Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009

Δημοκρατία Λάστιχο!

Να καταργηθεί το πανεπιστημιακό άσυλο ή όχι; Να είμαστε ανεκτικοί στις καταλήψεις και τις καταστροφές σχολείων από καταπιεσμένους και μη μαθητές ή όχι; Να επιτρέπουμε στα οργισμένα νιάτα να «κατεβάζουν» που και που καμιά βιτρίνα για εκτόνωση ή όχι; Να καταργηθεί η βάση του 10 για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή όχι; Να ανεχόμαστε αστυνομικοί -οπλισμένοι με γκλομπς ή προδέρμ- να πατούν το ποδαράκι τους σε πεζοδρόμια πέριξ των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων ή όχι; Ποια συμπεριφορά πρέπει να μένει ατιμώρητη και ποια όχι; Ποιος χαρακτηρίζει τι είναι κοινωνικό και τι αντικοινωνικό; Πρόκειται για προβληματισμούς που κυριαρχούν στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα.
Ερωτήματα που στην ουσία τους είναι προσπάθεια να κατανοήσουμε τη Δημοκρατία. Η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει περισσότερα υπαρξιακά προβλήματα και από έφηβο, λίγο πριν αυτός ενηλικιωθεί, οπότε και χάνει την πολυτέλεια για τέτοιες αναζητήσεις. Η χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία αδυνατεί να κατανοήσει και τις απλές αρχές της. Για την ουσία της ας μην το συζητήσουμε.
Η Δημοκρατία όμως είναι πολύ πιο απλή υπόθεση από ό,τι θα θέλαμε. Άλλες χώρες, που ούτε παραβρέθηκαν στη γέννα της, τα καταφέρνουν καλύτερα από εμάς, γιατί έχουν ξεφύγει από εφηβικούς προβληματισμούς. Ασχολούνται με πιο χρήσιμα πράγματα, όπως για παράδειγμα με την ανάπτυξή τους. Εμείς επιμένουμε σε εφηβικές πρακτικές. Το αντίθετο θα σήμαινε ευθύνες. Πολλές μάλιστα. Αυτό κάνουν και οι έφηβοι που γενικώς «τα έχουν πάρει» με το σύστημα, με το διάβασμα, την προσπάθεια, τον κόπο, τον προγραμματισμό. Αντί, λοιπόν, να ασχολούνται με τα χρήσιμα για το μέλλον, προτιμούν τον προβληματισμό. Άντε και το σπάσιμο καμιάς βιτρίνας ή έστω καμιά καταστροφική κατάληψη σχολείου για να εκφράσουν την οργή, την απογοήτευση και να … φτιάξουν τον κόσμο καλύτερο.
Κι ενώ εμείς έχουμε μετατρέψει τη Δημοκρατία σε λάστιχο άλλοι λαοί βαδίζουν πιο γρήγορα και από το Johnny Walker και το κάνουν -που να πάρει- πολύ επιδεικτικά. Αυτοί, όμως έχουν καταλάβει, εδώ και καιρό, ότι Δημοκρατία είναι ισότητα και ελευθερία. Και έχουν δώσει σ’ αυτά ουσία χωρίς να αναλώνονται σε ατέρμονες συζητήσεις. Μάλλον δεν είναι δύσκολο κι εμείς να καταλάβουμε τη σημασία τους. Αν αδυνατούμε, τότε σημαίνει ότι, όταν μας έφερνε ο πελαργός, του πέσαμε και χτυπήσαμε πολύ άσχημα στο κεφάλι. Απλά πράγματα.
Δημοκρατία ίσον ισότητα. Ίδιες ευκαιρίες για όλους. Αν το κατάλαβαν οι άλλοι, τότε κι εμείς μπορούμε. Το μόνο που μένει είναι ο καθένας, πριν ξεσπάσει, καταστρέψει, τρομοκρατήσει, να αναρωτιέται: «αξιοποίησα τις ευκαιρίες που μου δόθηκαν ή απλώς έχω παρανοήσει την ισότητα, γιατί έτσι με βολεύει»; Αν κάποιος σπαταλά τις ευκαιρίες που του δίνονται, μάλλον δεν μπορεί να διεκδικεί νέες. Αν, για παράδειγμα, αυτός ο κάποιος, όταν έπρεπε να είναι μαθητής, υποδυόταν τον τουρίστα, είναι μάλλον άδικο για τους άλλους -όσους το πάλεψαν- να απαιτεί τη χωρίς κριτήρια πρόσβασή του στο πανεπιστήμιο ή στη ζωή. Άλλωστε η ισότητα συμβαδίζει με την αξιοκρατία κι αυτό σημαίνει ότι όποιος διαθέτει περισσότερα προσόντα από άλλους, θα βρίσκεται σε καλύτερη θέση από αυτούς. Όποιος αξιοποίησε τις ευκαιρίες που του δόθηκαν δικαιούται και άλλων. Όπως με το φαγητό. Όποιος το τρώει όλο, παίρνει και δεύτερο πιάτο. Ο μίζερος θα μείνει με το πρώτο.
Δημοκρατία ίσον ελευθερία. Κι αυτήν ανήκει σε όλους και είναι ίδια για όλους. Ο καθένας -ευτυχώς ή δυστυχώς- μπορεί να σκεφτεί, πει, είναι, κάνει ό,τι τον εκφράζει. Προϋπόθεση της ελευθερίας ο αλληλοσεβασμός! Αν αυτός δεν υφίσταται, έρχεται η δικαιοσύνη και τον αποκαθιστά. Παραβίαση των ορίων σημαίνει πληρωμή. Κάτι σαν: «τα γούστα πληρώνονται». Ξεφεύγεις από τα όρια, ξεσπάς χωρίς να σκέφτεσαι τους άλλους, καταστρέφεις την περιουσία τους, τους εμποδίζεις να γευτούν τη δική τους ελευθερία; Ωραία! Κάντο αλλά να γνωρίζεις ότι δεν πρέπει, οπότε πλήρωσε το λογαριασμό και μην κλαίγεσαι σαν μωρό και ψάχνεις στηρίγματα σε πατερούληδες μαθητών, φοιτητών, εργατών.
Η Δημοκρατία είναι μία. Προσπάθειες διαφορετικής εξήγησής της δηλώνουν προσπάθειες εξυπηρέτησης συμφερόντων που στρέφονται εναντίον άλλων συμφερόντων. Κι αυτό δεν είναι αγώνας ούτε για κοινωνική ελευθερία ούτε για ισότητα ούτε για πρόοδο. Χάσιμο χρόνου είναι. Κι εδώ εμφανίζεται ο βασικός προβληματισμός: Ποιος έχει την ευθύνη για την ομαλή λειτουργία της Δημοκρατίας; Λογικά, η ευθύνη ανήκει μερικώς στην εξουσία, τη νόμιμα εκλεγμένη από εμάς. Μόνο μερικώς και όχι ολικώς, γιατί τελικά ανήκει και σε όλους μας και είναι καθημερινή. Κι όταν οι … «όλους μας» δε φροντίζουμε γι αυτό και ξεφεύγουμε από τα όρια, δίνουμε και στην εξουσία το ίδιο δικαίωμα. Το δικαίωμα, δηλαδή, να παρεμβαίνει και κάποτε να το κάνει αυθαίρετα και να ξεφεύγει κι αυτή από τα όρια. Και τότε, θα σκεφτεί κάποιος, η δουλειά των νέων ποια είναι; Απλό. Δουλειά τους είναι να διεκδικούν, να αγωνίζονται, να απαιτούν περισσότερη και ποιοτικότερη Δημοκρατία και να το κάνουν σεβόμενοι τις αρχές της. Ίσως έτσι ακουστούν περισσότερο.
Η μετάφραση της Δημοκρατίας είναι απλή και δεν υφίσταται λόγος να χανόμαστε σ’ αυτή!

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Κύριε, θα συμφωνήσω μαζί σας και όπως έχει πει και ενας μεγάλος (δε θυμάμαι ποιος - δεν εχει σημασία), δεν υπάρχει τίποτα πιο άνισο από την ίση μεταχείρηση των άνισων...
Δημήτρης Χλ.