Hogwarts School

Διαβάζουμε, ανάμεσα σε άλλα πολλά και ιδανικά, στην "Ενδιάμεση έκθεση του Προέδρου της Επιτροπής Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία Αντώνη Λιάκου για τα ως τώρα πεπραγμένα": «”Βάπτιση” του σχολείου για λόγους συμβολικούς και για την εξασφάλιση ταυτότητας».

Διαβάζουμε και δεν πιστεύουμε στα μάτια μας. Δηλαδή, το ελληνικό σχολείο δεν διέθετε, μέχρι στιγμής, ταυτότητα, επειδή δεν διέθετε ονοματεπώνυμο. Γιατί τι σόι ταυτότητα να έχει ένα σχολείο που το λένε "15ο" ή "25ο" ή σκέτο "5ο"; Τι είναι αυτό; Ένας απλός αριθμός είναι και τίποτε άλλο. Ένα σχολείο βουτηγμένο στην... ανωνυμία. Να, λοιπόν, ο λόγος που το ελληνικό σχολείο πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και τον ανακάλυψε ο κ. Λιάκος ως υπεύθυνος διαλόγου. 

Τώρα πλέον είμαστε έτοιμοι να απολαύσουμε την απογείωση του σχολείου, γιατί αν δώσεις όνομα στο σχολείο, αυτό αυτομάτως αποκτάει και μια ταυτότητα. Είναι ακριβώς όπως και ο άνθρωπος. Για οποιαδήποτε συναλλαγή σε ρωτάνε "πώς λέγεσαι" κι αν δεν λέγεσαι, άστα να πάνε. Δεν καταφέρνεις τίποτε και χώρια το μπέρδεμα. 

Ας θυμηθούμε το παράδειγμα του πολυμήχανου Οδυσσέα, ο οποίος δήλωσε στον Κύκλωπα Πολύφημο ότι λέγεται «Κανένας». Έλεγε και ξανάλεγε ο καημένος ο Κύκλωπας ότι τον τύφλωσε ο «Κανένας». Και τι έκαναν οι υπόλοιποι Κύκλωπες; Μήπως τον πήραν στα σοβαρά; Όχι βέβαια. Γελούσαν και τον κορόιδευαν τον δύσμοιρο. 

Έτσι και ο κ. Λιάκος κάθισε και σκέφτηκε ότι η υποτίμηση και οι λοιδορίες που δέχεται το ελληνικό σχολείο οφείλονται στην έλλειψη ονοματεπώνυμου. Και αποφάσισε να το βαφτίσει. Πιστεύει ότι με τον τρόπο αυτό το σχολείο θα αποκτήσει το κύρος και την αποδοχή που αντιστοιχούν σε έναν θεσμό αυτού του διαμετρήματος. 

Ο κ. Λιάκος και η παρέα του δείχνουν να αγνοούν ότι ένας θεσμός κρίνεται από τα αποτελέσματά του, από την ποιότητα των μελών του, από τις σχέσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιό του, από την προσφορά του στην κοινωνία και όχι από το όνομά του. Έτσι και το σχολείο. Όπως και να λέγεται, αν δεν προσφέρει όσα πρέπει να προσφέρει ως θεσμός, αμφισβητείται, δέχεται την υποτίμηση και οδηγείται σε ξεπεσμό. Κι αυτό θα συμβεί και δεν πάει να λέγεται «Άλμπερτ Αϊνστάιν», «Μιχάλης Μενιδιάτης» ή «Μαίρη Αρώνη». Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς. 

Παράλληλα, οι... υπεύθυνοι του διαλόγου δείχνουν να αγνοούν τα έξοδα στα οποία μια τόσο γελοία και άσκοπη ενέργεια θα έβαζε το Δημόσιο. Ταμπέλες, σφραγίδες, διευθύνσεις, φάκελοι και δεν ξέρω κι εγώ τι ακόμη θα έπρεπε να αλλάξουν από τη μια στιγμή στην άλλη για το σύνολο των σχολείων της Επικράτειας. Κι αν λάβουμε υπόψη την οικονομική κατάσταση της χώρας... Μάλλον, όμως, οι υπεύθυνοι σκέφτονται ότι δεν πρόκειται για δικά τους χρήματα αλλά για χρήματα που θα βρεθούν με μια -ακόμη- μικρή αύξηση των φόρων. Με απλά λόγια σκέφτονται «εμείς θα κάνουμε τα γούστα μας και άσε τους ηλίθιους που μας ψήφισαν (λογικό) ή που δεν μας ψήφισαν (παράλογο) να βάλουν το χρήμα». 

Η πρόταση, βέβαια, μπορεί να αξίζει τα λεφτά της για έναν και μόνο λόγο. Όταν σκέφτομαι το τι ονόματα έχουν να δοθούν σε διάφορα σχολεία... Ω ρε γλέντια. Κι άντε να ελέγξεις την κατάσταση. Πιθανώς το όνομα του κάθε σχολείου θα εξαρτηθεί από τους τοπικούς παράγοντες, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους γονείς. Άρα θα έχει να κάνει με την κουλτούρα της κοινότητας, τα ενδιαφέροντά της και άλλα ανεξέλεγκτα δεδομένα. 

Έτσι κάποιοι κουλτουριάρηδες μπορεί να ονομάσουν το σχολείο «Αχιλλέας Τζάρτζανος», «Ευάγγελος Παπανούτσος», «Γιάννης Ρίτσος», «Νίκος Καζαντζάκης», «Πηνελόπη Δέλτα» και πάει λέγοντας, αφού δεν μας λείπουν άνθρωποι των γραμμάτων. Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι σε μια τέτοια περίπτωση το όνομα του σχολείου δεν θα λέει το παραμικρό στους μαθητές, οπότε και δεν θα λειτουργεί ξεσηκωτικά γι αυτούς. Πιθανότατα δεν θα λέει κάτι ούτε στους εκπαιδευτικούς, η ποιότητα και αποδοτικότητα των οποίων δεν μπορεί να εξαρτώνται από το όνομα της σχολικής μονάδας τους. Το σχολείο, σε αυτήν την περίπτωση, θα αποκτήσει μεν μια σοβαρή «ταυτότητα» κατά τα άλλα δε δεν είναι να περιμένουμε και πολλά. 

Κάποιοι άλλοι, όμως, μπορεί να απεχθάνονται την κουλτούρα αλλά να λατρεύουν την υποκουλτούρα (μάλλον πρόκειται για την πλειονότητα) και τότε θα έχουμε κάποιο μικρό προβληματάκι. Φαντάζεστε σχολείο που θα λέγεται «Ελένη Μενεγάκη», «Ρούλα Κορομηλά», «Αννίτα Πάνια», «Γιώργος Μαζωνάκης» ή «Πάολα». Ωραιότατα πρότυπα για τα παιδιά. Το σχολείο και σε αυτήν την περίπτωση θα έχει ταυτότητα αλλά για τις επιρροές του στη νεολαία θα διατηρήσω ορισμένες επιφυλάξεις. 

Προβλήματα, όμως, είναι πιθανό να αντιμετωπίσουμε και στις περιπτώσεις στις οποίες οι ιδεολογικές προτιμήσεις μιας περιοχής κυριαρχήσουν. Τότε δεν θα είναι καθόλου απίθανο σχολεία να ονοματοδοτηθούν είτε «Αδόλφος Χίτλερ» είτε «Κιμ Γιονγκ Ουν» είτε «Αλέξης Τσίπρας» είτε «Ζωή Κωνσταντοπούλου» είτε «Αλέκος Φλαμπουράρης»... Και τότε τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα. Γιατί δεν μπορείς να πεις στους μεν «κατεβάστε τις ταμπέλες» και στους άλλους «μπράβο, να μας ζήσει το όνομα». Ααα όχι. Σε μια δημοκρατία πρέπει όλοι να μπορούν να εκφραστούν το ίδιο ελεύθερα. 

Η χώρα καίγεται και καταστρέφεται μέρα με τη μέρα και οι... υπεύθυνοι χτενίζονται. Μετά από τόσα χρόνια δεν έχουν αντιληφθεί ότι το σχολείο θα αναγεννηθεί μόνο αν υπάρξει έλεγχος, αξιολόγηση και άρα αυστηρά κριτήρια για την εξέλιξη τόσο του μαθητή όσο -και κυρίως αυτό- και του εκπαιδευτικού. Μαγικοί τρόποι για βελτίωση του σχολείου δεν υπάρχουν ακόμη κι αν το ονομάσουμε «Hogwarts School»...