου ζωής που ο καθένας επιθυμεί. Μια κοινωνία πρότυπο, η οποία θα έπρεπε να αποτελεί σημείο αναφοράς για κάθε κράτος που στοχεύει στην εξέλιξή του, τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των κατοίκων του, την αρμονική συνύπαρξη, την ασφάλεια, τον σεβασμό των δικαιωμάτων, την ελευθερία, την τάξη, την ηρεμία.

Μια χώρα τόσο γλυκιά!

Μια χώρα όνειρο, 

μια χώρα για να ζεις!!!

Ζυρίχη

Ζυρίχη

Βέρνη

Η κακιά η προίκα

Η ένταση της πρόσφατης πανδημίας έχει κοπάσει. Για κάποιους είναι σαν να μην τη ζήσαμε ποτέ. Ήθελαν τη ζωή τους πίσω και μάλλον την πήραν. Πιθανώς τώρα δεν ξέρουν τι να την κάνουν αλλά δικό τους θέμα. Τα περιοριστικά μέτρα αίρονται το ένα μετά το άλλο. Οι ελευθερίες επανέρχονται και όλα βαδίζουν προς το καλύτερο.

Όλα; 

Μάλλον όχι.

Η κατάσταση που ζήσαμε (τη ζούμε ακόμη κι ας μη θέλουμε να το σκεφτόμαστε) άφησε πίσω της μια κακιά, μα πάρα πολύ κακιά προίκα. Άφησε πίσω της συντρίμμια, αρρωστημένους και αγρίμια, σύμφωνα και με το λαϊκό άσμα. Ελάχιστοι, όμως, ασχολούνται και με τα συντρίμμια και με τους αρρωστημένους και με τα αγρίμια.

Θα περάσει καιρός ώστε να κινητοποιηθούμε απέναντι στα προβλήματα μιας γενιάς που αυτή τη στιγμή κάθεται στα θρανία με χίλια δυο προβλήματα. Όταν αποφασιστεί η όποια κίνηση, θα είναι αργά και κάθε επανόρθωση αδύνατη.

Παιδιά με έντονες ανασφάλειες, που αδυνατούν να συγκεντρωθούν, να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους, να οργανωθούν, που θέλουν χωρίς να προσπαθούν, είναι η εικόνα που αντικρίζουν και η πραγματικότητα που βιώνουν εκπαιδευτικοί κάθε βαθμίδας.

Να μην πιέσουμε τα παιδιά, να μην τους χαλάσουμε χατίρι, να μην απαιτούμε από αυτά, να μην τα φέρνουμε αντιμέτωπα με τις ευθύνες τους, να μην επισημαίνουμε τις αδυναμίες τους.

Και απέναντι στην κατάσταση αυτή, γονείς ανήμποροι να παρέμβουν έστω και ελάχιστα, παραδομένοι στη μοίρα, το τυχαίο, το "έχει ο Θεός". Πιθανώς, βέβαια, αγνοούν ποιος Θεός έχει αλλά είναι καταπραϋντικό να αφήνεσαι στο "γραφτό να γίνει".

Ίσως η αδυναμία τους να είναι μια προσπάθεια εξισορρόπησης της δικής τους ανάγκης να βρουν ξανά τη ζωή τους, της δικής τους διάθεσης να ξεφύγουν από τα τραύματα που επέφερε ο εγκλεισμός, ο φόβος, ο θάνατος οικείων ανθρώπων, η αγωνία για το άμεσο αλλά και το πιο μακρινό αύριο. Και στην προσπάθειά τους αυτή αφήνουν τα παιδιά τους χωρίς έλεγχο, χωρίς καθοδήγηση, χωρίς δομή και την παραμικρή στήριξη. Θύματα του αυθορμητισμού της ηλικίας.

Και τα παιδιά το αντιλαμβάνονται αυτό. Και το εκμεταλλεύονται ασύδοτα. Και γίνονται όλο και πιο χειριστικά. Προβάλλουν την κατάσταση που βίωσαν ως αιτία για την αδράνειά τους, για την αδιαφορία τους απέναντι στις υποχρεώσεις τους, για να δικαιολογήσουν τις ατελείωτες ώρες ενασχόλησης με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα βιντεοπαιχνίδια, για την απόκτηση μεγαλύτερης ελευθερίας στη διασκέδαση. Και οδηγούνται στην ανεξέλεγκτη σπατάλη του χρόνου αλλά, δυστυχώς, και των καλύτερων χρόνων τους. Θύματα, γονείς και παιδιά, μιας αντίληψης που έχει ταυτίσει τη χαρά με τη διασκέδαση, την καλοπέραση, την αδράνεια.

Οι ειδικοί κραυγάζουν ότι όλο αυτό είναι ένα τεράστιο λάθος, ότι μακροπρόθεσμα θα επιφέρει πιο δραματικές συνέπειες αλλά ποιος τους ακούει αυτούς; Άλλωστε ισχύει και εδώ το "Ένας ξένος θα μου πει τι να κάνω με το δικό μου παιδί; Τι ξέρει αυτός ο... ειδικός;".

Εντάξει, αλλά ο χρόνος περνάει και χάνεται. Ωραία η εφηβεία αλλά κρατάει λίγο και μετά ανοίγεται μια ολόκληρη ζωή, η οποία, συνήθως, κρατάει πολύ. Και η εφηβεία μπορεί να είναι διάστημα συνυφασμένο με τη διασκέδαση, την καλοπέραση, τις σχέσεις, τα ξενύχτια... αλλά χωράει κι άλλα. Πρέπει να χωράει. Είναι η περίοδος που χτίζεται η προσωπικότητα, είναι χρόνος για απόκτηση εφοδίων αναγκαίων για τη μεγάλη ζωή που ακολουθεί. Κι αν κάποιος αδιαφορήσει γι αυτά, τότε θα πρέπει να είναι έτοιμος για ό,τι ακολουθήσει. Κι αυτό που θα ακολουθήσει θα είναι αποτυχίες, συμβιβασμοί, αποδοχή της μετριότητας, απανωτές διαψεύσεις, απόγνωση.

Κι από την άλλη, αρκετοί εκπαιδευτικοί παλεύουν, αγωνίζονται αλλά το κάνουν ερασιτεχνικά. Δεν διαθέτουν άλλωστε τα εφόδια, ώστε να αντιμετωπίσουν συνολικά την πρωτόγνωρη και γι αυτούς πραγματικότητα. Ιδίως όταν καλούνται να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τις παραξενιές, την τεμπελιά, την αδιαφορία και τα παράπονα των παιδιών αλλά και εκείνα των γονιών, οι οποίοι -απόλυτοι σύμμαχοι των παιδιών τους εδώ- απαιτούν υψηλές επιδόσεις αλλά με ελάχιστη προσπάθεια. Απαιτούν καλή προετοιμασία για τις εξετάσεις αλλά χωρίς οι ίδιοι (πρωτίστως οι ίδιοι) και τα παιδιά τους να στερηθούν το παραμικρό. Απαιτούν μεγάλες επιτυχίες αλλά με μικρό κόπο.

Πολλοί πιστεύουν ότι αφήσαμε πίσω μας τα δύσκολα. Καλά είναι να το ξανασκεφτούν.

Συγγνώμη Καρίνα αλλά είναι Σαββατόβραδο

«Δεν ζούμε, αλλά επιβιώνουμε. Δεν υπάρχει νερό, αέριο, θέρμανση, ηλεκτρικό - Τρομερές εκρήξεις. Σπίτια καίγονται, τανκς στους δρόμους. Δεν ξέρω αν οι φίλοι μου είναι ζωντανοί. Θα επιζήσω; Ολόκληρο το υπόγειο τρέμει - Είμαι κουρασμένη. Συνεχείς βομβαρδισμοί νύχτα και μέρα. Νιώθω τρομαγμένη, μονάχη και θλιμμένη. Θέλω να φύγω μακριά, πολύ μακριά. Δεν κοιμάμαι πια τα βράδια».

Καρίνα Ιβαστσένκο, δεκατεσσάρων χρόνων, Ουκρανία.

Η μικρή από την Ουκρανία αναρωτιέται αν είναι ζωντανοί οι φίλοι της, αν η ίδια θα τα καταφέρει, αν θα επιζήσει.

Ναι, αλλά ελάχιστα μας ενδιαφέρει αυτό. Μπορούμε να το προσπερνάμε αδιάφορα. Και το κάνουμε.

Το ενδιαφέρον μας είναι αλλού στραμμένο. Σε πιο… ριάλιτι καταστάσεις.

Έχουμε άλλο αντικείμενο συζήτησης.

Εμείς ασχολούμαστε με σύγχρονες Μήδειες θέλοντας να μάθουμε κάθε λεπτομέρεια. Να ρουφήξουμε αχόρταγα κάθε πληροφορία.

Άλλωστε είναι Σαββατόβραδο. Αφορμή για διασκέδαση και οι παρέες χρειάζονται υλικό για συζήτηση. Και τι να σου κάνει ένας πόλεμος. Τι να πεις για την Καρίνα και τις χιλιάδες Καρίνες που κρύβονται τρομαγμένες σε υπόγεια περιμένοντας τον επόμενο βομβαρδισμό, μην γνωρίζοντας αν υπάρχει αύριο γι αυτές.

Δεν είναι αντικείμενο συζήτησης αυτό για την έξοδο του Σαββατόβραδου. Μόνο στενοχώρια μπορεί να προκαλέσει. Κι «εμείς βγήκαμε για να χαλαρώσουμε λίγο, βρε παιδί μου. Βγήκαμε για να τα πούμε σαν άνθρωποι, όχι για να μαυρίσει η ψυχή μας».

Οπότε και θα μείνουμε σε πιο ελαφρολαϊκά ζητήματα που θα μας κάνουν να αισθανθούμε καλύτερα.

Μπορεί, όμως, ο θάνατος τριών παιδιών και ίσως μιας… σπιτονοικοκυράς να βοηθά κάποιους να αισθανθούν καλύτερα;

Από πολλές πλευρές, ναι.

Είναι θέμα εύκολα κατανοητό από τον καθένα. Δεν απαιτεί ιδιαίτερη αντιληπτική ικανότητα. Και η πιο ηλίθια αμοιβάδα το κατανοεί, έστω μέσες άκρες. «Κάποια κατηγορείται για τον θάνατο των παιδιών της». Τέλος.

Είναι θέμα βολικό και, εντέλει, απολύτως δημοκρατικό. Ο καθένας μπορεί να συμμετέχει στις βλακώδεις αναλύσεις, να πει κάτι, να προσθέσει λεπτομέρειες είτε αυτές ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα είτε όχι.

Είναι γεγονός εθιστικό. Λειτουργεί όπως και τα ριάλιτι. Δεν έχουν να πουν και να προσφέρουν το παραμικρό αλλά προβάλλονται σε διάρκεια κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον των αμοιβάδων για το «τίποτε» επί εβδομάδες ή και μήνες.

Είναι πράξη σοκαριστική και συγκινησιακά φορτισμένη. Κινείται έξω από τα αποδεκτά ηθικά όρια καταλύοντας έννοιες ιερές. «Μάνα, οικογένεια, παιδιά». Αυτό δίνει την αίσθηση της ύπαρξης σε άτομα χωρίς λογική. Νιώθουν ότι υπάρχουν αποκλειστικά μέσω του συναισθήματος.

Λειτουργεί τονωτικά. Καταδικάζοντας τη γυναίκα που κατηγορείται, νιώθουμε καλύτερα. «Τι καλοί γονείς που είμαστε εμείς; Μπορεί να δημιουργήσαμε δυσλειτουργικά παιδιά αλλά τουλάχιστον δεν τα σκοτώσαμε κιόλας, βρε αδερφέ».

Καρίνα, έχουμε προτεραιότητες εμείς και δυστυχώς εσύ και οι συνομήλικοι φίλοι σου, ο λαός σου, δεν ανήκετε σε αυτές.

Συγγνώμη, Καρίνα, αλλά είναι και Σαββατόβραδο. Καταλαβαίνεις.