τότε δεν τρέχεις αρκετά γρήγορα.»
Mario Andretti
Ο M. Andretti υπήρξε οδηγός αγώνων Formula 1, IndyCar, Sportscar
και NASCAR. Άρα ο τύπος γνωρίζει καλά από ταχύτητα. Βέβαια, θα πει κάποιος, γνωρίζει
από ταχύτητα ως οδηγός αγωνιστικών αυτοκινήτων, οπότε τα λόγια του αναφέρονται σε
εκείνους που ενδιαφέρονται για σταδιοδρομία στον συγκεκριμένο χώρο.
Θα μπορούσαν να έχουν δίκιο αλλά δυστυχώς
δεν έχουν. Τα λόγια του θα έπρεπε να έχουν απασχολήσει όλους, οδηγούς και μη.
Το ζούμε τις τελευταίες δεκαετίες σε πολλά επίπεδα. Κι ενώ έχει γίνει σλόγκαν η
φράση «ζούμε στην εποχή της ταχύτητας», ελάχιστοι -και πάλι σε κάθε επίπεδο- το
αντιλαμβάνονται, το αξιοποιούν και ρυθμίζουν τις επιλογές τους με βάση αυτό το
δεδομένο.
Η πλειονότητα κινείται με ρυθμούς
χελώνας σε μια εποχή που χρειάζεται λαγούς. Απόδειξη η αδυναμία και η έλλειψη
διάθεσης των περισσοτέρων να αποδεχτούν την αλλαγή ως κάτι υπαρκτό και διαρκές
και όχι ως κάτι παροδικό που, ως δια μαγείας, θα εξαφανιστεί δίνοντας τη θέση
του και πάλι στην κανονικότητα του παρελθόντος και στην αργόσυρτη μεταβολή
προηγούμενων περιόδων του πολιτισμού.
Τελευταία αφορμή για τις σκέψεις
αυτές η Covid-19 που
φαίνεται να γράφει με ανεξίτηλα γράμματα τη νέα κανονικότητα (που δεν είναι μία
αλλά πολλές) διαμορφώνοντας διαρκώς νέες συνθήκες. Οι περισσότεροι, αντί να
προσπαθούν να αντιληφθούν τι ακριβώς συμβαίνει και τι έπεται, επιλέγουν μια
μίζερη στάση, την γκρίνια, την κακομοιριά, τον πόνο γι αυτό που ταχύτατα,
σχεδόν βίαια, εξαφανίζεται και χάνουν. Αναζητούν τους υπευθύνους για ό,τι
συμβαίνει (στον τουρισμό, τη διασκέδαση, τις συνθήκες εργασίας) αλλά και μια
πατρική προστασία -συνήθως από τις κυβερνήσεις και τους πολιτικούς που τις ελέγχουν.
Λες και είναι ικανοί οι πολιτικοί να περιορίσουν την ταχύτητα των εξελίξεων και
τη βιαιότητα της ανατροπής.
Την ίδια στιγμή κάποιοι άλλοι
αφήνουν την πικρία και την μεμψιμοιρία κατά μέρος και επεξεργάζονται την κατάσταση,
εντοπίζουν τις νέες ανάγκες αλλά και τις συμπεριφορές που εδραιώνονται και άμεσα
θα είναι έτοιμοι να αντεπεξέλθουν υλοποιώντας τις σημερινές σκέψεις τους στον
χώρο της εκπαίδευσης, της αγοράς, της παραγωγής, της ενημέρωσης, της επικοινωνίας,
των μετακινήσεων, της διασκέδασης και του τουρισμού. Σίγουρα δεν πρόκειται για
πρωτόγνωρη συνθήκη και με βεβαιότητα οι εκφραστές του καινούριου δεν θα είναι
υπερήρωες.
Πρόκειται για μια κατάσταση που επαναλαμβάνεται.
Το εμπόριο δεν ήταν στο παρελθόν αυτό που είναι σήμερα. Οι σύγχρονες
εκπαιδευτικές ανάγκες ελάχιστη σχέση έχουν με εκείνες του παρελθόντος. Το ίδιο
ισχύει για τη διασκέδαση, τις σχέσεις, τις μετακινήσεις… Τα πάντα ανατρέπονταν
ανέκαθεν, απλώς το έκαναν με πολύ πιο ήπιους ρυθμούς. Σήμερα η αλλαγή συμβαίνει
απροειδοποίητα(;) και με εξοντωτική, για τους περισσότερους ανθρώπους, ταχύτητα.
Ναι, αλλά αφού παραδεχόμαστε ότι ζούμε στην εποχή της ταχύτητας, αυτό ακριβώς
εννοούμε.
Στο παρελθόν μπορούσαν να «τα έχουν όλα υπό έλεγχο» αρκετοί άνθρωποι. Όχι
γιατί οι προηγούμενες γενιές υπήρξαν πιο ευφυείς αλλά επειδή οι εξελίξεις υπήρξαν
πιο αργές. Κάποια στιγμή ακόμη και ο πιο ανόητος είχε τη δυνατότητα της προσαρμογής
σε έναν κόσμο που ακολουθούσε πιο… σταθερούς ρυθμούς εξέλιξης. Βέβαια, και τότε
εκείνοι που αντιλαμβάνονταν πιο άμεσα την επερχόμενη αλλαγή ήταν και οι πιο
κερδισμένοι. Η «επιτυχία» και η «αποτυχία», άλλωστε, δεν αποτελούν έννοιες της εποχής
μας. Πάντα υπήρχαν επιτυχημένοι και αποτυχημένοι κι αυτό δεν πρόκειται να
αλλάξει τώρα.
Αντί, λοιπόν, να αναζητούμε «ενόχους για την αλλαγή», «στηρίγματα», «διευκολύνσεις»,
«επιδοτήσεις», «υποσχέσεις για διατήρηση κεκτημένων και δεδομένων» από
πολιτικούς πατερούληδες, είναι ίσως πολύ καλύτερο και θα αποδειχτεί σίγουρα πιο
χρήσιμο να αναζητούμε λύσεις, να διατυπώνουμε προτάσεις και να επιδιώκουμε την
υλοποίησή τους. Στη ζωή είμαστε όλοι «οδηγοί» είτε καθόμαστε πίσω από το τιμόνι
ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου της F1 είτε έχουμε στα χέρια μας το τιμόνι της εκπαίδευσης
της διασκέδασης, του τουρισμού, της ενημέρωσης ή εκείνου του εμπορίου.
Η ανάγκη να τρέξουμε πιο γρήγορα έρχεται σε απόλυτη σύγκρουση με την ανάγκη
του πλήρους ελέγχου, όπως τον συνηθίσαμε ως τώρα. Η πραγματικότητα, όμως,
χρειάζεται λαγούς κι όχι χελώνες. Η χελώνα μπορεί να τα έχει όλα υπό έλεγχο
αλλά κερδίζει μόνο… στους μύθους του Αισώπου.
Έγραφα πριν χρόνια στο «Εγχειρίδιο Επιβίωσης»: «Η εποχή μας χρειάζεται “λαγούς”
και μάλιστα “ώριμους λαγούς” και το μόνο λογικό είναι να “προπονήσουμε” τους
νέους γι αυτό. Όσο συμπαθής κι αν υπήρξε για ολόκληρες γενιές η χελώνα του
Αισώπου, φαίνεται ότι ήρθε ο καιρός να εγκαταλείψει την αγωνιστική δράση και “να
κρεμάσει τα παπούτσια της”».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου